Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Психология шпор.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
158.93 Кб
Скачать

60.Түйсіктің қабылдаудан айырмашылығы.

Түйсік деп – қоршаған сыртқы дүниедегі заттар мен құбылыстардыңжеке қасиеттерінің сезім мүшелерімізге әсер етіп, миымызда бейнеленуінайтамыз. Түйсік біздің барлық біліміміздің бұлағы деп айтуға болады. Түйсік болмаса, біз басқа жолмен заттың, қозғалыстың ешқандай формалары туралыеш нәрсе біле алмаймыз. Түйсік біздің санамызды сыртқы дүниемен байланыстырып отырады.Түйсік арқылы заттардың түсін, иісін, дәмін, қатты-жұмсақтығын, кедір-бұдырлығын т.б. осы секілді қасиеттері ажыратылады. Сондай-ақ түйсік денедеболып жататын түрлі ӛзгерістер жӛнінде де, яғни дененің қозғалысы мен оныңкеңістікке орналасуын, жеке бӛліктерінің жұмысы жайлы хабарлайды. Сыртқыдүниені танып-білу түйсіктен басталады. Мәселен, жолдасыңнан кӛзін жұмуынӛтініп, оның алақанына белгісіз бір затты тигізсең, сосын одан оның не екенінсұрасаң, ол: «қатты, жылтыр, мұздай, жұмсақ, жылы, кедір-бұдыр бір нәрсе»деп жауап береді. Қабылдау дегеніміз – заттар мен құбылыстардың миымызда

тұтастай бейнеленуі болып табылады. Қабылдауда заттар менқұбылыстардың түсі, дыбысы, дәмі, исі, формасы т.б. қасиеттері тұтас күйінде

бейнеленеді. Мысалы: алманы қабылдауды алайық. Алма қызыл түсі, хош иісі,тәтті дәмі бірмезгілде әсер етеді де, тұтас зат бейнесі пайда болады. Қабылдаупроцесінде адамның ӛткендегі тәжірибесі ерекше орын алады. Сыртқы ортаданадамға дамылсыз ақпарат келіп тұрады. Бұлардың бәрін дұрыс қабылдайалмайды. Егер бала ӛмір бойы поезды кӛрмей ӛссе, оны бірден жақсы таниалмайды.