35. Шетелдерде қойма шаруашылығын ұйымдастыру тәжірибесін баяндаңыз

36. Тауар қозғалысында орау мен тараның қажеттілігін негіздеңіз

Тауардың оралуы өндірушінің немесе сатушының визит карточкасы ретінде біршама қызмет атқарады десек те болады.

Тауардың оралуы-оны салатын ыдысқа, я болмаса қорабқа, немесе орайтын затқа байланысты. Тауардың ішкі және сыртқы оралуы болады.

 Ішкі оралу дегеніміз тауардың салынған тікелей ыдысы, мысалы әтірдің шишасы.

 Сыртқы оралу-тауарды қорғау үшін орайтын және тауарды тікелей қолдануға дайындау кезінде алынып тасталатын материал.

Тауардың оралуына қойылатын талаптар:

 тауар орамы өнімнің белгіленуін, қолдану аясын, функциясын және сақтау мерзімін көрсету қажет

 тауар орамы оны сақтауға, тасымалдауға және тұтынуға қолайлы етіліп жасалуы тиіс

 қазіргі заман талаптарына сәйкес тартымды, сыртқы түрі өнім мазмұнына сәйкес келуі керек

 тауар орамы тұтынушылық әдеттері мен талаптарына сай болу керек

Дамыған елдерде орау жұмысына жыл сайын ұлттық табыстың 3%-тен жоғары үлесі жұмсалады. Бизнесмендер “Тауарыңды немен орайтыныңды көрсетсең, өзіңмен әріптес боларымды айтамын”, немесе орау шығыны тауардың өз құнынан да ұтымды” дегенді айтады. Қазіргі кезде сәнді етіп ораудың өзі бәсекеге аса маңызды рөл атқарады.

37. Тауар қозғалысындағы шығындарды оңтайландырудың мәнін түсіндіріңіз

Ағымдағы қорлардың көлемін анықтағанда максималды, орта және минималды көрсеткіштері қолданылады. Егер жұмсалатын шикізаттың жаңа партиясы алдыңғы партияның таусылған уақытына сәйкес келсе, ағымдаы қордың минималды көлемі «0-ге» тең болады. Ал максималды көлемі жеткізілген партияның көлеміне сәйкес келеді де, орташа көрсеткіш максималды мөлшердің жартысына тең болады.

Қорлардың көлемін анықтайтын факторлар:

• Өндірістің түрі мен масштабы және өнім бірлігіне жұмсалатын шығындар нормасы;

• Технологиялық үдерістің сипаты және тұтынудың оңтайлы партиясының көлемі;

• Алынатын материалдардың қасиеттері;

• Көліктің түрі, көлік құралдарының жүк көтерімділігі және тасымалдау маршруты;

• Пункттер арасындағы арақашықтық

Қорлардың көлемінің үнемділік пен тұрақтылыққа ықпалы

Қордың түрі	Қордың үлкен көлемі	Қордың шағын көлемі
Дайындаушының қоймасындағы дайын өнім	Тұтынушылардың жедел тапсырыстарын қанағаттандыру және өнімнің ірі партиясын шығару	Қойма алаңдарын қысқарту және дайын өнімді сақтау шығындарын азайту
Жеткізушілердің қоймаларындағы тауар қорлары	Тұтынушыларды үздіксіз қамтамасыз ету мүмкіндігі	Қойма алаңдарын қысқарту, сақтау, тиеп – түсіру жұмыстарының шығындарын азайту
Тұтынушылардағы өндірістік қор	Өндірісті үздіксіз қамтамасыз ету кепілінің мүмкіндігі және қойма шығындарын азайту	Айналым қорларынынң айналымының артуы, қойма шығындарын төмендету

Қорларды басқару жүйесінде шығындар категориясы қолданылады. Жалпы шығындарды төмендегі мақсатты фуекциямен көрсетуге болады:

Собщ = F(Cхран, Сзак, М, К, Q, P, T, S, Зтек.ср.,N, t ) min

Мұндағы:

С_общ – жалпы шығындар

F – функциялар

C_хран – кезеңдегі орташа қорларды сақтау шығындары

С_зак – кезеңдегі барлық тапсырыстарды алу және орналастыру шығындары

М – қорларды сақтаудың үлестік шығындары (бір бірлігін сақтау шығындары)

К – қорларды құрудың үлестік шығындары

Q – кезеңдегі тауар сұранысы

P – бір бірлік тауардың сатып алу құны

T – талданатын кезеңнің ұзақтығы (1 жыл – 365 күн)

S – тауардың тапсырыс берілген партиясының көлемі

З_тек.ср. – ағымдағы орташа қор

N – кезеңдегі тапсырыс саны немесе жиілігі

t - жеткізулер арасындағы уақыт

Собщ = Cхран + Сзак

- тапсырыс берілген партияның оңтайлы көлемі

С_{опт.зак,хран.} = ? (кезеңдегі құру шығынының оңтайлы көлемін анықтау)

Сопт.зак,хран. =

Сопт.зак,хран.=

Сопт.хран.=M* *T*P

N_опт.=? (тапсырыстың оңтайлы санын анықтау)

Nопт.=

t_опт.=? (жеткізулер арасындағы оңтайлы уақыт)

t_опт.=