13. Сачыненне як від работы.

Сачыненне – від твор працы, у час правядз. якой адбыв. выказв. шк-мі сваіх думак, пачуц., разваж. на пэўную тэму. У параўн. з перак. і інш. твор працамі сач. – найб. склад. від вуч. дз-ці школьнікаў, бо патрабуе напісанне свайго ўласн. тэксту. Праца над сач. дазвал фар-ць у вуч. наст. уменні: уменне назіраць, даваць ацэнку ўбач, збір мат. для раскр. тэмы і інш.

Класіфік. сач.: 1) у адпав. з мэтай правядз.( навучальн і кантр); 2) у зал. ад месца напіс: (класныя і дам.); 3) у зал. ад крыніцы інф.ведаў. (сачын. па карціне, на літ. і вольныя тэмы); 4) па жанры( сач.-водгукі, сач.-рэцэнзіі, казкі і г.д.); 5) у зал. ад аб’ёму: ( поўнага аб’ёму і сач.-мініяц); 6) у зал. ад тыпу маўлен: (сач.-апавяд., сач.-апіс., сач.-разваж.) Спосабы падрыхт. да сач. У мет-цы найб. часта выкар. такія сп-бы падрыхт.: 1) аналіз тэксту-ўзору (У як-ці такіх тэкстаў выкар. сач (лепшыя), напіс шк. ў мін гады. Пры аналізе звярт. увага на тое, ці адпав. змест тэме, ці ў патр. пасл-ці раскр. тэма сачын., якія моўн ср-кі былі выкар. аўтарам на г. тэму. Тэкст-узор выкар. звыч. у слаб класе. М. выкар. і “негатыўны” тэкст. Звярт. увага на яго недах. Такі аналіз праводз. у стар. кл.; 2) саст. плана (План неабх-на саст-ць абавязкова, бо гэта дае магч-ць вучню зразумець змест сач, у якой пасл-ці раскрываць какнр. тэму. У школе выкар. 2 віды плану: просты і склад. Са склад. вучні знаём. ужо ў 6 кл. У такім плане 3 ч.: 1 ч. –уступ, 2 ч. –асноўн (падзял. на падпункты), 3 ч. – заключ. Кожная з частак м. мець сваю назву) ; 3) збор і сіс-цыя мат-лу. (адбыв. па-розн. у зал-ці ад тэмы сач. Можна праводзіць патрэбн запісы падчас аналізу карціны, пазн-ць ч-кі маст. тэксту, якія можна вык-ць у С. Сіст-ць мат-т – выбраць той, які неабх-на выкар-ць, размясціць у патр. пасл-ці) 4) лекс-стыл. падрыхт.(праводз. на ўроках, якія папяр-ць напіс. С. У час яе правядз. можна вылучыць наст. ф-мы работы: праца з тэкстамі на тую тэму, на якую будзе напіс. С., можна складаць сказы з тымі словамі, якія шк-кі абавязк выкар-ць пры напіс С.)

14.Методыка правядзення с. Розных відаў (с. Па карціне).

Выніковасць зал-ць ад таго, наколькі правільна будзе падабрана карціна. Яна павінна быць высокамаст. па выкан., з выразным сюжэтам, зразум. зместам, несклад. кампаз, адпав. узрост. ас-цям вучняў. Стр-ра ўрока: І. Арг. пач-к. ІІ. Павед. тэмы і мэт. ІІІ. Падр. шк. да ўспрым. твора жывапісу (3-5 мін.). Звярт. увага на тое, што такое жывап, чым адрозн. ад інш. відаў маст.; якіх вяд маст вед шк. ІV. Уступ сл. наст-ка. Каротк. павед. пра маст., пра гіст. напіс. карц., яе лёс.V. Аналіз карціны ( адбыв.у пр-се гутар, прычым ад шк-каў трэба дабівацца разгорнутых адказаў, у час правяд. гутаркі высвятл. тэма карц, яе будова ці кампаз., акцэнт. увага на ролі дэталяў. Затым звярт. ув. на тое, што мастак паказаў на пяр., сяр. і зад. (дальнім) планах, якія колеры пераважаюць на карціне, высвятл адн-ны мастака да таго, што ен перадаў на карціне, завярш. гутар тым, што высвятл. агульн. ураж, эмоцыі, пачуцці ад карц. У пр.-се аналізу карц. неабх. рабіць запісы,што адлюст.на планах. VІ. Лекс.-стыліст. праца. Задача – папярэдз. моўныя памылкі у сач. На гэты м этапе тлумач знач невяд слоў і выразаў. Мэтазгодна прапан. зад: падабр. сінон да сл.: мастак, намаляваў, карціна; падабр. да наз. прым., якія іх хар.-ць.VІІ. Склад. плана сач. VІІІ. Арфаграф. праца. Можна: тлумачыць напіс. цяжкіх слоў, арфаграфічны разбор цяжкіх слоў, слоўн. дыктант, устаўка прапушч літар у словы, запіс на дошцы і інш.. ІХ. Пункт. праца. Х. Вуснае сач. (Адзін з вучняў перадае змест карціны ў адп-ці са складз планам і запісамі, зробл у сшытак). ХІ. Падр. 1-га чарнавога вар. сач. ХІІ. Аналіз і рэдаг 1-га вар.сач. ХІІІ. Напісвыніковага вар-та Сачынення.