
- •1. Жұлдыздардың Әлемдегі рӛлі:
- •5. Жұлдыздардың физикалық классификациясы.
- •8. Ақ ергежейлілердің ерекшеліктерін талқылаңыз.
- •9.Әлемнің химиялық құрамының эволюциясын талқылаңыз.
- •11.Астрофотометриялық шамалар. Сәулелену ағыны.Жарықталу,жарықтылық,жарқырау.
- •12.Астрофотометриялық шамалар. Жалтырау,көрінетін жұлдыздық шама, абсолютті жұлдыздық шама.
- •13. Абсолют қара дене оның сәулеленуі.Дененің тиімді температурасын талқыларңыз.
- •14. Денелер сәулеленуінің спектрлері. Сызықты спектр және оның пайда болуы.Жұту және эмиссиялық сызықтар.
- •15.Денелер сәулеленуінің спектрлері.Үздіксіз спектр оның пайда болуы
- •16. Жұлдыздардың спектрлік классификациясын талқылаңыз.
- •17. Герцшпрунг – Рассел диаграммасы.
- •19. Жұлдыздардың ішкі құрылысының теңдеулері. Гидростатика теңдеуін талқылаңыз.
- •20. Жұлдыздардың ішкі құрылысының теңдеулері. Масса теңдеулерін талқылаңыз.
- •21.Жұлдыздардың ішкі құрылысының теңдеулері, диффузиялық жуықтаудағы энергияны тасымалдау теңдеуін талқылыаңыз.
- •Масса теңдеуі:
- •Диффузиялық жуықтаудағы энергияны тасымалдау теңдеуі:
- •22.Радиус-жарықтылық-масса тәуелділігін талқылаңыз.
- •24.Жұлдыздардың ішкі құрылысы ядро, сәулелі тасымалдау алқабы, конвекция алқабы мен жалпы атмосфераның сипаттауын талқылаңыз.
- •25.Жұлдыздардағы ядролық реакциялар, жұлдыздың ядролық энергия қоры мен сутегінің термоядролық жану уақытын бағалау.
- •26. Қалыпты жұлдыздардың спектрлері және спектрлік классификациясы
- •29. Колориметрия негіздері
- •30. Сәулелі тасымалдау алқабын қарастырыңыз.
- •31.Жұлдыздардағы конвекция
- •32.Жұлдыз атмосфералары
- •33. Жұлдыздардағы гравитациялық сығылу кезеңі
- •34. Жұлдыздардың бас тізбектіктен кейінгі ядролық реакциялар
- •36. Жұлдыздар эволюциясының ақырғы кезеңдері
- •37. Спектр-жарықтылық диаграммасы.
- •40. Қос жұлдыздар
- •41. Әлемнің химиялық құрамының эволюциясы
- •42. Алголь парадоксы. Жаңа жұлдыздар
- •43. Қосарланған жұлдыздар
- •44. Бас тізбектіктегі жұлдыздар эволюциясы
- •45. Айнымалы жұлдыз.
- •46. Жұлдыздар өлшемдерін анықтау әдістері
- •48. Сәулеленудің еркін электрондарда шашырауы
- •49. Физикалық айнымалы жұлдыздар
- •50. Бас тізбек жұлдызы ушін ml-mr қатынастары
- •51.Жұлдыздардың ішкі құрылысының теңдеуі.
- •54. Гидростатикалық тепе- теңдік теңдеуі.
- •55. Визуальды қос жұлдыздар.
46. Жұлдыздар өлшемдерін анықтау әдістері
Жұлдыздар радиустарын анықтау мүмкін емес, (кейбір жағдайлардан басқа) себебі олар бізден өте алыс орналасқан және бұрыштық өлшемдері ірі телескоптардың ажырату қабілетінен аз. Егер жақын орналасқан жұлдыздң бұрыштық бұрыштық диаметрі d қандай да бір әдіс көмегімен табылған болса, оның сызықтық өзекшесі D мына өрнек арқылы анықталады:
(3.4.1)
Жұлдыздық өлшемді жанама әдіс арқылы табуға болады, егер оның болометрлік жарықтығы және әсерлі температураның анықтамасына сәйкес жұлдыздардың 1см² ауданы барлық бағыттар бойынша мынадай энергия ағынын шығарады:
(3.4.2)
Егер осы шаманы жұлдыз бетінің ауданына (4πR²)-қа көбейтсек, онда жұлдыз шығаратын толық энергия ағынын толық аламыз. Олай болса жұлдыздың жарықтылығы былайша анықталады:
(3.4.3)
Алынған өрнекті жарықтылығы мен радиусы белгілі болып табылатын Күнге пайдаланатын болсақ, онда Күннің әсерлі температурасын T деп белгілеп, келесі өрнекті аламыз:
(3.4.4)
Жоғарыдағы өрнектерді бір–біріне мүшелеп бөлсек, онда:
(3.4.5)
немесе логарифмдасақ:
(3.4.6)
Әдетте
жұлдыздың радиусы мен жарықтылығын күн
бірліктері арқылы өрнектейді
және
.
Олай болса:
(3.4.7)
47. Жылу өткізгіштік
Жылу
өткізгіштік —
дененің температура айырмасы бар
нүктелері арасында бір нүктеден екінші
нүктеге жылу
энергиясын жеткізу
қасиеті[1];
дененің температурасы жоғары жақтан
температурасы төмен жағына қарай жылу
өткізу қабілеті.
Жылуалмасу
аумақ үстінен өтетін жылулық ағын,
жылулық ағынның тығыздығы деп
аталады
Фурье
заңы бойынша жылулық ағынның тығыздығының
векторы температура
градиентіне gradT=T0dT/dn
пропорционалды
және жолдамамен қарама-қарсы болып
келеді
,
λ –
жылу өткізгіштік коэффициенті – заттың
жылу өткізгіштігің сипаттайтың физикалық
мөлшер, Вт/(мК). Заттың агрегаттық күйінен,
оның атомдық және молекулярлық
құрылысынаң, температурасы және
қысымынаң, құрамынаң (қоспа немесе
ерітінді) тәуелді;
n0 –
жеке вектор, изотермалық үстіне нормалды
және температураның өсу жағына
бағытталған;
dT/dn –
нормалмен бағытталған температураның
туындысы.
Температура
градиенті – температура өсу жағына
изотермалық үстіне нормалмен (нормал
бойымен) бағытталған вектор. Және ол,
нормал бағытындағы температураның
туындысына тең болып келеді. Температура
градиенті кеністіктің берілген нүктесінде
ұзындық бірлігіне келетің температураның
ең үлкен өзгерісін сипаттайды.
Фурье
заңы бойынша жазықтық қабырғаның жылу
өткізгіштігің φ есептеуге
керек тендеулер шығарылады
және
цилиндірлік қабырғаға