2.2 Көлденең ауытқудың күшейткіш каналы

Генератордан көлденең ауытқудың күшейткіш каналына сигнал беріледі (канал Х). Бұл күшейткіш аратектес кернеудің электронды сәуле ауытқуы экранға түгелдей ауытқитын амплитуда алу үшін қажет. Күшейткіште орау сызығының ұзындық реттеуіші орналасқан (басқаша айтқанда шығушы аратектес кернеудін амплитуда реттегіші) (12) (Осциллографтың алдыңғы панеліне “УСИЛЕНИЕ X“ немесе “ АМПЛИТУДА X” деп атайды ) және көлденненінен орау сызығының ауытқу реттегіші (13).

2.3 Тігінен орау каналы

Кіріс аттенюаторынан (кіріс сигналының бөлгіші) бастапқы және қорытынды күшейткіштерден тұрады. Аттенюатор көріп отқан суреттің қажет болған биіктігін зерттелінетін ауытқу амплитудасына тәуелді қылып таңдап алу үшін қажет. Кіріс аттенюатордың ауыстырғышы көмегімен (4) сигнал амплитудасын 10 және 100 есе төмендетуге болады ( ауыстырғыштың жанында келесі жазулар бар: 1:1 – бұл жағдайда кіріс сигналы өзгермейді; 1:10 және 1:100 – бұл жағдайда 10 және 100 есе әлсірейді). Бірқалыпты сигнал деңгейінің өзгеруі, яғни экрандағы бейнелеу өлшемінің де өзгеруін қорытқы күшейткіш каналының Y (10) сезгіштік реттегіші көмегімен жүргізіледі. Бұл каналдың қорытқы күшейткішінде көлденең ауытқу каналында сияқты сәуленің ауытқуын реттеуші (11) бар, яғни тігінен алғандағы бейне де бар деген сөз.

Сонымен қоса тік ауытқу канал кірісінде ауыстырғыш орналасқын. Оның көмегімен күшейткішке (аттенюатор арқылы) зерттелініп жатқан сигналдық түұрақты құраушылары беріледі немесе бөлгіш конденсаторды қосу арқылы олардан арылады. Бұл өз кезегінде осциллографті вольтметр сияқты қолдануға мүмкіндік береді, яғни тұрақты кернеуді өлшеу үшін де мүмкіндік береді. Кіріс кедергісі өте үлкен – 1МОм-нан көп.

2.4 Басқа да реттеулер

Орау ұзақтығының ауыстырғышынан басқа (9) және реттегішінен (8) басқа орау генераторында тағы бір ауыстырғыш бар. Ол орау жұмыс тәртібін ауыстырғыш. Бұл тетік те осциллографтың алдыңғы панеліне шығарылған (бұл құрылымдық сызбада көрсетілмеген). Орау генераторы екі тәртіпте жұмыс істейді: автоматты – берілген аратектес кернеулерді қажетті ұзақтыққа түрлендіреді, және күту тәртібі – кіріс сигналының келуін күтеді және оның келуімен іске қосылады. Бұл тәртіп кездейсоқ пайда болатын сигналдарды зерттеу барысында, немесе импульстің алдыңғы беті орау барысында болу керек жағдайын зерттеу кезінде қолданылады. Автоматтық тәртіп бойынша кездейсоқ сигнал жұмыс барысында кез келген орамада пайда болуы мүмкін, яғни оның зерттелінуі қиындай түседі. Күту тәртібінің ыңғайлы тұстарының біріне импульстық өлшемдерді бағалауға мүмкіндік беруінде.

Ауыстырғыш (9) панельге жабыстырылып орналасқан (сурет 1). Үстіңгі секция бойынша ауыстырғыштың барлық жағдайы (сызба бойынша), сол жақ шеткіден басқа, генератор аратектес кернеуді әр түрлі ұзақтық бойынша өңдіреді. Шеткі сол жақ жағдайында орау генераторы сөндіріледі, ал ауыстырғыштың төменгі секциясы шеткі күшейткіш каналдарының көлденең ауытқуы бойынша “Вход X” ұяшығына қосылады. Енді ораудың көлденең сызығы сигналдарды белгілі бір ұяшыққа берген кезде ғана орындалатын болады. Ондағы сезгіштік тік ауытқу каналына қарағанда төмен. Орау сызығының ұзындығын регулятор (12) көмегімен орнатуға болады. Бұл тәртіп осциллографтың Лиссажу фигурасы әдісімен гармоникалық ауытқулардың жиілік және фазалық қатынастарын зерттеу жұмысы барысында керек. Яғни, бір ауытқу осциллографтың У кірісіне беріледі, ал қалғаны Х кірісіне беріледі.