2.1. Сызықтық алгоритмдерді программалау

Оцыту мацсаты: диалогты программалар логикасын түсіну, команданы атқаруды меңгеру, дискіге жазу және каталогты қарау.

 Ұсынылатын командалар: енгізу, шығару командалары, түсіндірмелердің жазылуы.

Оцыту   әдісі:    дайын    программа   мысалы,    ары    қарай    оны    өзінің жалғастыруы. Мазмұны: формула бойынша есептеуді программалау. Диалогты тілдерде оқушылар бірден дисплеймен жұмыс  істеп кетеді, өйткені текстің үлкен бөлігін олар тікелей режимде өздері дайындайды.

Есеп былай тұжырымдалады: формула бойынша есептеуге арналған сызықтық алгоритмді құрыңдар; берілгендерді диалогпен енгізіңдер. Мысал келтірейік:               -

Program audan;

Var a,b,c: integer;

           p, s:real;

begin

          writeln('a,b,c ентіз :');

 readln(a,b,c);

p:=(a+b+c)/2;s:=sqr(p*(p-a)*(p-b)*(p-с));

         wгі1е1п('Аудан=', s:2:0);

end.

2.2. Есептерді шешу алгоритмі мен блок-схемасын әзірлеу

Сызықтық алгоритм:

Есеп.   А жэне В бүтін сандары берілген. Осы сандардың S-қосындысын,   R-айырмасын,  К-көбейтіндісін,  Sr- арифметикалық ортасын, Gr-геометриялық ортасын табу алгоритмін құру керек.

Алг    есеп( бүт а, в, S, R, К, нак; Sr, Gr)

Apr a, b

Нәт S, R, K, Sr, Gr

Басы

Енгізу a, b

 S:=a+b

R:=a-b

K:=a*b

Sr:=S/2

 Gr:=sqrt(k)

  Шығару S, R, K, Sr, Gr

Соңы

S:=a+b

R:=a-b

K:=a*b

Sr:=S/2

Gr:=sqrt(k)

Шығару  S, R, K, Sr, Gr

Соңы

 

 

 

Тармақталған алгоритм:

                   2sin(x),   x>0

      Есеп.    Ү= [ |х| ,         х<= 0    есептеу керек.

Алг    есеп2( бүт х, нақу)

Apr х

Нәт у

Басы

         Енгізу х

         Егер х> 0                  

Онда Y:=5*sin(x)

 әйтпесе Ү:=|х|

Бітті

Шығару У

 Соңы

 

ҚОРЫТЫНДЫ

іс-тәжірибе бойынша есебінің мақсатына сәйкес келесі міндеттер:

-   сызықтық және тармақталған алгоритмді әзірлеу;

-  сызықтық және тармақталған алгоритм бойынша алгоритм ұғымы, қасиеттері, түрлері мен жазылу ережелері, блок-схема құру әдістері;

-    программалау негіздерін оқыту әдістемесі бойынша программалау тілін оқытудың мақсаттары, алгоритмдерді программалау әдістері;

-   алгоритмдеу жэне программалау негіздері тарауын оқып үйренудегі студенттердің білімі мен іскерлігіне қойылатын талаптар туралы теориялық мәліметтері мен мысалдар қарастырылды.

- қарапайым есептерді, тармақталған құрылымды цикл операторын қолданып бағдарламалау,итерациялық циклдық құрылымды алгоритмдерді бағдарламалау , массивтер мен матрицаларды өңдеу, Ішкі программаларды қолданып бағдарламалау есептері қарастырылды.

Нәтижеде есептерге алгоритмдер құрылып, блок-схемасы жасалынды және Паскаль программалау тілінде алгоритмдерге программалар қүрылды.

 

Қолданылған әдебиеттер:

1 .К.Халықова. Информатиканы оқыту әдістемесі. Алматы, Білім, 2000ж, 196

2.О.Камардинов. Информатика. Алматы, 2004ж

3.Жақыпбекова Г.Т. Информатиканы оқыту эдістемесі.-Шымкент, 2003, 646

4.О. Камардинов «Есептеуіш техника және программалау» Алматы, 1997ж

5.Ж.Қараев. ЭВМ жэне программалау элеметтері. - Алматы: «Рауан», 1991.

6.Е.Бидайбеков, Е.Медеуов, А.Ниязбаев. Информатика бастамалары (алгоритмдеу). Методикалық нұсқау. - Алматы: 1990.

7.Есжанов, Ж.Қараев, Б.Нақысбеков, Е.Жолымбетов                 Алгоритмдеу

және ЭЕМ. - Алматы: «Рауан», 1993.

8.Жақыпбекова Г.Т. Программалау тілдерін салыстыра оқыту.-Шымкент,

2003,646

9.  Нақысбеков Б.Қ., Балапанов Е.Қ., Халықова К.З., Даулетқұлов А.Б.

Паскаль тілінің негіздері. Оқу кұралы. Алматы, Рауан, 1998ж.