№ 15 Емтихан билеті

1. Монофизиттік және монофилиттік көзқарастардың қоғамдағы орны

Монофизиттер Исус Христостың тек Құдайлық бейнесін мойындайды. Халкидон жиыны монофизиттікті құдайдан безген күпірлік деп айыптап Иса Мәсіхтің Құдай адамдық бейнесін қабылдаған шешім шығарады. Бұл жағдай төртінші шіркеулік ғаламдық жиында орын алды.  Монофи­зиттер болса Христостың тек құ­дайы­лық табиғаты бар деп тұжы­рымдады. Монофи­зиттікті импе­ратор Феодо­сий ІІ (401-450) мен 449 жылы эффестік “қарақшы­лар” соборы қолдады. Феодосий ІІ қайтыс бол­ған­нан кейін импе­ратор-әйел Пульхерия мен оның қос­таушысы Маркиан Диаскор қарсылас­тарына қолдау жасады. Монофели́тство (от греч. μόνος — один, единственный + θέλημα — воля) — христологическая доктрина, искусственно созданная в VII веке в Византии с целью объединить на основе общей веры противоборствующие во Вселенской церквипартии миафизитов (антихалкидонитов) и диофизитов (халкидонитов). Монофелитство исповедовало во Христе единую волю при двух природах. Монофелитство было своеобразным компромиссом, соединяющим халкидонское исповедание двух природ во Христе с признанием единой воли Богочеловека, исповедуемой противниками халкидонского богословия

2. Протестанттық философияның негізгі мәселелері мен принциптері

Протестант философиясының және теологиясының ортодоксиясыңың негізін шығарған адамдар М.Лютер (1483-1546) мен Ж.Кальвин (1509-1564) және т.б. М.Лютер адам мен Құдай арасындағы делдал ретіндегі шіркеу рөлін теріске шығарды. «Адамды қүткару», - деді Лютер: «Қайырымдылық істерді», күпиялықты, әдет-ғұрыпты орындауға байланысты емес, оның сенімінің шынайылылығына байланысты. Дүниеде екі түрлі әлем бар: «Құдай патшалығы» және «Кәдімгі өмір тіршілік патшалығы», біріншіде адамдарды ақтап, арылуға болатындығы, екіншіден, күнәлік шығады, бірак та оған қарсы іс-әрекеттер жасауға, тәртіптілік ендіруге болады.

3. Петр Дамианиның схоластикасы

Бұл патристика көтерген мәселелерді жалғастырды. Бірақ, бұл мәселелер өзінің әдісі мен мазмұны жағынан басқа сипатта болды. Мазмұны бойынша бұрынғыдай құдай және күнәден құтылудың құпиясымен байланысты, бірақ алдыңғы қатарға ─ ақыл-ой мен сенім, дін мен ғылым мәселелері шықты. Жалпы мен жеке ұғымдарының ара қатынасы көп орын алды.

Орта ғасырлық схоластика оралымды болды, ол өзінің формаларын жиі ауыстырып отырды. Диалектиканы діннің догматтарын дәлелдеу үшін пайдалануға тырысты, болмыс, мән, форма, т.б. секілді философиялық ұғымдарды бұрмалап түсіндірді, таным теориясын былықтырды.

Схоластар білімді екіге бөлді:

1. Түсініктеме жүрмейтін, аян арқылы берілген табиғаттан тыс жайлар (яғни, Құдайдың Библияға салған дайын ойлары);

2. Адамның ақыл-ойымен табылған бiлiм (яғни, адам Библия мәтіндерін ашып, Құдайдың идеясын түсінді).

Өзінің шығармаларында Петр Дамиани монахтық туралы айтады. Оның айтуынша Құдайды тек сенім арқылы таниды. Ал ақылға сенімге қызмет етеді былайша айтқанда ақыл сенімнің қызметшісі болып табылады. Адамның жаны денесіне қалай бағынса мемлекет те солай шіркеу билігіне бағыну керек дейді.

.