Бетонды пайдаланудың (бетон технологиясының) даму кезеңдері.

Бетон әріден пайдаланып келе жатқан құрылыс заты.

Біздің дәуірімізге дейінгі 3600ж Египет лобиринттерін, Ұлы Қытай дуалын (б.д.д ІІІ ғасыр) салуда қолданылған.

Бетон және ТБ ХХ ғасырдың екінші жартысынан бастап құрылыста пайдалану басталды. ХХ ғасырдың 30 жылдарынан бастап кеңінен қолданыла басталды.

ХІХ ғасырдың 80-ші жылдары проф. А.Р.Шулягенко бетонды пайдалану теориясын дайындады.

БжТБ дамуына профессорлар – А.А.Белелюбекидің, И.Г.Малюганың еңбектері (1891, 1895) үлкен әсер етті.

Кеңінен БжТБ "Волховтсрой", "Днепрострой" 1930 жылдары пайдаланады.

Кеңес үкіметінің кезінде 1954 жылы арнайы қаулы қабылдану нәтижесінде 6000 арнайы өндіріс орындары іске қосылды.

БжТБ саласында арнайы ғылыми-зерттеу мекемелері жұмыс істеді (НИИЖелезобетон, ВНИИ железобетон салалы лобароториялары).

БжТБ-ның дамуына зор үлес қосқан ғалымдар:

Б.Г.Скромтаев; И.Н.Ахбердев; Ю.П.Баженов, Мгедлов Петросян, П.И.Боженов, А.В.Волженский, Г.И.Горчаков, С.А.Миронов, В.М.Максвин, К.Д.Некрсов, В.И.Сорокер, О.А.Гершберг т.б.

БжТБ келешекте даму бағыттары:

• цементтердің, қоспаларпдың тиімді түрлерін алу;

• құрылысқа қажетті ТББ прогрессивті түрлерін еніру;

• БжТББ өндірудің технологиясын жетілдіру;

• бетонның қасиеттерін прогноздпудың жоспарын пайдалану, бетон құрамын анықтауда компьютерді кеңінен қолдану;

• кеуекті бетонды кеңінен пайдалану т.б.

«Бетон технологиясы-1» пәнін үйренуде қаралатын сұрақтардың логикалық реті:

1. Бетонның түрлері және бөлінуі.

Пайдалану қажеттілігіне байланысты бетонның түрлері:

• темірбетон бұйымдарын жасауға қажетті;

• гидротехникалық құрылысқа (сооружение) қажетті;

• жол және аэродром құрылысына қажетті;

• арнайы құрылысқа қажетті.

Табиғи ерекшеліктеріне және пайдаланылатын материалдарына байланысты бетонның түрлері:

- ірі түйіршікті тығыз бетон;

• майда түйіршікті бетон;

• жеңіл бетон;

• силикатты бетон;

• полимер бетон;

• фибробетон;

• декоративті бетон;

• ыстыққа төзімді бетон;

• химиялық агрессияға төзімді бетон;

• арболит;

2. Бетонға қажетті материалдар: цемент, толтырғыштар, қоспалар және су;

3. Бетон араласпасы:

- құрылымы;

- реологиялық қасиеттері;

- технологиялық көрсеткіштері;

- жайғасымдылығына әсер ететін факторлар;

4. Бетонның қату процесі және оның құрылымының қалыптасуы.

5. Бетонның беріктігі:

- сығымға (қысуға) беріктігі;

- созуға (тартуға) беріктігі;

6. Бетонның қасиеттері:

- шөгу деформациясы (усадка);

- ползучесть (кернеусіз созымдылығы);

- сызаттыққа төзімділігі (трешиностойкость);

- серпірмелі-пластикалық деформациясы (упруго-пластическая деформация);

- аязға төзімділігі;

- су өткізбеушілігі (водонепроницаемость);

- әртүрлі зиянды факторларға төзімділігі (долговечность).

«Бетон технологиясы-1» пәнін игеруде оқылған пәндерден алған білімнің қажеттілігі.

Мысалы, «Тұтқыр заттар технологиясы» пәнінде қаралған төмендегі сұрақтар бойынша белгілі білім керек:

• цементтердің негізгі минералдары, олардың ерекшеліктері;

• температуралық процесттердің (изотермиялық) ролі;

• шөгу, өсу (усадка, набухание) ерекшелігі;

• ұнтақталу дәрежесі;

• қату ерекшелігі т.б.

• ПЦ түрлері (ШПЦ, ППЦ, ГПЦ)

Физика, химия, математика, химиялық қоспалар, толтырғыштар технологиясы және т.б. пәндерден алынған білімнің қажеттілігі.

«Бетон технологиясы-2» пәнін игеруде «Бетон технологиясы-1» пәнінен алған білімінің қажеттіліктері.

Бақылау сұрақтары:

1. Бетонды пайдалану қай кезден басталған?

2. Алғашқы пайдалану кезінде қолданылған байланыстырғыш заттар.

3. Оқылған пәндермен курстық байланыстылығы қандай?

4. Курсты оқудағы мақсат (қаралатын негізгі сұрақтардың логикалық реті).