56.Сезімнің адам өміріндегі маңызы туралы жазыңыз.

Адамның ісі мен қылығынан көрінетін, оның айналасындағыларғақатынасын бейнелейтін кісінің тұрақты және тұрлаулы жеке өзгешелігі мінездеп аталады. Мінез туа біткен қасиет емес, ол біртіндеп өмір сатысында дамып, қалыптасып отырады. Мінезі мүлде бірдей болып келетін адам болмайды, бірақ өмір сүрген ортасына, қоғамына қарай типтік мінезі болады. Күнбе-күнгітіршілікте адам әдетте менмен не көпшіл, қайырымды не сараң, биязы недөрекі, батыл не солқылдақ, табанды, ер жүрек не байбаламшыл болып

сипатталады. Олайболса, мінез негізінде жеке адамның моральдық-еріктік қасиеттері жатады. Рухани дүниесі бай қажеттері мен қызығулары, талғамы мен ой-өрісі кең,талабы мен мүддесінде қайшылығы жоқ, сөз бен ісі байланысты адамдардытолық мінезді адам дейді. "Адамның басына қонған бақыттың тұрақты болуыжақсы мінез-құлыққа байланысты" (Әл-Фараби). Мінез сапаларының бірі -оның бірқалыптылығы мен байсалдылығы. Мұндай адамдар қарым-қатынастаұстамды және құйындай ұйтқып тұрмайды. Кімнің мінезі толық болса, соныңмінезі бірқалыпты да келеді. Бұл екеуі мінездің егіз қозыдай, бірінен екіншісіешқашан ажырамайтын бітістері. Белгілі қоғам мүшелеріне ортақ мінездердің қатарына: Отанғаберілгендік, адалдық, шыншылдық, еңбекке және қоғам мүлкіне дұрыскөзқарас, ұжымшылдық, гуманизм, борышын және жауапкершілігін түсіну,қиыншылықтарды жеңіп шығуға дайын болу, кішіпейілділік, қарапайымдылық,сергектік, жолдастық, т.б. жаткызуға болады. Мінез адамның жеке өзі үшін ғана емес, қоғам үшін де қажет. Кейде мінезі ауыр бір адам бүкіл ұжымға қырсығын тигізетін кездері болады.Осындай адамның әлегінен ұжымда тартыс, қайшылықтар туады, өсек өріс алады, бұл қалған адамдардың жұмысына, көніл күйіне жаман әсер етеді.

Мұндай жағдайлар жанұяда да кездеседі. Керісінше, ақ көңіл, жайдарыадамдар айналасындағылармен сыпайы, жолдастық қарым-қатынаста болады,жұртпен оңай шүйіркелеседі, жұмыста да, тұрмыста да бір-біріне ілтипатпенқарап, әр адамның қызметі мен дем алысына қолайлы жағдай туады.

57. «Менің армандарым» тақырыбына талдау беріп, сыни талдау жасаңыз.

58.Психология ғылымының дамуындағы негізгі кезеңдерді кесте түрінде көрсетіңіз.

Ғылым ретінде психология нені сипаттайды? Оның ғылыми ілімдерінене кіреді? Бұл сұрақтарға жауапты психология ғылымының тарихынан іздеп,

психологияны әр даму кезеңіне орай өзінің зерттеу пәніне деген көзқарасыныңөзгеретінін байқау қажет. Психология өте ертеден келе жатқан ғылымсалаларының бірі, бірақта жеке ғылым ретінде дамығанына бір ғасырдайуақыт болды. ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басында, белгілі психолог Г.Эббингауз психологияны тарихы алды ұлан ғайыр, ал тарихықысқа-, деген болатын. Психология ғылымынң даму тарихы 2- кезеңге бөлінеді. Оның біріншісі 2500 жылға созылған, ежелгі гректің ғалымыАристотель есімімен байланысты. 2500 жылға созылған осы кезеңдепсихология басқа ғылымдармен (философия, медицина, әдебиеттану,жаратылыстану т.б.) аралас дамыды. Оның 2-ші тарихы 1879 жылданбасталады. Осы жылы неміс ғалымы В.Вундт Лейпцигте тұңғыш лаборатория ұйымдастырып, дербес эксперименттік ғылым болуына себепкер болды.Психологияның даму тарихын 4 кезеңге бөлуге болады: «Жан туралы кезең»(б.з.б 5-4 ғғ) Негізін салушылар: Аристотель, Гиппократ және т.б. Ол кезде психология дербес ғылым ретінде болған жоқ, тек философияның бір саласы ретінде қарастырылды.«Сана туралы кезең» 18-ғасырдан бастау алады.«Мінез-құлық, жүріс-тұрысты зерттеу кезеңі». Бұл кезең 1879 жылы Лейпциг қаласында Вильгелм Вунд ең алғаш рет психологиялық лаборотория ашуымен басталды. «Іс-әрекетті зерттеу кезеңі» 1920-жылдардан басталады.