- •1. Прадмет вывучэння гісторыі Беларусі ў кантэксце цывілізацыйнага развіцця агульнарускай і еўрапейскай гісторыі.
- •2. Фармацыйны і цывілізацыйны падыходы да вывучэння гісторыі. Перыядызацыя сусветнай гісторыі і гісторыі Беларусі.
- •3. Перыядызацыя сусветнай гісторыі і гісторыі Беларусі.
- •4. Гістарыяграфія гісторыі Беларусі.
- •5. Крыніцы вывучэння гісторыі Беларусі.
- •6. Пачатак рассялення славян на тэрыторыі Беларусі і славянізацыя балтаў. Старажытнаруская народнасць.
- •7. Фарміраванне беларускага этнасу ў XIV – XVIII стст.: эканамічныя, палітычныя і рэлігійныя фактары.
- •8. Беларускі этнас ва ўмовах складвання і развіцця рынкавых адносін у XIX – пачатку хх ст. Фарміраванне беларускай нацыі.
- •9. Паходжанне назвы "Белая Русь" (Беларусь). Саманазвы беларускага этнасу: рускія, русіны, "тутэйшыя", беларусы.
- •10.Зараджэнне і развіццё беларусазнаўства.
- •11. Беларускае нацыянальнае адраджэнне ў пачатку XX ст.
- •12. Асноўныя тэндэнцыі развіцця Еўропы ў Сярэднявеччы.
- •13. Станаўленне ранніх дзяржаўных утварэнняў на ўсходнеславянскіх землях. Кіеўская Русь.
- •14. Першыя дзяржавы-княствы на тэрыторыі Беларусі. Полацкае і Тураўскае княствы.
- •15. Феадальная раздробленасць на тэрыторыі Беларусі (XII - першая палова XIII ст.)
- •16. Утварэнне вкл.
- •17. Асноўныя тэндэнцыі развіцця сусветнай гісторыі ў Новы час.
- •18. Уключэнне беларускіх зямель у склад вкл. Роля ўсходнеславянскіх зямель у працэсе дзяржаўнага будаўніцтва вкл.
- •19. Утварэнне Рэчы Паспалітай.
- •20 Вопрос.
- •21. Эпоха Адраджэння, Рэфармацыя, Асветніцтва на беларускіх землях.
- •22. Крызіс Рэчы Паспалітай і яе падзелы. Уключэнне беларускіх зямель усклад Расійскай імперыі.
- •23.Асноўныя напрамкі палітыкі самадзяржаўя ў Беларусі (апошняя чвэрць XVIII – пачатак XIX ст.).
- •24.Беларускія землі ў перыяд Айчыннай вайны 1812 г.
- •25. Польскае паўстанне 1830-1831 гг. І яго наступствы.
- •26. Паўстанне 1863-1864 гг., яго ўплыў на палітыку ўладаў у Беларусі.
- •27. Адмена прыгоннага права. Рэформы 60-70-х гг. XIX ст. І асаблівасці іх здзяйснення на Беларусі.
- •28. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ва ўмовах прамысловага перавароту (1861 г. – пачатак хх ст.).
- •29. Сталыпінская аграрная рэформа.
- •30. Узнікненне агульнарасійскіх і беларускіх партый (канец XIX – пачатак XX ст.).
- •31. Рэвалюцыя 1905-1907 гг. І пачатак расійскага парламентарызму.
- •32. Першая сусветная вайна і яе наступствы для Беларусі
- •33. Беларусь у перыяд Лютаўскай рэвалюцыі 1917 г.
- •34. Устанаўленне Савецкай улады ў Беларусі. Першыя рэвалюцыйныя пераўтварэнні.
- •35. Праблемы фарміравання беларускай дзяржаўнасці ў 1917 – 1918 гг. Абвяшчэнне бнр.
- •36. Утварэнне бсср.
- •37. Беларусь у перыяд савецка-польскай вайны.
- •38. Утварэнне ссср. Узбуйненне тэрыторыі бсср у 20-я гг. Хх ст.
- •39.Усталяванне савецкай грамадска-палітычнай сістэмы ў бсср.Дэфармацыі ў грамадска-палітычным жыцці бсср.
- •40. Асаблівасці нэпа ў бсср.
- •41.Індустрыялізацыя і калектывізацыя ў бсср.
- •42.Станаўленне беларускай савецкай культуры. Палітыка беларусізацыі.
- •43.Дасягненні і супярэчнасці развіцця культуры і навукі ў 30-я гг. XX ст.
- •44. Грамадска-палітычнае становішча Заходняй Беларусі ў складзе Польскай дзяржавы (1921 – 1939 гг.).
- •45. Сацыяльна-эканамічнае жыццё Заходняй Беларусі (1921 – 1939 гг.).
- •46. Нацыянальна-культурнае жыццё Заходняй Беларусі (1921 – 1939 гг.).
- •47. Рэвалюцыйны і нацыянальна-вызваленчы рух на заходнебеларускіх землях(1921 – 1939 гг.).
- •48.Пачатак Другой сусветнай вайны. Аб’яднанне беларускага народа ў складзе бсср.
- •49.Пачатак Вялікай Айчыннай вайны.Абарончыя баі на тэрыторыі Беларусі
- •50.Устанаўленне нямецка-фашысцкага акупацыйнага рэжыму і яго мэты. Фашысцкі генацыд народа ў перыяд акупацыі Беларусі
- •51. Баявая дзейнасць беларускіх партызан і падпольшчыкаў у гады Вялікай Айчыннай вайны
- •52. Пачатак вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Аперацыя “Баграціён”
- •53.Вынікі Вялікай Айчыннай вайны для беларускага народа і яго ўклад у Перамогу над фашызмам.Захаванне памяці аб гераізме савецкага народа
- •54.Бсср на міжнароднай арэне ва ўмовах супрацьборства дзвюх сацыяльна-палітычных сістэм пасля Другой сусветнай вайны (1945-1991гг.)
- •55 Вопрос
- •56.Асноўныя тэндэнцыі развіцця эканомікі бссРу1946-1985
- •57.Грамадска-палітычнае жыццё ў сссРіБсср(1945-1985гг.)
- •58. Адукацыя, навука і культура бсср у 1946 – 1991 гг: дасягненні і праблемы
- •59. Палітыка перабудовы (1985 – 1991 гг.) і яе вынікі.
- •60. Абвяшчэнне Рэспублікі Беларусь. Распад ссср і ўтварэнне снд.
- •61. Станаўленне і развіццё палітычнай сістэмы Рэспублікі Беларусь.
- •62. Распрацоўка і рэалізацыя беларускай мадэлі сацыяльна-эканамічнага інавацыйнага развіцця краіны (канец хх – пачатак ххі ст).
- •63. Адукацыя, навука і культура Рэспублікі Беларусь. Узаемаадносіны дзяржавы і царквы, адраджэнне рэлігійна-канфесійнага жыцця.
- •64. Геапалітычнае становішча Рэспублікі Беларусь ва ўмовах сусветных глабалізацыйных працэсаў.
1. Прадмет вывучэння гісторыі Беларусі ў кантэксце цывілізацыйнага развіцця агульнарускай і еўрапейскай гісторыі.
Предмет исторической науки - движение общества во времени, прошлое стран, народов, человечества, отдельных сторон деят-сти общества. Понятие предмета является необходимым атрибутом любой науки. Позволяет понять место данной отрасли в процессе познания мира. Предметом ист. Б. явл. изучение бел. этноса в процессе его развития и взаимодействия с др этносами.
Задачи истории:
1) Изучение исторического процесса с целью лучшего понимания действительности.
2) Объяснение явлений и событий с позиции объективности и критицизма.
3) Поиск причинно - последственных связей как основы событий.
4) Пробуждение исторической памяти, национального самосознания.
5) Воспитание патриотизма, ответственности за судьбу страны.
История тесно связана с другими гуманитарными дисциплинами социологией, психологией, культурологией и др. В отличие от других наук история рассматривает процесс развития общества в целом, анализирует совокупность явлений общественной жизни (экономики, политики, быта, культуры). История и сама является многоотраслевой наукой. Она подразделяется на экономическую историю, политическую историю, гражданскую и военную историю, историю государства и права, историю религии, этнографию, археологию и т.д. По широте объекта изучения история делится на: мировую историю; историю континентов; историю стран и народов и т.д. Таким образом, история Беларуси - часть всемирной истории, объектом изучения которой является история нашей страны, вклад народов Беларуси в мировой процесс развития. Более 2 - х тыс. Лет назад возникли два основных подхода в исторической мысли, которые существуют и сегодня. Представители идеалистической концепции считают, что дух, разум, сознание первичные и поважнее, чем природа и материя и, что именно они основа исторического процесса. Материалистическое направление считает, что материальная жизнь определяет сознание людей и, что экономические процессы определяют и духовное развитие. Современная отечественная историческая наука использует диалектико-материалистический метод исследования, который рассматривает развитие общества как естественно-исторический процесс, определяемый объективными закономерностями и находится под воздействием объективных факторов (деятельности масс, классов, партий, личностей).
Все исторические факты изучаются с помощью принципов историзма, объективности, социального подхода, альтернативности.
2. Фармацыйны і цывілізацыйны падыходы да вывучэння гісторыі. Перыядызацыя сусветнай гісторыі і гісторыі Беларусі.
История Беларуси делится на определенные периоды. Тем не менее существует проблема ее периодизации. Она следует прежде всего с определения критериев, по которым можно выделять те или иные этапы в развитии общества.
Долгое время в советской исторической науке доминировал формационный подход к периодизации истории, который в центр внимания ставил работу, производственные отношения и социальные конфликты. Его обосновали К. Маркс и Ф. Энгельс и творчески расширил В. И. Ленин. Суть формационной концепции в том, что на исторический процесс определяет развитие производительных сил. Если же они начинают противостоять производственным отношениям, то начинается смена общественно-экономических формаций. Согласно этим были определены следующие формации, которые соответствуют определенным этапом общественного развития: першабытнабшчынны образ, рабовладельческий, феодализм, капитализм, социализм и в перспективе - коммунизм. Эта концепция исходит из принципов единого, закономерного и прогрессивного исторического процесса, динамику развития которого определяет производственная сфера.
Историки не адказваюцца полностью от этой периодизации, но очевидно, что она больше относится к всеобщей истории человечества, но не всегда ее можно применить по отношению к истории отдельных стран. Так, например, для Беларуси проблематично развитие рабовладельческого строя в классическом виде, да и капитализм не успел полностью развиться.
Но во многих странах мира приоритет отдается цивилизационному подходу к изучению истории. Американский антрополог Л. Морган, а затем Ф. Энгельс рассматривали цивилизацию как стадию развития человеческого общества, которая наступила за дикостью и варварством и характеризовалась возникновением классов, государства, частной собственности. Современные ученые определили цивилизацию как этап в истории человечества, характеризующийся определенным уровнем потребностей, способностей, знаний человека, технологическим и экономическим способами производства, системой политических и общественных отношений, уровнем общественного сознания, культуры.
Как видим, цивилизационный подход более разносторонним, в отличие от формационного он в центр внимания ставит не только производство и производственные отношения, не только вытекающие из этого социальные конфликты, но и самого человека, его роль в истории, развитие политических институтов, общественного сознания, культуру и др.
Он может быть применим к истории каждому страны или группы стран и ориентирует на познание истории как многовариантный процесса. Представители цивилизационного подхода Н. Данилевский, А. Тойнби, О. Шпенглер и другие исходили из того, что нет единого исторического процесса, а есть развитие отдельных цивилизаций, которое носит циклический характер и определяется религиозным, культурным, политическим, общественно-экономическим и другими факторами .
Но и цивилизационный подход имеет определенные недостатки. Один из них заключается в не совсем точном определении типов цивилизаций. Отдельные исследователи в центр внимания ставят политические проблемы, другие - социально-экономические, культурные и т.д.
В начале 20-го века белорусские историки Вацлав Ластовский и Владимир Игнатовский предложили свой, условно говоря, государственно-хронологический подход к периодизации истории Беларуси. Согласно ему были выделены Полоцкий этап, периоды вхождения Беларуси в состав Великого княжества Литовского, Речи Посполитой, Российской империи. Логично продолжая эту периодизацию, можно определить также советский этап, а также период становления самостоятельного белорусского государственности.