5 Экономикалық бөлім

5.1 Техникалық – экономикалық көрсеткіштердің есептеулері

1. Бір мезгілдік шығындарды есептеу.

Бір мезгілдік шығындарды келесі формула арқылы есептейміз:

∑ К_бір мезг. = К₀ + К_тр + К_мн. ,мың.тг (5.1)

мұнда К₀ -Құрал-жабдықтарды сатып алуға кеткен шығын;

К_тр - транспорттық шығындар;

К_мн -монтаждау-реттеу жұмыстарына кеткен шығын.

Өрдірістік шығындар құрал жабдықтарды сатып алу және өндіріске енгізу жоспарына байланысты анықталады

Бір мезгілдік шығындарды есебін келесі кестеде көрсетеміз

5.1-кесте. Бір мезгілдік шығындарды есебі

Құрал-жабдық атауы	Бірлік саны	Құны ,мың тг		Монтаждау-реттеу жұмыстарына кеткен шығын Кмн	Транспорттық шығындар Ктр., тыс.тг.	Бір мезгілдік шығындар Кбір.мезг. мың.тг.
		Бірлігі	Барлығы К0
1	2	3	4	5	6	7
що	2	1897000	3794000	341460	379400	4514860
Барлығы						4514860

К_мн = 0,09 · К_о тг; (5.2)

яғни капиталды шығындардың 9% құрайды.(К_о )

К_мн1 = 0,09 ·3794000=341460.тг

К_тр = 0,1 · К_о тг; (5.3)

яғни капиталды шығындардың 10% құрайды

К_тр1 = 0,1 ·3794000=376400мың.тг

Жалпы бір мазгілдік шығындарды есептейміз

∑ К_ед. = К₀ + К_тр + К_мн., мың.тг. (5.4)

(7 гр. = 4 гр. + 5 гр + 6 гр.)

∑ К_бір мезг ₁= 3794000+3414600+379400=4514860 мың. тг

5.2 Тұтынымдық шығындарды есептеу

Тұтынымдық шығындарды келесі формула арқылы есептейміз:

U_тұт. = U_мш + U_эш + U_жш + U_аш ,мың. тг (5.5)

U_тұт. =1128715+2475211000+11327709,36 +1100090,78=261067515,1 мың.тг

Мұнда U_мш –құрал-жабдықты жөндеуге кеткен бөлшектер мен материалдар шығыны.

U_эш –электр энергиясына кеткен шығын;

U_жш -осы құралдармен жұмыс істейтін персоналға төленетін жалақы шығыны.;

U_аш – амортизациялық шығындар

Құрал-жабдықты жөндеуге кеткен бөлшектер мен материалдар шығыны келесі формула бойынша анықталады:

U_мш = 0,025 · К_бір мезг, мың. тг (5.6)

U_мш = 0,025 · 4514860=1128715 мың.тг

Мұнда 0,025 – материалдар мен бөлшектерге кеткен шығын мөлшерін есепке алу коэффициенті,

Жылдық электр энергиясы шығындарын келесі кестеде көрсетеміз:

5.2-кесте. Жылдық электр энергиясы шығындары

Құрал-жабдық атауы	Саны	Қолданатын қуаты. Рқуат, кВт	Қуат сомасы	Тәуліктегі жұмыс істеу уақыты, tg	Жылдағы күн саныn, күн	Қолданатын электр энергиясының мөлшері.,Wr кВт/сағ
1	2	3	4	5	6	7
Жарықтандыру	1	100	100	24	365	876000

Электр энергиясы шығындары :

W_r = п ∙ tg ∙ Рқуат, кВт/сағ (5.7)

Мұнда п – жыл бойындағы құрал жабдықтардың жұмыс істеген күн саны,күн ;

T_g –тәуліктегі жұмыс істеген сағат саны, сағ;

Рқуат – құрал жабдықтардың қолданатын .

Wr₁ = 365 ∙ 24 ∙ 1800=15768000кВт/ сағ

Wr₂= 365 ∙ 24 ·1700=14892000кВт/ сағ

Wr₃= 365 ∙ 22·700=5621000 кВт/ сағ

Электр энергиясына кеткен шығынды келесі формула бойынша анықтаймыз:

Uэ = Wr∙В,тг (5.8)

Мұндағы:

Uэ – Электр энергиясына кеткен шығындар сомасы ,тг;

В – тарифке сәйкес 1кВт төлем ақысы,тг;

Wr – 1 жылдағы электр энергиясы шығындары, кВт.

Uэ = 60371000 ∙ 4,1 = 24752100 мың.тг