9. Сурет – Айнымалы кернеуді өлшеу мысалы.

кедергіні және сыйымдылықты өлшеу үшін (11 сурет)

,

мұндағы Х₀ — аспап шкаласы бойынша санау, М — көбейткіш (өлшеу шегінің ажыратқыш жағдайы), — дәлдік класы, L —шкаланың жұмыс бөлігінің ұзындығы, мм, 1 — аспаптың тіл сызығы тоқтаған, екі көрші бөлгіш арасындағы шкала ұзындығы, мм, С — көбейткіш есебінен өлшенетін шама бірлігіндегі шкаланың жоғарғы келтірілген бөлігінің бағасы. L мәнін аспаптың паспортынан алады, 1 мәнін сызғыш көмегімен өлшейді.

Өлшеу нәтижесі формуласымен есептеледі. Өлшенетін Х шамасының сандық мәні сол разрядта (үтірден кейін) санмен аяқталуы тиіс.

11 Сурет - Кедергіні өлшеу мысалы

Аспапты берілген күйге, яғни аспаптың өткізгіштерін аспаптың қысқышынан ажырату үшін, өлшеу шегінің қосқышын кернеу бойынша максималды шекке, тоқ түрінің ажыратқышын « » келтіру қажет. Бұл тіпті олар дұрыс орындылмығын жағдайда аспапты келесі қосу кезінде бұзылудан сақтайды,

3 Ц4352 аралас аспабы

Электрлік жүктемеден автоматты қорғау аспабы синусоидалы үлгілі тұрақты және айнымалы тізбектердегі тоқты және кернеуді өлшеу үшін арналған. Принципиалды электрлік сұлба 12 суретте келтірілген.

4 Жұмыстың орындалу тәртібі

1 Әдістемелік нұсқауды және ұсынылатын әдебиетті пайдаланып аралас өлшеуіш аспаптардың құрылымын және принципін зерделеу қажет.

2 Аспаппен әртүрлі шектердегі тұрақты кернеуді өлшеу қажет.

3 Үлгілік аспап ретінде сандық мультиметрді пайдаланып, әр шектер шін абсолютті, салыстырмалы және келтірілген қателіктерді есептеу. Өлшеудің әрбір шегіне үшін қателіктерді салыстыру қажет.

4 Айнымалы кернеу және кедергі үшін өлшеу жүргізу және қателіктерді есептеу

5. Жұмыс бойынша есеп беру

Жұмыс бойынша есеп беру келесі бөліктерден тұрады:

• қателіктер түрлері;

• аспаптарды тексеру үрдістері;

• аралас аспаптардың қондырғысы және құрылымы, жұмыс принципі;

• 4 б. бойынша аралас аспаптармен өлшеу нәтижелері.

Бақылау сұрақтары

1. «Өлшеу дәлдігі» түсінігімен қателіктің қандай түрлері байланысты?

2. Аралас аспаптарды қандай өлшеулер кезінде қолданады?

3. Ішкірамалы магнитті магнитоэлектрлік механизмнің құрылғысы.

4. Созудағы магнитоэлектрлік өлшеуіш құрылғысы.

5. Түзеткіштер сұлбаларындағы айнымалы тоқ және айнымалы тоқ кернеуі қандай бес параметрлермен сипатталады?

6. Тізбектелген және параллель магнитоэлектрлік омметрлер, микрофарадометрлер не үшін қажет?

7. Тұрақты кернеуді өлшеу ерекшеліктері.

8. Тұрақты тоқты өлшеу ерекшеліктері.

9. Кедергіні өлшеу ерекшеліктері.

10. Сыйымдылықты өлшеу ерекшеліктері.

12 Сурет - ц4352 аралас аспабының электрлік принципиалды сұлбасы

Ұсынылатын әдебиет

1 Кузин В.М., Кузин А.В. Ремонт комбинированных приборов: Справочник. – М.: Радио и связь. Горячая линия – Телеком, 1999. – 264 с.: ил.

2 Аналоговые электроизмерительные приборы: Учебное пособие для вузов по специальности "Информационно-измерительная техника" /Бишард Е.Г. и др. –2-е изд., перераб. и доп. – М.: Высшая школа, 1991. – 415 с.

3 Электрорадиоизмерения: Учебник. /В.И. Нефедов, А.С. Сигов, В.К. Битюков и др. /Под ред. профессора А.С. Сигова. – М.: ФОРУМ: ИНФРА-М, 2004. – 384 с.: ил.

СӨЖ үшін арналған бақылау сұрақтары

1. Аралас аспаптарды құру принциптері

2. Электрлік принципиалды сұлбасы бойынша Ц4352 аспабының жұмысын түсіндіру