127.Геморрагиялық васкулит. Емі.

Геморрагиялық васкулит-майда қан тамырлары қабырғаларының зақымдануымен және тромбтың пайда болуымен сипатталатын инфекциялық-аллергиялық ауру. Барлық жастағы балаларда кездеседі, оның ішінде мектепке дейінгі және кіші мектеп жасындағы балалар жиі ауырады. Себептері - вирусты және бактериалды инфекция, вакцина егу, дәрілік және тамақтық аллергия нәтижесінде ағза сезімталдығының жоғарылауына байланысты дамитын ауру.  Емі. Сырқат міндетті түрде ауруханаға жатқызылады, қатаң төсек режімі сақталады. 2 аптадан кейін бөртпелер кеткеннен соң сәби жартылай төсек режіміне ауыстырылады. Аллергия жағдайын туғызбайтын диета белгіленеді. Тағам құрамынан жоғары сезімталдығы бар тамақ түрлері, сонымен қатар қақталған, тұздалған, қуырылған тағамдар болмайды. Абдоминалды синдром жағдайында сұйық немесе жартылай сұйық күйдегі жартылай салқындатылған тамақ беріледі. Оны аз мөлшерде береді. Ішектің қимылын күшейтетін (қара нан, сүт, капуста, бұршақ өнімдері, газдалған су, және т.б) бермеген жөн. Витаминделген сұйықты көп мөлшерде беру қажет. Дәрілік препараттардан бірнеше топ дәрілері: антикоагулянттар, гепарин, жмп (жаңа мұздатылған плазма-қан сарысуы), трентал, курантил, реополигюкин, никотин қышқылы қолданылады. Ауыр жағдайларда преднизолон қысқа мерзімге қолданылады. Плазмаферез жүргізед

12. 2. 2. Ақуыз –энергетикалық жетіспеушілік. Клинико-диагностикалық критерийлері.

Бұл арудың негізгі клиникалық белгілеріне ; Белок көп қажет етететін органдардың дисфункциясымен обективті пішінінің өзгерісістері болады.

1. бұлщық етттердің айқын гипотониясы

2. дене массасының төмендеуі

3. Тез шаршағыштық

4. Терідегі пигментациялар

Аппетиттің жоғарылауы волчий аппетит жалпы әлсіздік, зат алмасу бұзылыстары болады. Терінің қабыршақтануы , ауыздағы құрғақтық, ісінулер, поллакиурия, жиі зәршығару. Дене температурасының төмендеуі. Тері асты шел май қабатының жоқ болуы. Дене концитутциясы кахексия болады.

Ақуыз-энергетикалық жетіспеушілік. Этиопатогенезі.Жіктелуі. Гипотрофия-тамақтанудың созылмалы бұзылысының салмақ кемістігімен көрінісі.Этиологиясы. 1)Алиментарлық факторлар- тамақтанудың сандық жетімсіздігі н/се тамақ берудің сапалық жетімсіздігі(тәуліктік рациондағы белок,витаминдер,микроэлементтердің аздығы). 2)Инфекциялық факторлар-құрсақ ішілік жайлмалы инфекциялар(цитомегалия),сепсис, пиелонефрит пен зәр жолдарының инфекциясы,ішектік инфекциялар. Гипотрофияның ең жиі себебіне ұзақ диарея,ішектің кілегей қабатындаңы морфологиялық өзгерістеріне әкелетін ас қорыту жолдарының инфекциялық бұзылыстары.3)Токсикалық факторлар-жасанды тамақтандыру,сақтау мерзімі өткен н/се сапасыз,Дж/е А гипервитаминозы,улану,дәрілік улану.4)анорексия-бала психогенді ж/е басқа да депривацияның әсерінен,жеткілікті мейірімге бөленбегендіктен, серуенге шықпағандықтан,массаж ж/е гимнастика алмағандықтан,психогенді стимуляциямен дамиды. 5)МАльабсорбция синдромы(лактоза,сахороза,сиыр сүті белогын көтермеу),целиакия,муковисцидоз, аш ішектің әртүрлі бөлігіндегі түтіктердің атрофиясы.6) Ішектің резекциясынан кейінгі кыска ішек синдромы. 7)Тұқым қуалайтын зат алмасу ауыткулары(НИманн-ПИк, ТЕй сакс,галоктоземия аурулары.Патогенезі: Гипотрофиясы бар балаларда асқазан,ішек,ұйқы безі ферменттерінің белсенділігі төмен.Бұл көрініс салмақ пен бой кемістігіне тура пропорциональды болғандықтан гипотрофияның 2-3дәрежесінде сау балаларға деген адекватты тағамдық жүктеме науқас баланың асқорыту диспепсиясына әкеледі.Ішек ұзарып,кеңейгендіктен іш қатуы болады.Бұл кезде дисбактериозда болады.АЕЖ кезінде бауырда да бұзылыстар болады(белок синтетикалық,антитоксикалық,көмірсу,май). Бл балаларда анемия,темір,мыс,мырыш,фолий кышкылы,пиродоксин тапшылығы да болады.Зат алмасу бұзылысының белгілері: гипопротеинемия,гипоальбуминемия,аминоацидурия,гипогликемия,ацидоз,гипокалиемия,гипокальциемия,гипофосфатемия. Жіктелуі:бөлінеді:1шілік гипотрофия- дұрыс тамақтанбау салдарынан болатын негізгі ауру. 2шілік гипотрофия-негізгі аурудың асқынуынан болады,негізгі ауруды тауып емдеу.1.Туа пайда болған жатыр ішілік гипотрофия- физикалық артта калуымен,метоболикалық бұзылыстармен,иммундық реактивтіліктің төмендеімен жүреді.Бала туғанда тері асты май қабаты жұқа болуы,жалпы гипотония,пероральды цианоз,салмақ пен бой индексінің төмендеуі,мойын,буын аймағында тері катпарының жиналуы.2.Жүре п.б.гипотрофия-тамақтанудың бұзылысы,тері асты май қабатының аз уакытка жоғалуымен ас қорытудың,зат алмасудың,иммунитеттің төмендеуімен,жүйке жуйесінің психикалық дамуының тежелуімен жүретін процесс. 1.Гипотрофияның 1ші дәрежесі дененің барлық жерінде ең алдымен, іште, тері астының шел май кабаты азайады.Чулицкаяның семіздік индексі 10-15ке тең.Май кабаты болбыр,тіндер тургоры мен бұлшықет тонусы төмен.Тері мен шырышты қабаттар шамалы бозғылт,тері серпімділігі мен эластикалығы байқалады.Бойы калыпты,салмағы калыптыдан 11-20% азайады.Салмақтың өсу сызығы жазықтау,баланың көңіл куйі қанағаттанарлық.Психомоторлық дамуы жасына сай,ашушаң, мазасыз,тез шаршағыш, ұйқысы бұзылған, құсуға бейім. 2.Гипотрофияның 2ші дәрежесі шел кабаты кейде кеудеден жоғалып,аяқ-қолында да азайады,тек бетінде сақталады.Чулицкаяның семіздік индексі 0-10.Терісі бозғылт,құрғақ,оңай қыртысталады.Сау балаларға тән сандағы терінің көлденең қатпары жойылады,санның ұзына бойына жаңадан болбыр қатпарлар пайда болып,қалталанып тұрады.Гипотрофиямен ауру балада рахиттің белсенді түрі бұлшықеттер гипотониясымен,остеопорозбен,остеомаляция ж/е гипоплазия симптомдарымен(краниотабес,үлкен еңбек жұмсақтығы,Гаррисон сайлары,тіс жаруының кешеуілдеуі,лордоз,кифоз,сколиоз)көрінеді.Салмақ қалыпқа қарағанда 20-30%кем,бойы өсуінде дле калыстык болады,салмақ қосу сызығы жазық,тәбеті төмен. Бет әлпеті улкендерге ұқсас,ұйқысы тынышсыз,жылауық,әлсіз.Дене қызуының реттелуі бұзылғандықтан тез ысынып,тез суынады.Үлкен дәреті тұрақсыз, іш катуы мен диспепсия кезектесіп жүреді.Ұнтақты нәжіс көмірсулар аса көп берілгенде болады:сұйық,реакциясы қышқыл,түсі сары жасыл,құрамында жалкаяк болып,ол йодпен оң реакция береді.Микроскопияда крахмал, бейтарап май,май қышқылдары көп. Белокты нәжіс ауру рационында белок көп болғанда көрінеді.Дәрет мөлшері аз,катты,курғак,сұрғылт балшық түстес исі жағымсыз,реакциясы сілтілі,құрамында жалқаяқ ақ түйіршіктер кездеседі.Ак түйіршіктер әк ж/е магнезий тұздарына тұрады.Микроскопияда:детрит,май қышқылдарының тұздары көп. Ашнәжіс өте аз мөлшерде құрғақ,түссіз,исі сасық.Зәр аммиак иісті.Аш нәжіс жылдам, диспепсиялық түрге ауысады:түсі жасыл,жалқаяқ, лейкоциттер,крахмал,май қышқылдары,бейтарап май,ет талшықтары кездеседі.3.Гипотрофияның 3ші дәрежесі(маразм,атрофия),аса арықтау көрінісімен сипатталады:баланың сыртқы тұрқы терімен ораған каңкаға ұқсайды.Шел май қабаты барлық жерден жоғалады,тері бозғылт сұр,құрғақ,кейде алқызыл көк аяқ-қолы салқын.Тері серпімділігі мүлдем жоғалғандықтан терісі жазылмайды.Чулицкая индексі теріс.Аузы улып,стоматит болады,қарағанда ол үлкен,ерні кызғылт,езуінде жара көрінеді.Теріде ылғалды эритема бұлшықеттер атрофиясы байқалады,маңдайын әжім басады.мұрын ерін катпары терең,жағы мен иегі шығыңқы,бет-әлпеті карт адамға ұқсайды,іші жалпақ,кебіңкі,сыртынан ішек бөліктері байқалып тұрады.Улкен дәреті көбіне тоқтап,сабынды әкті дәретпен алмасып отырады.Дене кызуы төмен.Иммундық реактивтіліктің төмендеуіне байланысты инфекция ошактары көп орын алады.Рахиттің гипоплазиялық ж/е остеомаляциялық белгілері анықталады.Салмақ қосу кестесі теріс.Салмағы жасы мен бойына сәйкес калыптан 31%ға кем.Бойының өсуі де калыс.

84.Созылмалы холецистит. Диагностикасы. Ажырату диагностикасы. СХ – өт пен запыран жолдарындағы соз.қабыну процесі, дисхолия мен дискинезия аясында, туа ж/е жүре п.б өт жолдарының ауытқуларында дамиды. Диагн: запыран жолдары ауруларының диагнозын қоюда сүйенеді: анамнез (айқын шағым/ы, отбасында осы тектес ауру/р да жиі болуы) ж/е ауру/ң клин-қ көрінісі; үздіксіз дуоденальд зондтау қорытындысы; ультрадбстық скандтау аәліметтері; жалпы ж/е БХ-лық қан анализі; ЖҚА: өршу кезеңінде: нейтрофильды лейкоцитоз, ЭТЖ↑, сирек анемия. Ремиссияда лейкоцитттер норм кейде↓, көпжылдық ағмында ремиссиякезеңінде лейкопения тән. ҚБХ: өршу кезеңінде диспротеинемия, глобулиндер фракц↑, холангитте қанда экскреторлық ферменттер белсен күрт↑: сілтілі фосфатаза, 5нуклеотидаза, лейцинаминопептидаза. Зәрде: микрогематурия, шамалы протеинурия, лейкоцитурия. Бұл өзгеріс/р бүйрек тіні трофикасы бұзылысы, инф метастазы, бүйрек қантамр/ң спазм салдары. Бұл өзгеріс/р емді қажет етпейді. СХ-ң ремиссияс кезеңінде жойылады. Дуоденальды зондтау таңертең ашқарнға жүргізіліп, текскруге запыранның 3 үлесі: А, В, С де жіберіледі. Запыран микроскоп: запыран лейкоцит/і түрлі негізді болуы мүмкін, сондықтан зондтау 2 каналды зондпен жүргізіліп, үздіксіз асқазан сөлі сорылады. В үлесінде микролиттер, ХС кристал/ы, өт қшқ, Са билирубинаты, қоңр жабын/р – өттің қабтында запыран шырышы/ң отыруы анықталуы мүмкін. Бұдан басқа эпителий/р, лямблий/р табылуы мүмкін. Бірақ лямюлиозд холецистит диагн қойылмайды. Запыран БХ: белок концентрац↑, диспротеинхолия, IgG, A, СРБ, сілтілі фосатаза↑, лизоцим, билирубин↓ анық. УДЗ: өт қабының диффузд қалыңд ж/е деформациясы, ағза сыйымдылығының азаюы(бүріскен өт), ағза құрамы гомогенді емес. Холецистографияда: рентгенмен тексеруде гипотониялық дискинезия, өт үлкеен, төменге қарай кеңейген, асқазан гипотониясы да б/ы. Гипертониялық дискинезияда өт көлеңкесі кішірейген, үдемелі, овальды не шар тәрізді, босануы жылдам. Диф.диаг: 12ішек ойық жарасы: СХ: мерзімділік жоқ, ауру орны оң қабырға доғасы асты, сипаты сздау кейде өткір, ауру сезімінің тұрақтылығы тән, тамақ ішумен байл: майлы, қуырылған тамақ, жұмыртқадан 1-3 сағ кейін, асқазан толу сезімі жиі, жүрек айнутән, ауру сезімінің таралу оң мықыын аймағына, құсу жеңілдік әкелмейді, метеоризм тұрақт емес, ауру сезімінің жойылуы жылу, спазмолитик/р, өзінен өзі. 12іОЖ: мерзімділік тән, ауру орны эпигастрий, оң↑ квадрант, ауру сезімінің сипаты орны анықсыздан өткірге дейін, тұрақтылық тән емес, ашқарынға аурады, тамақ ішкен соң тыйылады, одан 1,5-3сағ өткен соң қайта басталады, асқазаннң толу сезімі сирек, жүрек айну тән емес, ауру сезімінің берілуі омыртка бағанасына, құсу жеңілдік әкеледі, метеоризм жоқ, ауру сез.жойылуы сода, сүт, тамақ ішу, кейде су, құсудан соң. Соз.панкреатит: мерзімділік жоқ, ауру орны сол қабырға доғасы асты, сипаты сыздау, сирек өткір, ауру сезімі-ң тұрақтылғы тән емес, мол майлы тамақтан соң күшейеді, асқазан толу сезімі мен жүрек айну тұрақт емес, ауру сезімі-берілуі сол жаурын аймағы, орама тәрізді, метеоризм аса тән, ауыру сезімі-ң жойылуы жылу, спазмолитик-р енгізу. Соз.гастрит: мерзімділік тән емес, ауру орны эпигастриум, сипаты сыздау, жайылмалы, тұрақты; ауыру сезісінің тұрақтылығы тән, тамақ ішумен байланысты, өткір, тұзды тамақ ішкенне 3-10мин өткеннен соң, асқазан толу сезімі мен жүрек айну өте тән, ауыру сезімінің берілуі тән емес, құсу өте тән, метеоризм тұрақты емес, ауыру сезімінің жойылу жылу, өзінен-өзі(спантонды).

121. Гемофилия.Емі. емнің өзгешелік-і: 1.Дәріні б.е-ке жіберуге қатаң тыйым салынады. 2.Ішкі ағза-ға қан құйылу күдігі болса уақытты оздырмай антигемофилдік дәрі-ді міндетті түрде қолданлады 3.тері зақымдалған кезде де осылай істеу керек. 4.Әр тоқсанда гемофилямен ауратын бала стоматологқа көрініп тұр керек. 5.Кез келген операция тек алдымен антигемофильдік глобулинді қолданудан соң жасалуы тиіс. Ем 2түрлі бағдарламамен жүргізіледі: 1.Үздіксіз трансфузия 2.Симптоматикалық трансфузия. 1-ші бағдарлама Гя-ң ауыр ж/е орта түріне арналған. А гя-лы ауруға әрбәр 10-14күн сайын қанға 8фактор прципитаты құйылады(1-3 жастағы-ға 200бр, 4-7жакста 400БР, 7-10 ж/е одан↑ 600Бр), В Гя-сында 9 фактор бар таза плазма(1-5 жаста 9фактордың 150Б, 6010 ж/е↑ 300Б). 2-ші бағдарлама қан құйылудан н/е үлкен зақымданудан соң 8-9факт-ң концентраты қолдн. А гя-сында қанға креопреципитат 20б/кг есебінде құйылса, В гя-сында PPSB(ІІ, VII, IX, X 15б/кг есебінде н/е осы мөлшерде плазма құйылады. Емді 8сағ-тан соң қайталаған жөн, қан тоқтағанша н/е гемартроз азайғанша осы ем кемінде 2-3күнге созылған жөн. Қан аққан жерге гемостатикалық сүзгі, тромбин қойып, қатты байлап, суық басу к-к, зақымданған жерге емшек сүтін жағады. Гемартроз 4күн бойы креопреципитат не антигемофильды плазма құйылады. Буын 2-3 күн қозғалыссз болған жөн. Бунға құйылған қанды сору хирургқа жүктеледі. Кешенді емінде миокальцин, лазер, кей наусқастарға операция қолд. Тіс жұлу кезінде жарты сағ бұрын креопреципитат сонан соң 6сағ кейін осы құйуды қайталайды. Кейін 3күн бойы күн сайын тіс орны жабылғанша аминокапрон қышқ апта бойы. В гя емінде антигемофильдік плазмадан басқа леофильды PPSB концентраты, ППСБ-ІІ,VII,IX,X факторлар кешені бебулин Тим-4.

Тыныс алу жетіспеушілік синдромы. 1)экспираторлы немесе инспираторлы ентігу. 2)орталық цианоз. 3)тыныс алу бұлшықетінің күшеюі. 4)екіншілік эритроцитоз. 5)тахикардия, қан лақтырудың күшеюі. Ентігу-өкпеде вентиляцияның бұзылу салдарынан болады. Нәтижесінде ағзада гипоксемия, гиперкапния дамиды. Ол тыныс алу орталығын қоздырады. Цианоз-артериальды гипоксемияға байланысты дамиды. Ра Со₂ 70-80 мм сн.б.б. төмен болғанда пайда болады. Ол өкпедегі оксигенация бұзылуының көрінісі. Тыныс алу бұлшықетінің күшеюі-тыныс алу актісінде қосымша бұлшықет қатысады. Екіншілік эритроцитоз-гипоксия ол сүйек кемігін тітіркендіргенде дамиды.

61.Жүйелі қызыл ноқта. Клинико-диагностикалық критерийлері. ЖҚН-иммундық реттелудің гендік кемістіктерден дамитын өз тіндеріне қарсы антиденелердің тоқтаусыз түзілуі арқылы аутоиммунды және иммунокомплексті қабынумен жүретін созылмалы полисиндромды дерт. Диагностикалық критерийлері:1)«көбелек» тәрізді беттегі эритема 2)терідегі дискоидты өзгерістер (эритематозды кератозды дақтар) 3)фотосенсибилизация-күн сәулесінен болған терілердің патологиялық қызарулары (кейде анамнезден анықталады) 4)ауыз мұрын ішінің әдетте ашып-ауырмайтын ойылулары 5)артрит эрозиясыз-шеткі 1-2 буынның қабынуы (буын ішіндегі шеміршек жарақаттанбайды) 6)серозит плеврит не перикардит 7)бүйректегі өзгерістер-протеинурия 40,5 г/тәу, зәрдегі цилиндрлер 8)ОЖЖ өзгерістер-тырысулы ес жоғалтулары психоздар 9)қан өзгерістері гемолитикалық анемия, лейкопения ˂4000/м³, тромбоцитопения ˂100000/м³ (ішілген дәріге байланысы жоқ) 10)иммунологиялық өзгерістер-LE клеткасының тесті оң, анти ДНҚ тесті оң, анти ds DNA-AK, РИФ, Вассерман реакциясы оң 11)антинуклеарлық антиденелер-иммунофлюресценция тестінде анти ядролық антиденелері титрінің жоғарылауы.

Созылмалы гастродуаденит. Диагностикасы. Ажырату диагноз. СГД-созылмалы рецидивті үдеуге бейім 12 елі ішек шырышының қабыну дистрофиялық бұзылысы. Негізгі диагностикасы: науқас анамнезі, клиникалық тексерулер, эндоскопиялық тексеру, іш аймағына УДЗ тексеру, функционалды әдістер, рендгенологиялық тексеру. Эндоскопияда шырыш қабатының ошақты және диффузды гиперемиясы, ісінуі, бүрлерінде гипертрофиясы, лимфофолликулярлы гиперплазия, эррозиялар көреміз, кейде түсінің бұзылғанын атрофиялық өзгерістер көреміз. Гистологиялық тексеру ажыратпалы диагнозда маңызды. Асқазан сөл бөлу қызметін анықтау

-функционалды асқазанды зондтау

-асқазан ішек РН-метрия

-риагастрофрафия

Маторлы функционалды қызметті анықтау

-диагностикалық НР инфекциясын анықтау 1-инвазивті әдісі: гистологиялық, бактериоскапиялық, бактериологиялық, биохимиялық 2-инвазивті емес: серологиялық, ПТР, РН анықтау (ИФА)

Диф диагностикасы.Асқазан ішек жолдарының ойық жараларымен жүргіземіз.

118.Теміржетіспеушілік анемиясы. Емі. Темір тапшылықты анемия-организмде темір кемістігінен эртроциттерде Нв синтезі бұзылысы туындап гипоксиялық және сидеропения белгілерімен байқалатын клиника-гематологиялық синдром. Емі: этиологиялық ем, патогенетикалық ем, диета 10-15 %-ке майды азайту, 10-15%-ке етті көбейту, темір сіңіретін тағамдарды пайдалану, темір препараттарын феррокал, ферролекс, конферон, ферумлактат, 2 валентті темір препараттары тағайындалады. Парентеральды ем жүргізудің көрсеткіштері: ішке бергенде ферум дәрілерін көтермеу, ішке бергенде ферум дәрілерінің 3 аптадан соң әсерінің байқалмауы, ТТА ауыр формалары, ферум абсорбциясының бұзылысы, іштен ферум дәрілерін беруге қарсы көрсеткіштер, анемияны тез жою керегі, парентеральды 3 валентті препараттар қолданылады: жектофер, феррумлек, имферон, декстафер.