Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
shygaru_2 (2).docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
152.68 Кб
Скачать

3-4. Күні жетіп туылған ж-е шала туылған бала. Жаңа туған баланың транзиторлы жағдайлары. Күні жетіп туылған нәресте- жүктіліктің 37 мен 42 апталықтар арасында туылған нәресте. Жетілген ЖТН әдетте қатты эмоционалды айқай шығарады, онда айқын сору, жұту ж-е басқа да ЖТН шартсыз рефлекстері шақырылады, тыныс алуымен жүрек соғысы дұрыс ж-е тұрақты, ол құспайды, қимылы ширақ, белсенді, ашығуға, қарауға, тосын дыбысқа жарыққа эмоционалды анық жауап береді. Шала туылған- жүктіліктің 37 аптасына дейін туылған нәресте. Жетілмеген ЖТН- әдетте ол шала туылған нәресте, жетілмегендіктің көріністері болып, нәрестенің қоршаған ортаның белгілі температурасында дене қызуын сақтап тұра алмау, сору ж-е жұту, рефлекстердің болмауы, жиі лоқсып құсу, апноэ ж-е көгеру ұстамасы, ісіну, қимылдық, эмоционалдық жауаптың аздығы, бұлшықет гипотониясы, айқын себептерсіз гипорефлексия саналады. Жаңа туған баланың транзиторлы жағдайлары: алғашқы дем алу ж-е транзиторлық гипервентиляция, физиологиялық эритема, токсикалық эритема, физиологиялық сарғаю, транзиторлық гипертермия, физиологиялық алғашқы салмақты жоғалту, бүйрек қызметінің транзиторлы ерекшеліктері, транзиторлы полицитемия, гормональды криз, физиологиялық диспепсия.

27. Жедел обструктивті бронхит. Емі. ЖОБ- жедел бронхит, ағымына бронхиалдық обструкция сипаты, яғни эксператорлық ентігу тән. Емі: ЖОБ-тың орташа ж-е ауыр ағымында бала стационарға жатқызылуы керек. БОС-тың кез келген ауырлығында оттегі ингаляциясы(30-40 % ылғалды оттегі), қол – аяқты температурасын 10-15 мин ішінде 37-41 гр дейін көтеру арқ ыстық ваннаға салады, эуфилин 15-24 мг/кг 4р/тәул ішке, көктамырға 2,4% 4-5 мг/кг 100-150 изотоникалық NaCl ерітіндісі; бетта адреномиметиктермен( адреналин 0,1% ерітінді бұлшықетке,тері астына 0,01мл/кг, изопреналин таб. 5 мг тіл астына ½ таб., 0,5-1% ерітінді инголяцияға( 0,1-0,2 мг 3 р/т, орципреналин, тербуталин, фенотерол),холинолитиктер(атрофент) қазір жиі қолданады. Сальбутамол 2-4 жаста 2 мг 2-3 р/к, небулайзер арқ 0,5% сальбутамолды маска арқ қысыммен 8 мл/мин режиммен береді.Егер олардан әсер болмаса 0,05% 0,3 мл алупент тағайындалады. Комбинациялық дәрілер беродуал, травентол қолд. Спазмалитиктер әсер етпесе стероидтар қолд. Сонымен қатар, емдік физкультура, фитотерапия да тиімді.

46. Туа пайда болған жүрек ақаулары(қарынша аралық перденің дефектісі).Клинико-диагностикалық критерийлері. Сәбиде ему кезінде ентігу п.б. Бала табиғи дамуынан артта қалады, обьективті қарағанда терісі бозарған мәрмәр түстес. Егер дефект орташа ж-е үлкен болса өкпелік гипертензияның көріністері п.б,: жөтелу, ентігу, әлсіздік, цианоз, шаршағыштық, пневмониямен жиі ауыру,сонымен қатар бауыр, талақ ұлғайып, тахикардия, ісіну синдромы шығып, өкпеде ылғалды сырылдар п.б. Жүрек тұсында кеуде сүйегінің деформациясы( Дэвис кеудесі) көрінеді.Кейде ауру баланың 2 беті қызарып, қошқылданады. Пальпацияда систолалық діріл, перкуссияда жүрек тұйықтығының шекарасы оң- солды кеңейгені анықталады. Аускультацияда 4-5 қабырға аралығында систолалық шу 1 тонмен қосылып шығады, 2 тонда акцент болады, терминалдық фазада Грехем-Стилл шуы естіледі, кей жағдайда шоқырақ ырғағы байқалады, систолалық қысым төмендейді. Рентгенографияда өкпе суреті қараяды, өкпе гипертензиясы дамығанда өкпе артериясының көлеңкесі мен доғасының үлкейгені байқалады, жүрек көлеңкесі көлденеңінен кеңейеді. ЭКГ-да оң ж-е сол жақ қарыншалардың гипертрофиясы белгілері, Гис шоғырының оң аяқшасының толық емес блокадасы, кейде Вольф-Паркинсон- Уайт феномені дамиды. Эхо- КГ оң ж-е сол жақ қарыншалармен сол жүрекше қуыстарының кеңеюі, дефект тұсында қан ағымының турбуленттілігі көрінеді.

74. Асқазан ж-е 12 елі ішектің ойық жарасы. Диагностикасы. Ажырату диагнозы. Ойықжаралы ауру – асқазанда және он екі елі ішекте ойықжаралардың пайда болуымен гастродуаденальды аймақтың созылмалы рецидивті ауруы. Ерте ауырсыну, эпигастрияда немесе солға қарай ораналасуы – асқазанның жоғарғы бөлімдерінде орналасқан ойықжараларға тән;кеш, «аш қарында» және түңгі ауырсынулар, тамақтан және антацидтерді қабылданған соң басылса, орта сызығынан оңға қарай орналасса (пилородуаденалды аймақта) – асқазанның антралды бөлімінің және 12 - елі ішектің ойықжараларына тән белгі;асқазанның кардиалды бөліміндегі ойықжаралаға – төс артындағы немесе прекардиалды аймақтағы, жүрек ұшындағы ауырсыну, постбульбарлы орналасуда - ауырсмыну арқада немесе оң жақ эпигастрия аймағында байқалады, қыжыл, кекіру, жүрек айну, құсу, аурсыну биіктігінде байқалады және жеңілдік әкеледі, іш қату симптомдары болады.Эндоскопиялық белгілері бойынша белсенді, тыртықтықтанушы және ойықжарадан кейінгі тыртық түрлеріне бөлінеді. Белсенді ойықжараның эндоскопиялық белгілері: ойықжара ақауының шеті анық, гиперемирленген, ісінген, түбінде некрозды массасы бар, фибринмен жабылған, сілемейлі қабаттың қатпарлары қалыңдаған. Тыртықтанушы үдеріс 2 кезеңмен жүреді: «қызыл» және «ақ» тыртық. Рентгенологиялық белгілері:тікелей: ойықжаралы «қуыс» болуы;қосымша: эвакуацияның өзгерсі, дуоденогастральды рефлюкс, кардия қызметінің бұзылысы, перистальтиканың, тонусынң өзгерістері, қатпарлардың конвергенциясы, мүшенің тыртықты деформациясы. Диф.диагноз: 1)соз гастрит: Фундальды гастритте (асқазан денесінің гастриті) немесе пангастритте ауырсыну тағам қабылдағаннан 10-20 минуттан соң пайда болады (ерте ауырсыну). Ол сыздап ауырсынады, ауырсыну төс артында орналасады немесе бүкіл эпигастрийге таралады,антральды гастритке аш қарындық, кеш (тағам қабылдағаннан 1,5-2 сағаттан кейін) пайда болатын, тағам, антацидтер қабылдаған соң басылатын ауырсыну тән, тағам қабылдағаннан кейін күшейтетін ауызда металл дәмінің сезінуі, жүрек айну, құсу, эпигастридегі ауырлық, тою сезімі, дискомфорт пайда болады және эпигастрий аймағында орналасады. Құсу эпизодты сипатта болады және тағам қабылдаудың бұзылысына байланысты: мезгілімен дұрыс тамақтанбау, көп мөлшерде дәрі қолдану, шылым шегу, кофе қолдану және т.б. . Эндоскопиялық сипатбелгілері:диффузды атрофиялық пангастрит - асқазанның сілемейлі қабатының бозаруы, жұқаруы, кейде дақты гиперемия, жоғары жараланғыштық, гипотония,антральды атрофиялық емес гастрит- асқазанның сілемейлі қабатының қызаруы және ісінуі, сілемейлі асты қабатқа қан құйылу және эрозиялар, қатпарлардың қалыңдауы, экссудация, антральды спазм, стаз.Морфологиялық сипатбелгілері:диффузды атрофиялық пангастрит - асқазанның фундальды бөлімінің сілемейлі қабатының атрофиясы (біріншілік), бірақ антральды бөлігінің құрылысы сақталған,антральды атрофиялық емес пангастрит - асқазан сілемейлі қабатының қабыну инфильтрациясы, екіншілік атрофия (аурудың кеш сатысында дамиды); Рентгенологиялық сипатбелгілері:диффузды атрофиялық гастрит- антральды бөліктің сілемейлі қабатының рельефі тегістелген, гипотония, солбыр перистальтика байқалады,антральды атрофиялық емес гастрит- антральды бөліктің сілемейлі қабатының рельефі дөрекі, қалтқының спазмы, сегменттеуші перистальтика, контрасты заттың ретсіз эвакуациясы. Хеликобактериялы гастрит кезінде HP-ді анықтау. 2)соз панкреатит: Егер қабыну үдерісі ұйқы безі проекциясының басында орналасса ауырсыну эпигастриден оң жағында, оң қабырға астында, VI – XI омыртқа аймағына беріледі; денесі зақымдалған кезде - эпигастриде, құйрығы зақымдалса - сол қабырға астында орналасады. Ұйқы безі тотальды зақымдалса «белді буындырғандай» ауырсыну тән. Ауырсыну майлы, қуырылған тамақтан кейін алкогольды, газдалған сусындарды қабылдағаннан кейін басталады, жүрек айну, жеңілдік әкелмейтін құсу, тәбетінің төмендеуі, метеоризм, ситофобия тән.Экзокринді қызметінің бұзылуының зертханалық сипатбелгілері:СП өршуі кезінде зәрде α-амилазаның жоғарылауы;СП фиброзды - склерозды түрінде (СП-тің гипоферментемиялық типі) зәрде α -амилазаның төмендеуі;«қанда панкреатикалық ферменттердің жоғарылау» феномені - қанда α -амилазаның, липазаның, трипсиннің (гиперферментемиялық типі) жоғарылауы; СП ультрадыбысты белгілері:контуры тегіс емес, эхогенділігі жоғарылаған (фиброз) және төмендеген (ісіну), құрылымы біркелкі емес;панкреатикалық түтіктерде кальциноздар және тастар;вирсунг түтігі біркелкі емес кеңейген.

16.Жаңа туған нәрестенің сепсисі. Этиопатогенезі.

Сепсис - шартты-патог қоздырғ/р тудыратын, ПГ/ң негізінде денедегі алғаш септикалық ошаққа қарсы, орг-нің қарқынды дамитын жүйелі қабыну реак-ның жауабы ретінде қарастыр/тын, іріңді-қабыну инф-ның жайылмалы түрі б.с. ЭТ: сепсисті бактр-вирус, бакт-саңырауқ, вир-бакт-саңырауқ/ты инф-р тудыруы мүмкін. Streptococcus Spp, Staphylococcus Spp, Enterococcus Spp сияқты қозд/р ауруханадан тыс сепсис/ң ж/е емдеу бөлімше/де өрбитін госпитальды сепсис/ң себебі б/ы.ұрық пен нәрестеге инфмң жұққан уақытына байл.(антенатальды, интранатальды, постнатальды) ерте туа біткен сепсис/ң мүмкін болатын қоздырғыш/ы: L.Monocytogenes, Sagalactial, E.Coli; кеш туа біткен сепсис/ң- Sagalactial, E.Coli,S.Aureus; ЖТН жүре п.б сепсис-ң- E.Coli,S.Aureus epidermidis, Klebsiella Spp, S.Pyogenes. ПГ: инф/ң ену қақпасы: кіндік жарасы, жарақаттанған тері жамылғысы мен сілемей қабат/р(ине-ң орны, катетрлеу, интубация/р, зонд/р т.б). инф ену қақпасы анықталмаса-криптогенді сепсис д.а. Инф көзі: анасы, күтуші қызметкер/р, басқа науқас бала б.м. Берілу жол/ы: ана/ң туылу жол/ы, күтуші қызм қолы, құрал/р, аппаратура/р, күтуге к/к құрал-жабдық/р. Негізгі тізбек: ену қақпа/ы, жерг қабыну ошағы, бактериемия, орг-ң иммун/қ жауап беру қасиеті/ң ж/е сезімталдығының өзгеруі, септициемия, септикопиемия. Грам(-) бакт/ң эндотоксин/і қантамыр/ң эндотелийі/ң зақымдануына, ондағы адгезия талдағыш/ң жалаңаштанып, сондай-ақ қанның реологиялық қасиет/ң өзгеріс/і микроайналыс арнасының зақымдалуына соқтырады. Эндотоксин/р белгілі цитокин/р жиынтығын бөлетін мононуклеарлы фагоцит/р жүйесін тітіркендіреді ж/е солармен бір мезгілде Влимфоцит/ң, томбоц/ң ж/е эндотелиоцит/ң поликлониалды белсенділігін тудырып, нәт септикалық құбылыс/ң дамиды.

29.Жедел бронхиолит. Клинико-диагностикалықкритерийлері.

Жедел бронхиолит- көбіне алғашқы бір-екі жастағы бала/ң ауруы, бұған бронхиол/ң ж/е кіші бронх/ң жалпылама обструктив/к өзгерісі тән. Бастамасында ринит, назофарингит белгі/і байқалады. Бала/ң халі кенеттен, кейде біртіндеп нашарлап, енжарлық, тәбет↓, жөтел, тынысы тарыл, ентігу п.б. Тыныс тапш: өңі қуаырп, мұрын, ерні көгеріп н/е жалпы цианоз, тахикардия. Кеуде кеіліп, перкус/да қораптық дыбыс; көкет ↓ ығысқан/тан бауыр мен көкбауыр үлкейеді; жүрек дыбыс/ы әлсіреген, ауск/да ұсақ көпірш ж/е крепитац/лы көп сырыл есті/ді ж/е ысқырық тектес құрғақ сырыл б/ы. Айқын ентігу эксикозға әкеледі. Жөтелден кейін сырыл/ң таралуы өзгермейді, бірақ ылғалды ортакөпіршікті сырылдар жойылып, ұсақкөпіршікті сырыл/р саны азаюы мүмкін. Қатты ентігу мен терең тыныс ала алмағанда сырылдар естілмей кетеді, алыстан естілетін сырылдар да әлсіз естіледі. ЖҚА лейкоцит/р норм не сәл↓, ЭТЖ↑, R өкпе бетінің түссізденуі, көкет/ң↓тұруы ж/е адаған жерде өкпе тіні/ң тығыздануы байқ.

Жедел ревматикалық қызба. Диагностикасы, ажырату диагностикасы.

Ревматизм-д.т-ң, оның ішінде әсіресе жүрек, қантамыр/р ж/е буын/ды зақымдайтын инф-аллерг/қ ауру. Дерт/ң ерекш/і – қайталанып отыруы ж/е үдей түсетіндігі. Мектеп жасындағы бала/р жиі ауырады. Ауру/ң І-шабуылы көбіне жедел кенет интоксикация мен дене t-ң фебрильді ↑мен басталады. Критери/і: І)Негізгі: кардит, полиартрит, хорея, сақинатәрізді эритема, теріасты ревматикалық түйін/р. ІІ)Қосымша: ревматикалық шабуыл не жүректің ревматикалық зақымдануы; артралгия, қызба; шаршағыштық, абдомин ауырсыну, мұрын қанауы; жедел фаза реак: ЭТЖ,СРБ мен сиал қышқ↑, лейкоцитоз, капилляр өткізг↑, ЭКГ P-Qинтерв ұзаруы. Жақында басынан өткізген стрептокок-қ инф, көмей жағындысынан табылған Атоп стрепток, АСЛО не басқа антистпертокок-қ антидене/р титр/ң↑. Ажырату диаг/да ревматизм белгі/не, о-ң алғ басталу түр/не мән беріледі. Ревматизм полиартриттен басталса, ал кардит белгі/і бұл кезде болмаса, оны реактивтік ж/е РА-тен ажырату к/к. Егер ауру/ң этиол иерсиниоз, сальмонеллоз б-са реакт.артрит негізгі ауруға қосымша ауру б.с. РАте буын үнемі ісініп, оның деформациясы байқалады, қимылы қиындайды, ірі буын/мен қатар ұсақ буын/р да ісінеді, таңертеңгі уақытта буын құрысуы б/ы. Ревматизмде мұндай белгі/р болмайды, болса да тез кетеді. Ювенильді созылмалы артритте, буындардың деформациясы мен қызметінің тұрақты бұзылыстарымен сипатталатын буындық синдром анық көрінеді. Буын синдр көшпелі(ұшпалы) емес. Таңертеңгі құрысулар ерте п.б. Өзгерген лабор көрсетк/р емге қиын көнеді.

Ревматизмде буын ауырсынуы көшпелі сипатта б/ы(бір буыннан басқа буынға ауысады).

124.Идиопатиялық тромбоцитопениялық пурпура. Емі. ИТП-біріншілік геморрагиялық диатез; негізі- тромбоцитарлық гемостаздың сан ж/е сапалық жеткілікс. Көрнекті белгі/і: пурпура(теріасты ж/е шырышты қабат/ң қанталауы), шырыш қабаттар қанаққыштығы, тромбоцит/р саны аз; мегакариоциттердің сүйек миындағы саны норм не артық,; ағымында тромбоцитопениямен асқынуы мүмкін; спленомегалия не басқа жүйелі аурулар байқалмайды. Емі: науқасты госпитализациялау, төсектік режим, тамақтануы жасына сәйкес ингредиенттерге бай тағам/р. Кез келген тромбоцитопенияда эпсилон аминокапрон қышқылы берілгені жөн (0,05-0,1г/кг күніне 4рет). ИТП-да глюкокортикоидтар мына жағдай/да тағайын: терідегі жалпылама геморрагиялық синдр, шырышты қабат/дан қан ағуы көз қарашығымен ұштасу, ішкі ағза/ға қан құйылу. Преднизолон 2мг/кг-нан 3-4апта беріліп, бірте-бірте мөлшерін азайтумен тоқтатылады. І-этап: Ig-ды көктамырға енгізу жасы әсер береді, яғни полиспецификалық IgG 1000-2000мг/кг 2-5аптаға тағайындалады. Емнің 1курсында клинико-гематологиялық ремиссиядағы науқас/ң 25-30% сауығады. Емнің қайталамалы курсында преднизолонды(1,5-2мг/кг, ал ауыр жағдайда 4-8мг/кг) қосады. ІІ-этап: Егер консервативті терапия әсер етпесе онда емінің ІІ-этапымен емдейді, спленэктомия-ауру басталғаннан 6-12айдан соң. ІІІ-этап: Винкристин 1,5мг/м2 аптасына 1рет, ем ұзақтығы 3-6апта не винбластин 1реттік дозасы винкристиннен 2есе жоғары.

7. Рахит.Этопатогенез.Классификация. Рахит сабилердің қарқынды өсу кезіндегі Д вит мен оның белсенді метаболиттерінің аздыгына байланысты кальций фосфор зат алмасу өзгерісінен,суйектердің минералдануы мен суйек құрылуының және негізгі агзалар мен жуйелер қызметінің бузылуымен сипатталатын ауру.ЭТИОЛОГИЯСЫ.Рахит дамуының жағдайлары теріде холекальциферол түзілісінің бузылысы,бауыр мен бүйректе Р Са алмасуының буз.тағаммен Двит.кем түсуі,таза ауа мен кун саулесінің жетк.сәбидің жедел өсуі,полигиповитаминоз,шала және егіз туу,жасанды тамақтандыру,диарея,ішек дисбактериоздары,ішектен ас сіңу буз.синдромы.Патогенезі.Двит.организмде бірнеше күрделі жолдармен ауысып отырады.негізгі ролде кун сәулесінің,алиментарлық фактордың әсерінен ағзада Двит.тапшылығына әкеледі→ішекте кальциий сіңуінің төмендеуіне→цитраттар түзілісінің іркілуі →гипокальциемия→гипофосфатемия →қалқанша маңы бездері қозуы→остеокласстар стимуляциясы →остеобластар іркілісі →сүйектердің деминерализациялануы→сүйек пайда болуының буз.→остеопатия.Фосфаттардың бүйректегі реабсорбциясы төмендеуі→булшықет гипотониясы←нерв жүйесінің буз.→асқазан ішек жолдары қызм.буз.←коллаген түзілісінің буз. →аминоацидурия→ацидоз←белоктар ферменттер зат алмасу буз.Жіктелуі.Варианттары−кальципениялық,фосфопениялық,қандағы кальций мен фосфор қалыптан тыс өзгермейді.Ағымы б−ша жедел,жеделдеу,рецидивті.Ауырлық дәрежесі жеңіл,орташа,ауыр.Аурудың кезеңдері бастапқы,өршу,репарациялық,қалдық салдары.2. ЖЕДЕЛ БРОНХИОЛИТ клинико−диагн.критериі.жедел бронхиолит 1−2жастағы балалардың ауруы(5−6айлық сәбилерде өте жиі кездеседі)буған бронхиолдардың және кіші бронхтардың жалпылама обструктивтік өзгерісі тән.

89. Жедел пиелонефрит.Диагностика.Ажыратпалы диагноз. ПНФ- бүйректегі ж/е зәр жолдарындағы микробты қабыну ауру.Диагн:Клиник.белгілері(қызу, құсу) болса, ол пневмониямен байл болмаса, міндетті түрде пиелонефритті іздеу к-к. Зәрдегі өзгеріс-р: лейкоцитурия, ж/е ең бастысы бактериурия. Қанда лейкоцитоз, сол жаққа ығысқан нейтрофилез, ЭТЖ↑. Бактериурияны сынауға зәрді жинау әдісінің маңызы зор. Зәрде микроб сыртқы уретрадан маңындағы теріден, вагина маңынан түсуі мүмкін. Жиі қолд әдіс – зір шаптырлып шыққан кезде ортасынан стерильды ыдысқа аз ғана зәр жиналады. Бұл әдіспен қолд-да бактериурияны сынау үшін зәр кемінде 2рет жиналуы к-к ж/е ауруға тән бактериурия деп ішек таяқшасынаң саны 1мл зәрде 100000 болса есептеледі. Егер зәрді қуық үстінен пункция жасап алса, зәрдегі кез келген бактерия саны патологиялық д.с. ЭТЖ↑, лейкоцитоз ж/е Зимницкий сынағымен анықталатын гипостенурия ПНФ диагнозын қоюға кмект. Ең негізгі аспаптық тексеру УДЗ. 1ші инф-я белгі/і емделгеннен кейін керекті жағдайларда, егер инф рецидив берсе қуықтан несепағарға қарай рефлюкс бар жоғын анықтау үшін цистография жасалады. Экскреторлық урография, цистоскопия керек жағдайда ғана сирек жасалады. Радиоизотоппен тексеру, статикалық реносцинтиграфия, әсіресе бүйрек бүрісуін ҚНР бар балаларда анықтау үшін керек. ДифДиаг: гломерулонефритте: гипертензия, ісіну, протеинурия, көбірек гематурия лейкоцитуриядан басым ж/е гломерулонефриттен гломерулярлық гематурия, урологиялық ауруларда гематурия гломерулярлық емес. Гломерулонефритте бүйректің ШФ төмендеген, ПНФ-те норм. Бүйрек коликасы: бел аймағындағы қатта ауырсынумен басталды. Ауырсыну интенсивтілігі өседі. Ауыру бел аймағынан несепағар бойымен төменге шап аймағына ж/е жыныс мүшелеріне таралады. Зәрде эритроцит пен аздаған ақуз анықт. УДЗ, венаішілік урографияда тас, гидронефроз, нефроптоз анықт. Бүйрек туберкулезі: туберкулезбен ауырған науқаспен контактта болу. Туберкулинге оң тері реакциясы, өкпе рентгенографиясында арнайы бұзылыстар анықт. Зәр тұнбасында туберкулез микобактериясы табылады. Зәрде гематурия.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]