11.Техникалық материалдар және оның классификациясы. Материалдардың құрылысы және негізгі көрсеткіштері, зерттеу әдістері

Техникалық материалдар – өнімді дайындау және өндіріске қызмет көрсету үшін көбінесе еңбек заты ретінде пайдаланылатын әр түрлі заттай элементтер. Мысалы, әртүрлі кәсіпорындарда, медициналық орталықтарда өндіріс процестерін жүзеге асыру құралдарының жиынтығы.Техникалық материалдарға – капролон, винипласт, фторопласт, лента ФУМ, изолента, текстолит, асбокартондар КАОН, асбоқағаздары, резиналар, шнурлар, гетинакс және басқа да материалдар жатады.

Капролон (полиамид-6) ТУ 6-05-998-93

Капролон конструкционды және антифракционды қосымша детальдар жасауға: қақпақша, сақина, подшипник, втулка және т.б. жасауда қолданылады. Полиамид-6 детальдары қатты соққыны көтере алады, шыдамдылығы жоғары, ешқандай коэффициентсіз, үйкеліссіз жұмыс істей береді. Сонымен қатар, жақсы диэлектрик, механикалық және жылулық тіреу күштілігі полистириол, поливинилхлорид және т.б. изоляторлардан басым болып келеді. Залалсыздандыруы жоғары, жақсы кесіледі, жаналады және оңай тегістеледі.

Пластина және стержень түрінде ұзындығы 40-тан 153 мл дейін жетеді.

Көмірқышқыл газына, майларға, спирттерге, эфирге, сілтіге және әлсіз қышқылдарға әсер етуі төзімді. Фенолда, органикалық емес қышқылдарда, құмырсқа және сірке қышқылдарында жақсы ериді. Өлшемі 5-10 және 1,5 мм-ден 1000 кв.мм дейін жоғарғы бетте орналасады. Майысу кезінде бұзылыс қысымы 3,0-3,3 МПа, қолдану ұзақтығы – кемінде 50 жыл.

Винипласт ГОСТ 9639-71

Винипласт маркасын мына қосымша заттармен жасайды, олар турақтандырғыш жабдық, майлау және т.б. сапалы әдіспен өңделеді. Ұзындығы 1300мм-ден, енінің ұзындығы 500мм-ден аспайтын парақшалармен жеткізіледі. Химиялық аппараттар, құрылыс заттарын, машина жасауда және фотоэлектро құралдарын жасауда, сонымен қатар басқа да салаларда қолданылады.

• Механикалық өңдеуде, балқытуда және біріктіруде қолданады.

• Тез жанбайды және улы зат емес.

• Жұмыс істеу температурасы 0-ден +60ᵒC дейін.

• Сақтау мерзімі – 10жыл (шығарылған күнінен бастап).

Фторопласт химиялық жолмен жасалған ең жақсы материал. Оның ерекшелігі ол жоғары химиялық беріктікке ие, құрылымы ыстық қайнаған суда да өзгермейді, электрлік және механикалық қасиетке ие. Диэлектрлік құрылымы 200ᵒC өзгермейді, ал химиялық құрылымы 300ᵒC. Фторопласт Ф-4 +400ᵒC аз уақытқа ғана қолданылады. Бұл құрылым фторопласт бұйымын жасауда ауыстырғысыз химиялық, электротехникалық өнеркәсіптерде:тоқтарды ажыратуда, кабельді ажыратуда, машина жасауда, құралдар жасауда, медициналық кәсіпорындарда, қан тамырларының протезін, жүрек қақпақшасында, сонымен қатар қан, сарысу сақтайтын арнайы сиымдылығы бар дәрі қорапшаларына қолданылады. Қалыңдығы 2-70мм >300х300мм, және стержен ұзындығы 10-150 мм, биіктігі 100мм, жылулық қысымы 0,25 кал/гᵒC парақшаларымен жеткізіледі. Жылуөткізгіштігі 0,2 ккал/м*чᵒC. Мысалы, Капролон мен Фторопласт-4 техникалық материалдарының айырмашылығы төмендегі кестеде көрсетілген:

Физикалық-химиялық көрсеткіштері	Капролон	Фторопласт-4
Тығыздық, кг/м³	1150-1160	2140-2260
Жұмыс диапазонындағы температурасы, ᵒC	-40-тан +70 дейін	-269-дан +260 дейін
Балқу температурасы, ᵒC	220-225	327
Диэлектрлік өткізгіштігі	106 Гц жиілікте 3,0-3,3	10³Гц жиілікте 1,9-2,2