Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Гос.сратары.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
184.2 Кб
Скачать

1. Абайсыздық және оның түрлері

Абайсыздық кiнәнiң жеке бiр нысаны ретiнде ҚР ҚК 21 бабында анықталған: менмендiкпен немесе немқұрайдылықпен жасалған әрекет абайсызда жасалған қылмыс деп танылады.

Жалпы ереже бойынша, абайсыз кiнәмен жасалған қылмыстар қасақана қылмыстарға қарағанда қауiптiлiгi төмендеу, өйткенi абайсыздықта адам қылмыс жасауға дайындалмайды және ниеттенбейдi. Бiрақта абайсыздықтың қауiптiлiгi мен абайсыз қылмыстылықпен күресудiң маңызына мән бермеу қателiк болып табылады. Тәжiрибеде көрсетiлгендей, материалдық зиянның негiзгi мөлшерi абайсыз қылмыстардан келетiнi белгiлi (немқұрайдылық, бiреудiң мүлкiн абайсызда жою немесе бүлдiру т.б.).   Сонымен бiрге, ғылыми-техникалық прогресстi жетiлдiру жағдайында жаңа технологияларды енгiзу, көлiк құралдарының ағымын арттыру, жаңа энергия көздерiн пайдалануға байланысты абайсыз қылмыстардың қоғамға қауiптiлiгi де арта түсуде.

Абайсыз қылмыстардың жасалуы негiзiнен бiрқатар адам дардың әлеуметтiк жауапсыздығынан, тәртiпсiздiгiнен, өзiн жоғары бағалаудан, салғыртығынан, өз мiндеттерi мен қауiпсiздiк ережелерiне салақтықпен қарауынан, айналадағылардың өмiрi мен денсаулығына ұқыпсыз қатынасынан, тәжiрибенiң жоқтығынан не өзге де себептермен шамасы келмейтiн функцияларды өзiне алуына байланысты орын алады.

Абайсыздықты кiнәнiң жеке бiр нысаны ретiнде көрсететiн оның екi түрi бар: менмендiк және немқұрайдылық.

2. Қоғамдық жұмыстарға тарту қылмыстық жаза ретінде

ҚР ҚК-нiң 42-бабына сəйкес, қоғамдық жұмыстарға тарту сотталған адамның негiзгi жұмыстан немесе оқудан бос уақытта тегiн қоғамдық пайдалы жұмыстарды жасауынан тұрады. Бұл жұмыстардың түрлерiн жергiлiктi атқарушы органдар немесе жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдары белгiлейдi.

Қоғамдық жұмыстарға тарту ҚК Ерекше бөлiмiнiң 64 санкцияларында көзделген. Ол жазаның негiзгi түрi ретiнде ҚК Ерекше бөлiмiнiң тиiстi бабының санкциясында көзделген ретте ғана тағайындалады. Сонымен қатар, жасалған қылмыс үшiн қарастырылған жазадан гөрi жеңiлiрек жаза тағайындау кезiнде, жазаның өтелмеген бөлiгiн жеңiл жазамен ауыстыру жағдайында да қолданылуы мүмкiн.

Қоғамдық жұмыстарға тарту жазасы сағаттармен өлшенедi, яғни заң бұл жазаны 60 сағаттан 240 сағатқа дейiн тағайындауға рұқсат бередi. Жазаны өтеуден əдейi жалтарған жағдайда сотталған адам үшiн жазаның бұл түрi ауыр жазалармен ауыстырылады. ҚР ҚАК-нiң 34-бабына сəйкес, қоғамдық жұмыстарды өтеуден əдейi жалтару дегенiмiз - қоғамдық жұмыстардан сотталған адамның қашып тығылып қалуы, бiр ай iшiнде еңбек тəртiбiн екi реттен артық бұзуы немесе бiр ай iшiндi ешқандай себепсiз қоғамдық жұмыстарға екi реттен артық шықпай қалуы.

Қылмыстық кодексте қоғамдық жұмыстарға тартуды бас бостандығынан шектеумен немесе қамауғаалумен ауыстыру қарастырылған.

Қоғамдық жұмыстарға тарту жазасы мынадай сотталған адамдар тобына тағайындалмайды:

1). Əскери қызметкерлерге;

2). 50 жастан асқан əйелдерге, 60 жастан асқан ер адамдарға;

3). Жүктi əйелдерге;

4). 3 жасқа дейiн баласы бар əйелдерге;

5). 1 жəне 2 топтағы мүгедектерге.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]