4. Индукциялық өлшеуіш механизм

Индукциялық өлшеуіш механизмнің жұмыс принципі 1 және 2 электромагниттерінің (9- сур.) магнитағындарының және алюминий диск түрінде жасалған, қозғалмалы бөліктегі магнит ағындарымен индукцияланатын құйынды тоқтардың өзара әсерлеріне негізделген.

9. Сурет - Индукциялық өлшеуіш механизм.

1 және 2 электромагниттердің I₁ және I₂ тоқтарымен қоректенетін орауыштары Ф₁ және Ф₂ ағындарын тудырады. Бұл ағындар қозғалмалы бөліктің алюминий дискісінен өтіп I_1Д I_2Д тоқтарын индукциялайды.

Айналдырушы момент I_1Д тоғы мен Ф₁, сол сияқты I_2Д мен Ф₂ ағынының өзара әсерінен туады.

Берілген ӨМ- нің жұмыс принципі электродинамикалық ӨМ- нің жұмыс принципіне ұқсас. Айналдырушы момент механизмнің қозғалмалы және қозғалмайтын бөліктерінің өзара әсерлерінен пайда болады.

,

Мұндағы k - коэффициент;

Ф₁, Ф₂ – магнит ағындары;

f - жиілік;

 - Ф₁ және Ф₂ арасындағы ығысу бұрышы.

Ф₁ және Ф₂ магнит ағындары мен оларды тудырушы тоқтардың арасындағы тәуелділікке тура пропорционал болғандықтан, формула мынандай түрге көшеді:

.

Қозғалмалы механизмнің ауытқу бұрышы мынаған тең:

.

Тынышталу тұрақты магнит арқылы пайда болады.

Негізгі пайдаланылуы – тұрақты тоқтың электр энергиясының санауышы.

Электр энергиясының санауыштарында орауыштардың біреуі кернеу орауышы, ал екіншісі тоқ орауышы болып табылады(10- сур. қар.).

10 Сурет - Индукциялық механизмнің энергиясының санауышының электрлік құрылымдық сұлбасы.

Айналдырушы момент қуатқа пропорционал болады:

,

мұндағы K – тұрақты коэффициент.

Алюминий дискке 3 тұрақты магнит тудыратын тежеуіш момент әсер етеді. Тежеуіш момент мынаған тең:

,

Мұндағы К₁ - тұрақы коэффициент;

- дисктің айналу жылдамдығы.

Екі теңдеуді теңестіре отырып, мынаны аламыз:

,

сонда, дисктің айналу жылдамдығы мынаған тең болады:

.

t уақытындағы дисктің N айналым саны уақыт бойынша интегралмен табылады:

,

Мұндағы - санауыштың тұрақтысы;

W - t уақытында санауыштан өткен энергия немесе қуат.

Есептеу 5 есептегіш механизм бойынша жүзеге асырылады. 1 Втсағ электр энергиясының бірлігіне диск айналымының белгілі бір мөлшері сәйкес келеді. Бұл арақатынас санауышта көрсетілетін А беріліс саны деп аталады.

Индукциялық жүйенің аспаптарының мысалдары:

1. Үш фазалық тораптардағы СА4У активті энергияның санауышы. Номинал тоқ – 5 А. Номинал кернеу: 220 В; 380 В. Жиілік аймағы 50 Гц. Дәлдік класы – 1,0.

2. Үш фазалық тораптардағы СР4У реактивті энергияның санауышы. Номинал тоқ – 5 А. Номинал кернеу: 220 В; 230 В; 240 В; 290 В; … 480 В. Жиілік аймағы – 50 Гц. Дәлдік класы – 1,0.

7. Логометрлер

11 суретте магнитэлектрлік жүйенің логометрлік механизмінің құрылғысы көрсетілген.

Логометрлер – электрлік немесе электрлік емес басқа шамалардың функциясы болып табылатын екі электрлік шамалардың бөлігін есептеу операциясын жүзеге асыратын аспаптар.

Логометлерде магнитэлектрлік немесе электрдинамикалық механизмдердің қозғалмалы бөлігі орамаларынан I₁ және I₂ тоқтары ағатын, бір- бірімен берік бекітілген екі орауыштар түрінде жасалған.

Орауыштарға тоқ қарсы әсер етуші моменті жоқ металл таспалар көмегімен келеді. Тұрақты магниттің магнит өрісі мен орауыштардағы тоқтардың өзара әсерлері тудыратын М₁ және М₂ моменттері бір- біріне қарама- қарсы бағытталған.