2013– 2014 оқу жылында «жалпы медицина» факультетінің 3 курс студенттеріне арналған емтихан тесттері

01_01_­каз. Фармакология, каз.

1. Дәрілік заттарды көк тамырға енгізудің артықшылықтарына төменде көрсетілгендер жатады, біреуінен басқасы:

1. 100% биожеткіліктілік

2. Дәрі бауырда метаболизмге ұшырамайды

3. Дәріні науқастың кез келген жағдайында енгізуге болады

4. Әсері тез дамиды

5. +Енгізу жолы физиологиялық

2. Дәріні тіл астына енгізудің артықшылығы:

1. +Әсері тез басталады

2. Әсері қысқа

3. Әсері ұзақ

4. Ауыз қуысы шырышты қабатын тітіркендіретін қосындыларды енгізу

5. Тек суда еритін қосындыларды енгізуге болады

3. Фармакодинамика зерттейді:

1. Препаратты енгізу жолы және оның биожеткіліктігі арасындағы тәуелділікті

2. +Заттың химиялық формуласы және оның әсері арасындағы тәуелділікті

3. Препаратты қабылдау уақытымен оның сіңірілу дәрежесі арасын

4. Суда ерігіштігі және бүйрек арқылы сыртқа шығарылуы арасын

5. Майда ерігіштігі және өт арқылы сыртқа шығарылу арасын

4. Асқорыту жүйесінде көптеген дәрілік заттардың сіңірілуінің негізгі механизмі:

1. Фильтрация (жасушааралық саңлаулар арқылы өту)

2. Пиноцитоз

3. +Пассивті диффузия

4. Белсенді транспорт

5. Жеңілдетілген диффузия

5. ГЭТ арқылы жеңіл өтетін зат:

1. Гидрофилді, полярлы

2. Полярлы, төртіншілік

3. +Липофилді, үшіншілік

4. Төріншілік, полярлы емес

5. Салыстырмлы полярлы, липофилді

6. Дәрілік заттардың биотрансформациясы түсінігіне кіреді:

1. +Фармакокинетика

2. Фармакодинамика

3. Әсер ету механизмі

4. Әсер ету түрлері

5. Синергизм

7. Фармакодинамикалық өзара әсер ету типі анықталуы мүмкін кезең:

1. Сіңірілу

2. Таралу

3. Биотранформация

4. Шығарылу

5. +Рецепторлармен өзара байланысу

8. Дәрілік заттардың белсенді тасымалдануы үшін тән, біреуінен басқасы:

1. Кейбір қосындыларға таңдамалылығы

2. Бір тасымалдану механизмі кезінде екі заттың бәсекелес болу мүмкіндігі

3. Концентрация градиентіне қарсы тасымалдану мүмкіндігі

4. +Энергия жұмсамау

5. Кейбір ионды органикалық емес гидрофилді полярлы молекулалардың, қанттардың сіңірілуі

9. Ингаляциялық енгізу жолында әсердің тез пайда болуы байланысты, біреуінен басқасы:

1. Дәрілік заттардың өкпе альвеоларымен жанасу беткейінің үлкендігі

2. +Белоктармен байланысуына

3. Тыныстың көлеміне

4. Ұшқыш заттарды енгізуге

5. Өкпенің қанмен жақсы қамтамасыз етілуі

10. Екі дәрілік заттың аддитивті әсері - бұл:

1. Әсерлерінің біршама жоғарылауы

2. Әсерлерінің төмендеуі

3. Әсер ету уақытының азаюы

4. Әсерінің ұзаруы

5. +Олардың фармакологиялық әсерлерінің қосындысы

11. Ағзада заттың синтезделуі қиындаған немесе жоқ заттардың орнын толтыруға бағытталған фармакотерапия:

1. +Орын басушы

2. Симптоматикалық

3. Патогенетикалық

4. Этиологиялық

5. Алдын алу

12. Екі дәрілік затты жұптастырып қолданғанда жалпы әсердің оларды жеке қолданғандағы әсерінен жоғары болуы -бұл:

1. Әсерлердің қосындысы

2. Аддитивті әсер

3. +Потенцирленген (күшейтілген) әсер

4. Тікелей әсер

5. Тікелей емес әсер

13. Дәрілік заттарды қабылдауға деген ұмтылыс аталады:

1. Тахифилаксия

2. Абстиненция

3. Идиосинкразия

4. +Дәріге тәуелділік

5. Сенсибилизация

14. Асқорыту жолдары арқылы уытты заттардың сіңірілуін төмендететін шаралар:

1. Форсирленген диурез

2. Функционалды антагонистерді тағайындау

3. Гемодиализ, гемосорбция

4. +Асқазанды жуу, ішке белсендірілген көмір енгізу

5. Перитонеалды диализ

15. Фармакодинамика қарастырады:

1. +Дәрілік заттардың шоғырлануын, әсер ету механизмін және фармакологиялық әсерін

2. Дәрілік заттардың сіңірілуін, таралуын, метаболизмін және экскрециясын

3. Адамның дәрілік заттарға генетикалық детерминацияланған реакцияларын

4. Дәрілік заттардың фармакологиялық әсерінің адамның биологиялық ритміне тәуелділігін

5. Науқастарды медикаментозды емдеу принциптерін

16. Резорбтивті әсер – бұл:

1. Дәрілік заттардың енгізген жердегі әсері

2. +Дәрілік заттардың қанға сіңуінен кейінгі әсері

3. Дәрілік заттардың таңдамалы тікелей әсері

4. Дәрілік заттардың таңдамалы тікелей емес әсері

5. Рецепторлардың тітіркенуіне байланысты дәрілік заттардың әсері

17. Дәрілік заттарды қайталап енгізгенде сезімталдықтың жоғарылауы аталады:

1. Бейімделу

2. Дәріге тәуелділік

3. +Сенсибилизация

4. Кумуляция

5. Идиосинкразия

18. Дәрілік заттарды энтералды жолмен енгізуге жатады, біреуінен басқасы:

1. Пероралды

2. +Тері астына

3. Сублингвалды

4. Ректалды

5. 12-елі ішекке

19. Дәрілік заттардың гематоэнцефалды тосқауыл арқылы тасымалдануының негізгі механизмі:

1. Фильтрация

2. Адсорбция

3. Пиноцитоз

4. +Пассивті диффузия

5. Жеңілдетілген диффузия

20. Бір рет қабылданатын дәрілік заттың мөлшері, аталады:

1. Курстық мөлшер

2. +Уытты мөлшер

3. Табалдырық мөлшер

4. Орташа емдік мөлшер

5. Бір реттік мөлшер

21. Минималды уытты және минималды емдік мөлшер арасындағы диапазон, аталады:

1. Орташа емдік мөлшер

2. Элиминация коэффициенті

3. Жартылай шағару кезеңі

4. +Емдік әсер кеңдігі

5. Емдік индекс

22. Өте тез дамитын бейімделу аталады:

1. Идиосинкразия

2. Кумуляция

3. Сенсибилизация

4. +Тахифилаксия

5. Антагонизм

23. Затты қайта қабылдауға деген аса құштарлық, аталады:

1. Синергизм

2. Абстиненция

3. Идиосинкразия

4. +Дәріге тәуелділік

5. Сенсибилизация

24. Дәрілік заттарды парентералды енгізу жолдарына жатады, біреуінен басқасы:

1. Ингаляциялық

2. Бұлшықетке

3. Көктамырға

4. +Тікішекке

5. Субарахноидалды

25. Basіs – бұл:

1. Жағымсыз дәмді, иісті жоятын зат

2. Дәрілік қалып беретін зат

3. Дәрілік заттың сіңірілуін жақсартатын зат

4. Дәрілік заттың бұзылуына жол бермейтін зат

5. +Емдік әсер көрсететін зат

26. Теріге және шырышты қабатқа жергілікті әсер ету үшін келесі дәрілік қалыптар қолданылады, біреуінен басқасы:

1. Ұнтақтар

2. Пасталар

3. Суспензиялар

4. Эмульсиялар

5. +Капсулалар

27. Тұндырмаларды тағайындау үшін сonstіtuens ретінде қолданады:

1. Ланолин

2. Нафталан жағылмасы

3. Вазелин

4. +Тазартылған су

5. Шошқа майы

28. Полярлы емес липофилді дәрілік заттардың АІЖ - арқылы сіңірілу жолы:

1. Белсенді тасымалдану

2. Фильтрация

3. +Пассивті диффузия

4. Пиноцитоз

5. Бұл сияқты заттар АІЖ - нан сіңірілмейді

29. Дәрілік заттардың бірінші бауыр тосқауылы арқылы өтетін енгізу жолы:

1. Сублингвалды

2. +Пероралды

3. Субарахноидалды

4. Суббукалды

5. Ингаляциялық

30. Ағзадан бүйрек арқылы жеңіл шығарылатын заттар:

1. Полярлы емес, липофилді

2. +Полярлы, гидрофилді

3. Полярлығы маңызды емес

4. Молекуласы үлкен заттар

5. Кез келген физико- химиялық қасиет тән заттар

31. Биожеткіліктік:

1. Препараттың бағасы бойынша қолжетерлігі

2. +Қан сарысуындағы дәрілік заттың бастапқы мөлшерімен салыстырғандағы саны

3. қан сарысуындағы белокпен байланысқан препараттың мөлшері

4. бауырға жеткен препараттың мөлшері

5. ГЭТ-дан өткен препараттың мөлшері

32. Қандағы препарат концентрациясының екі есе азайуына қажет уақыт терминмен белгіленеді:

1. +Жартылай шығару кезеңі

2. Жартылай таралу кезеңі

3. Әсер ету ұзақтығы

4. Латентті кезең

5. Метаболизм ұзақтығы

33. Фармакологиялық әсерлерді адамның биологиялық ритміне тәуелділігін зерттейтін фармакологияның бөлімі аталады:

1. Фармакокинетика

2. Фармакодинамика

3. Фармакотерапия

4. Фармакогенетика

5. +Хронофармакология

34. Дәрілік заттардың жүйелік қан айналымына түспей, ағзадан шығарылуы аталады:

1. Клиренс

2. +Жүйеге дейінгі элиминация

3. Жүйелік элиминация

4. Экскреция

5. Биотрансформация

35. Кешен түзілуіне әкеліп соқтыратын, заттардың рецепторға туыстығын атайды:

1. Антагонизм

2. Идиосинкразия

3. Тахифилаксия

4. +Аффинитет

5. Синергизм

36. Corrіgens-бұл:

A. Дәрілік қалып беруші

B. +Дәмін және исін түзетуші

C. Дәрінің сіңірілуін жақсартушы

D.Дәрі бұзылуының алдын алушы

E Емдік әсер беруші

36. 50% (ТМ 50) науқаста емдік әсерді алу үшін қажетті, дәрілік заттың мөлшері аталады:

1. Минималды әсер етуші мөлшер

2. Уытты мөлшер

3. Тәуліктік мөлшер

4. +Орташа тиімді мөлшер

5. Орташа өлім шақыратын мөлшер

37. Дәрілік заттарды қайта енгізгенде пайда болатын жағыдайларға барлығы жатады, біреуінен басқасы:

1. Бейімделу

2. Кумуляция

3. Сенсибилизация

4. +Синергизм

5. Дәріге тәуелділік

38. Дәрілік заттарды жұптастырып қолданғанда пайда болатын жағдай:

1. Сенсибилизация

2. +Синергизм

3. Кумуляция

4. Бейімделу

5. Тахифилаксия

39. Заттарды қайталап қолданған кезде, олардың тиімділігінің төмендеуі аталады:

1. Дәріге тәуелділік

2. Синергизм

3. +Бейімделу

4. Кумуляция

5. Тахифилаксия

40. Кумуляция түрі:

1. Психикалық

2. Жұптастырылған

3. Физикалық

4. Нағыз

5. +Функционалды

41. Ағзада әсерлерінің "жинақталуы" аталады:

1. Психикалық тәуелділік

2. Физикалық тәуелділік

3. +Функционалды кумуляция

4. Материалды кумуляция

5. Тахифилаксия

42. Абстиненция синдромы дамиды:

1. Дәріге психикалық тәуелділік кезінде

2. Идиосинкразия кезінде

3. +Дәріге физикалық тәуелділік кезінде

4. Бейімделу кезінде

5. Сенсибилизация кезінде

43. Ферменттердің генетикалық жетіспеушілігіне байланысты дамитын дәрілік заттардың жағымсыз әсерлерін белгілейтін термин:

1. Сенсибилизация

2. +Идиосинкразия

3. Тахифилаксия

4. Сенситизация

5. Абстиненция

44. Дәрілік заттармен сезімтал рецепторларды белсендіргенен кейін пайда болатын әсерді атайды:

1. Жанама

2. Резорбтивті

3. Жергілікті

4. Негізгі

5. +Рефлекторлы

45. Концентрация градиенті бойынша, тасымалдаушы блоктармен байланысып, энергия жұмсамай сіңу механизмі аталады:

1. Пассиві диффузия

2. +Жеңілдетілген диффузия

3. Белсенді транспорт

4. Фильтрация

5. Пиноцитоз

46. Дәрілік заттардың фармакологиялық өзара әсерлесуіне барлығы жатады, біреуінен басқасы:

1. Фармакокинетикалық

2. Фармакодинамикалық

3. Химиялық (ағзаның ішкі орталарында)

4. Физико-химиялық (ағзаның ішкі орталарында)

5. +Фармацевтикалық

47. Фармакокинетикалық өзара әсерлесу типі байқалуы мүмкін болатын кезеңдер, біреуінен басқасы:

1. Сіңірілу

2. Таралу

3. +Рецепторлармен өзара әсерлесу

4. Биотрансформация

5. Шығару

48. Препараттарды жұптастырып қолданған кезде олардың әсерлерінің әлсіреуі аталады:

1. Сенсибилизация

2. Синергизм

3. +Антагонизм

4. Аффинитет

5. Идиосинкразия

49. Жұптастырылған заттардың бір әсерінің күшеюі, ал басқаларының әлсіреуі аталады:

1. Синергизм

2. Антагонизм

3. Сенсибилизация

4. Сенситизация

5. +Синергоантагонизм

50. Егер екі затты қосып енгізген кезде алынған жалпы әсер енгізілген заттардың әсерлерінің қосындысына тең болса, бұл:

1. +Аддитивті синергизм

2. Күшейтілген синергизм

3. Синергоантагонизм

4. Функционалды синергизм

5. Абстиненция

51. Егер екі затты қосып енгізгенде дамитын жалпы әсер, екі заттың қосынды әсерінен жоғары болса, онда бұл:

1. Аддитивті синергизм

2. Синергоантагонизм

3. +Күшейтілген синергизм

4. Антидотизм

5. Тахифилаксия

52. Заттарды жұптастырып қолданған кезде өзара жағымсыз әсерлесуі аталады:

1. Синергоантагонизм

2. Идиосинкразия

3. +Сәйкессіздік

4. Синергизм

5. Бейімделу

53. Ауру патогенезі даму механизмінің негізгі тізбектерін тежеу үшін дәрлік заттарды қолдану аталады:

1. Этиотропты ем

2. Алдын алу емі

3. Орын басушы ем

4. +Патогенетикалық ем

5. Симптоматикалық ем

54. Аурудың жағымсыз симптомдарын жою үшін дәрілік заттарды қолдану аталады:

1. Этиотропты ем

2. Алдын алу емі

3. Орын басушы ем

4. Патогенетикалық ем

5. +Симптоматикалық ем

55. Аурудың алдын алу үшін дәрілік заттарды қолдану аталады:

1. Этиотропты ем

2. Орын басушы ем

3. +Алдын алушы ем

4. Патогенетикалық ем

5. Симптоматикалық ем

56. Дәрілік заттардың аллергиялық реакциялары келесі мөлшерлерде байқалуы мүмкін:

1. +Мөлшердің кез келген диапазонында

2. Емдік мөлшеде

3. Токсикалық мөлшерде

4. Леталды мөлшерде

5. Төменгі емдік мөлшерде

57. Дәрілік заттардың токсикалық әсерлері келесі мөлшерде байқалады:

1. Төменгі емдік мөлшерде

2. Емдік мөлшерде

3. +Жоғарғы емдік мөлшерде

4. Леталдық мөлшерде

5. Мөлшердің кез келген диапазонында

58. Дәрілік заттардың ұрыққа әсер етіп, балалардың әртүрлі аномалиялармен тууына әкеліп соқыратын әсері аталады:

1. Канцерогендік

2. Эмбриотоксикалық

3. Фетотоксикалық

4. +Тератогендік

5. Мутагендік

59. Дәрілік заттардың қатерлі ісіктің дамуына әкеліп соқтыратын әсері аталады:

1. Фетотоксикалық

2. Мутагендік

3. Эмбриотоксикалық

4. Тератогендік

5. +Канцерогендік

60. Дәрілік заттың органогенездің бұзылуына байланыссыз, жүктіліктің 3 аптасына дейінгі әсері аталады:

1. Канцерогендік

2. Мутагендік

3. +Эмбриотоксикалық

4. Фетотоксикалық

5. Тератогендік

61. Рефлекторлы әсер -бұл:

1. Заттың енгізген жердегі әсері

2. Заттың қанға сіңгеннен кейінгі әсері

3. +Рецепторлардың тітіркенуіне байланысты жергілікті және резорбтивті әсерлер

4. Тікелей таңдамалы әсер

5. Тікелей емес таңдамалы әсер

Дәрілік заттың органогенездің бұзылуынсыз, жүктіліктің 12 аптасынан кейінгі кезеңде әсері аталады:

1. Канцерогендік

2. Мутагендік

3. Эмбриотоксикалық

4. +Фетотоксикалық

5. Тератогендік

Генетикалық аппараттың тұрақты зақымдануына әкеліп соқтыратын дәрілік заттардың әсері аталады:

1. Канцерогендік

2. +Мутагендік

3. Эмбриотоксикалық

4. Фетотоксикалық

5. Тератогендік

Мөлшерленген дәрілік қалып:

1. +Таблеткалар

2. Жағылмалар

3. Пасталар

4. Тұнбалар

5. Тұндырмалар

Бейімделу механизмінің дамуы төмендегілермен байланысты, біреуінен басқасы:

1. Препаратпен бауырдың микросомалды ферменттерін белсендіруге және метаболизмнің жоғарылауына

2. Нысана мүшелерде арнайы рецепторлар санының азаюына

3. Рецепторлар сезімталдығының төмендеуіне

4. +Сіңірілуінің жылдамдануына

5. Сіңірілуінің баяулауына

Барлық тұжырымдар дұрыс, біреуінен басқасы:

1. Дәрілік заттар қан сарысуында жинақталуы мүмкін

2. Дәрілік заттардың ықпалынан бауырдың микросомалды ферменттерінің синтезі өзгеруі мүмкін

3. Дәрілік заттар бүйрек, өкпе, АІЖ, бездер арқылы сыртқа шығарылуы мүмкін

4. +Дәрілік заттар емдік мөлшерде жанама әсерлер көрсетпейді

5. 5. Жұптастырып қолданған кезде дәрілік заттардың әсерлері әлсіреуі мүкін

Затты анықтау: ағзада әртүрлі тосқауылдар арқылы: ішек қабырғасы, жасуша мембранасы, жасушаішілік құрылым мембраналары арқылы жеңіл өтеді. Негізгі сіңірілу механизмі - пассивті диффузия жолы. Бүйрек түтікшелерінде қайта реабсорбцияланады. Ағзадан метаболиттер түрінде шығарылады:

1. Иондалған

2. +Липофилді

3. Гидрофилді

4. Төртіншілік

5. Майда ерімейтін

Затты анықтау: тіндік тосқауылдар арқылы өтпейді. Пиноцитоз, фильтрация, белсенді транспорт арқылы сіңіріледі. Негізінен парентералды тағайындалады. Бүйрек өзекшелерінде мүлдем қайта сорылмайды және сыртқа өзгермеген түрде шығарылады:

1. Иондалмаған

2. Липофилді

3. +Гидрофилді

4. Майда ерімейтін

5. Үшіншілік

Дәрілік заттардың фармакокинетикасы түсінігіне жатады: