4.Обсессивті-компульсивті бұзылыстар (клиникасы, ахж-10 бойынша диагностикалық критериі, емі)

Клиника

Шағымдары қайталамалы ауыр стереотипті, жабысқақ ойлар, образдар немесе әуестер, стереотипті формада науқас ойына қайта - қайта келетін мағынасыз деп қабылданатын және қарсыласудың сәтсіз мүмкіндігін шақырады. Компульсивті қимыл немесе ритуалдар стериотипті қимылдардың қайта –қайта қайталануларымен көрінетін, шындыққа жанаспайтын ойлармен аяқталынады. Обсессия мен компульсия, абсурдты және иррационалды түрінде көрінеді. Науқас олардан және оған қарсыласудан шаршайды. Ең жиі кездесетін жабысқақ жұқтырып алу қорқынышы (мизофобия), яғни көп сағаттар бойы қолын жуады;жабысқақ күдіктену, компульсивті тексерумен қосарланатын (есік жабық па,газ сөндірулі ма), және жабысқақ баяулану, обсессия и компульсия қосылғанда және науқас күнделікті жұмыстарды баяу орындайды.

Жабысқақ ойлар .Преимущественно навязчивые мысли или размышления (умственная жвачка) (F42.0).

Шешім шығаруға әкелмейтін субъективті жағымсыз, пайдасыз идеялар,қорқыныштар,образдар, альтернативті философиялық талдау.З. Фрейд «крысиного человека» деген синдромды сипаттаған, онда өткір заттардан әсіресе науқастардың бритвасынан қорқыныш сезімі.

Компульсивті қимыдар (обсессивные ритуалы) (F42.1).

Қауіпті жағдайларды болдырмау немесе ұқыптылыққа байланысты болатын жабысқақ қимылдар.Соның ішінде – қорқу (мысалы,жұқтыру қорқынышы- бұл қолды жууына әкелетін жабысқақ қимыл). Компульсивті ритуальды қимылдар күніне бірнеше сағат алуы мүмкін және бұл шешім қабылдай алмаушылығымен және баяулылығымен қосарланады.

Терапия

Антидепрессанттар, әсіресе трицикликалық , мелипрамин, тетрацикликалық (миансерин, мапротилин (людиомил), антиконвульсанттар, көбіне карбамазепин, парадоксальды интенция, психоанализ, ауыр жабысқақ кезінде — ЭСТ. Алкогольді психоздың түрі, клиникалық сипаттамасы.

5.Алкогольді психоз – созылмалы алкоголизмнің нәтижесінде психиканың бұзылуы. Түрлері:

1.Алкогольді делирий (белая горячка)- алкогольмен ұзақ ,ауыр улану басылған соң 2-3 күннен кейін дамиды. Өте жедел дамиды,дереу көмек көрсетілмесе көз алдында науқастың жағдайы нашарлай береді. Абстинентті синдром кезіндегі соматикалық ж/е неврологиялық бұзылыстар делирийдің хабаршысы б.т. вегетатаивті бұзылыстар арта түседі,тері жабындысының гиперемиясы,гипергидроз,тахикардия күшейеді,АҚ төмендейді,тремор,бұлшықет гипотониясы,гиперрефлексия күшейеді,делирий дебютында эпилептиформды ұстамалар бақылануы мүмкін. Ерте пайда болатын белгілерінің бірі ұйқының жоғалуы,содан кейін көру ж/е есту иллюзиясы п.б.оған гипногогиялық галлюцинациялар қосылады,қорқыныш күшейеді. Алкогольді делирийдің клиникасы дамығанда сахна тәрізді шынайы көру,есту галлюцинациялары п.б.қорқыныш пен үрей дамып,өлім жақындап келе жатқандай болады,зейіні аса елітпелі,өте сенгіш болады.

2.Алкогольді галлюциноз – клиникасы шынайы,вербальды галлюцинациялармен сипатталады. Галлюцинациялар науқас үшін жағымсыз сипатта болады:балағат сөздер,қауіп туғызу,жәбірлеу. Науқасты «алклголик,отбасын күйреткен маскүнем»деп айтады. Жиі үрей,күдік билейді,кейде науқас жабырқау күйде болады. Науқастың жүріс-тұрысы галлюцинация мазмұнымен анықталады. Соңына түсу,қатынас сандырақтық идеялары қосылуы мүмкін. Олар әлеуметтік қауіп тудыруы да мүмкін:себебі біреуді өлтір,ұр деген бұйрық келіп,оларды орындауы мүмкін.

3.Алкогольді сандырақ психоздары:

Алкогольді параноид- клиникасында негізгі синдром қызғаныш н/е соңына түсу сандырағы б.т.әсер ету сандырақтық идеялары да кездеседі. Сандырақтық идеялар мазмұны бойынша нақты,науқастың айналасындағы шындықпен ж/е нақты адамдармен байланысты(әйелі,көршілері). Науқас күйзелісері эмоциональды қаныққан – науқастар бойын қорқыныш,үрей билейді. Олардың жүріс-тұрысы,әрекеттері сандырақ фабуласымен байланысты. Науқас агрессивті болуы мүмкін.

Қызғаныш сандырағы - 40 тан асқан ерлерде кездеседі. Айналасындағы заттардың бәрін еш негізсіз қызғана береді.

4.Корсаков психозы – алкогольді делирийдің есте сақтаудың бұзылысымен жүретін жалғасы(соңы). Шеткері жүйкелердің күрделі зақымдалуы байқалады. Есте сақтаудың толық н/е жартылай бұзылысымен жүреді.