8. Kultura w procesie transformacji systemowej.

Radykalna zmiana społeczna i polityczna, która nastąpiła w krajach Europy Środkowo-Wschodniej po 1989 roku – zmiana ustroju politycznego, zmiana świadomości społecznej i politycznej pociągnęła za sobą również zmiany w systemie kulturalnym w Polsce. Kultura w nowej sytuacji historycznej:

- zmniejszenie się sektora publicznego w kulturze - ekonomizacja kultury;

- zmniejszenie znaczenia mediów publicznych w zakresie ochrony i rozwoju kultury;

- zmiana modelu uczestnictwa w kulturze – cud audiowizualny;

- rozwój ilościowy podmiotów kultury;

- wymiana międzynarodowa dóbr kultury

- zniesienie cenzury (11 kwietnia 1990 – ustawa o zniesieniu cenzury)

- zmiany w kul bytu (rynek kultury,wpływ techniki na jakość zycia)

- zmiany w kul społecznej (odpolitycznienie kultury,demokratyzacja kultury)

- zmiany w kul symbolicznej (upowszechneinei wartości absolutnych i uniwersalnych kultury)

- demonopolizacja mediów:

- prasa - 22.03.1990 - likwidacja RSW, powołanie Komisji Likwidacyjnej (6 kwietnia), opublikowanie Planu Zagospodarowania Majątku RSW (22 października), powstanie rynku prasy, zmiana oferty, rewolucja techniczna, obcy kapitał.

- radio i TV - 29.12.1992 - ustawa likwidująca radiokomitet. Część jego zadań przeszła na publicznych nadawców radia i telewizji. Powołano Krajową Radę Radiofonii i Telewizji - organ konstytucyjny, który stoi na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji (ustawa z grudnia 1992 roku). Rozbicie państwowej jednostki organizacyjnej Polskie Radio i Telewizja - powołanie spółki akcyjnej Telewizja Polska, spółki akcyjnej Polskie Radio oraz spółek radiofonii regionalnej.

- rozwój sektora mediów prywatnych

9. Człowiek jako istota cielesna. Kultura fizyczna a kultura cielesna (somatyczna) Kul fizyczna to względnie zintegrowany i utrwalony system zachowan w dziedzinie dbałości o rozwoj fizyczny, sprawność ruchowa, zdrowie, urode,cielesna doskonałość i ekspresje clzowieka,przebiegających wg. przyjętych w danej zbiorowości wzorów a także rezultaty owych zachowań. Homo physicus w warunkach cywilizacji technicznej: zjawisko trendu seksualnego, niedostatek ruchu i pracy mięśniowej, zmiejszenie się odporności organizmu, jednostronność wysiłku fizycznego oraz rozwoju fizycznego. Wzory kul somatycznej:estetyczny,hedonistyczny,ascetyczny,higieniczny,sprawnościowy,agonistyczny.

Występują tutaj 4 koncepcje : koncepcja monistyczna, dualistyczna, dialektyczna i personalistyczna. 10. Autoteliczne i instrumentalne wartości ciała.

Wartość autoteliczna – wartość sama w sobie, naczelna, centralna, zajmujące najważniejsze miejsce w hierarchii wartości. Realizacja tych wartości jest dobrem samym w sobie. Wartości hedonistyczne ważne są dla tych, którzy  lubią radość, rozrywkę, seks i zabawę.

Człowiek autoteliczny to człowiek który pragnie sprawdzić sam siebie jest gotów na rożnego rodzaju odkrycia, nowości. Instrumentalnie dąży do celu czyli sumiennie przygotowuje się do doświadczenia czegoś nowego, czegoś co chce dokonać , powoli realizując swój cel. Zaliczamy do tych wartości:antyczne tradycje harmonii wartości ciała, społeczeństwa industrialne (przewaga wartości instrumentalnych), społeczeństwa postindustrialne (przewaga waga wartości autotelicznych-hedonostycznych). 11. Wzory kultury fizycznej.

Wśród typologów wzorów kultury fizycznej na szczególną uwagę zasługuje Florian Znaniecki, który na początku XX w. opisał sześć typów fizycznych, a wśród nich:

• higieniczny, czyli społeczne wzory unikania choroby i ratowania się przed śmiercią,

• geneonomiczny, czyli społeczne wzory dbałości o genetyczną jakość kolejnych pokoleń,

• obyczajowo-estetyczny, czyli społeczne wzory troski o wygląd zewnętrzny,

• hedonistyczny, czyli społeczne wzory wykorzystania ciała jako źródła fizycznej przyjemności,

• fizyczno-utylitarny, czyli społeczne wzory dbałości o ciało, jako narzędzie wytwarzania dóbr i obrony wspólnoty,

• sportowy, czyli społeczne wzory doskonalenia ciała na potrzeby umownej rywalizacji.