11.Муниципалдық құрылымның өкілді органдарының құрылуы және қызмет етуі тәртібін ашыңыздар

ЖӨӨБдың өкілді органдары бұл тиісті аумақтың тұрғын халқымен сайланатын және оның мүддесін білдіретін орган. Поселклердің өкілді органы депутаттардан тұрады. Бұрын мун.құрылымның өкілді органының депутатын сайлау тек тұрғын халықпен тікелей жүзеге асырылатын. Қазір тікелей сайлаулар поселениялар «қалалық,селолық»үшін қарастырылған. Муниципалдық ауданның өкілді органдарын құруда тікелей және жанама сайлаулар қолданылуы мүмкін. Атап кеткендей сайлау құқығына ие тұрғындар саны жүзден кем жерлерде өкілді орган құрылмайды, және мұндай жағдайларда өкілді органның өкілеттіктерін Азаматтар жиналысы жүзеге асырады.

Муниципалдық құрылымның өкілді органы егер оның белгілі депутаттар санының кемінде үштен екісі сайланған жағдайда өз өкілеттігін жүзеге асыра береді,яғни құқылы заңды деп танылады. Ал ҚРда Орталық сайлау комиссиясы белгілеген тиісті маслихат депутатының жалпы санының кемінде төрттен үші сайланған жағдайда маслихат заңды деп есептеледі.

Муниципалдық ауданның өкілді органының құрамы:

Біріншіден муниципалдық ауданның құрамына кіретін поселклердің басшыларынан, тиісті поселклердің және өкілді органның депутаттарынан құралуы мүмкін(оларды поселклердің өкілді органдары өз құрамынан тұрғын халық санына қарамастан теңдей өкілдік нормасына сәйкес сайлайды)

Екіншіден: жалпыға бірдей тең және тікелей жасырын дауыс беру арқылы сайланатын депутаттардан тұруы мүмкін. Мұндай жағдайда бір поселениеден сайланған депутаттар саны муниципалдық ауданның өкілдік органдарының депутаттарының белгіленген санының бестен екісінен аспауы тиіс.

Енді ЖӨӨБ депутаттар санына келер болсақ,

1. Поселклердің өкілді органының, оның ішінде қалалық, округтік өкілдік органдарының депутаттар саны атап кеткендей тұрғын халық санына қарай анықталады7адам- 1000кем болса

10адам – 1000м-10000м

15 адам- 10м-30м

20адам - 30м-100м

25 адам -100м-500м

30 адам – 500м көп болса

2. Муниципалдық ауданның өкілдік органдарының депутаттар саны оның жарғысымен анықталады,бірақ он бес адамнан кем емес болу керек

3. Федерациялық маңызы бар қаланың ішкі қалалық аумақтың өкілді орган депутаттар саны оның жарғысымен анықталады бірақ он адмнан кем емес

РФда мун.құр. өкілді органыны заңды тұлға болып табылады.Қазақстанда маслихаттың заңды тұлға құқығы болмайды.

Енді ЖӨӨБдық өкілді органының құзыреті мәселесіне келсек РФда олар муниципалдық құрылымның өкілді органының айрықша құзыретіне кіретін мәселелер және өзге де мәселелер болып қарастырылады.Өкілді органның айрықша құзырына жататын мәселелер федерациялық заңда анықталған, ал өзге де мәселелер Рф Субъектісінің Конституциясымен, муниципалдық құрылымның жарғыларымен анықталады.

Айрықша құзырына жататын мәселелерге кіреді:

 Муниципалдық жарғысын қабылдау, оған өзгерістер мен тол.енгізу

 Жергілікті бюджетті және оның орындалуы туралы есепті бекіту

 Жергілікті салықтар мен алымдарыд белгілеу,өзгерті,жою

 Муниципалдық құрылымды дамыту, жоспарлау мен бағдарламаларын қабылдау , олардың орындалуы туралы есептерді бекіту

 Муниципалдық меншіктегі мүлікті басқару және оның тіртібін анықтау

 Муниципалдық кәсіпорындар мен мекемелерді құру , қызметін құру және тарату туралы, сонымен қатар олардың қызметіне тарифтер белгілеу туралы шешімдер қойылу тәртібін анықтау

 ЖӨӨБ органдары мен лауазымды адамның жергілікті маңызы бар мәселелерді шешу жөніндегі өкілеттіктерін орындалуына бақылау жасау.

Муниципалдық өкілді органның өкілеттігін мерзімінен бұрын тоқтату:РФда

 Таратылған жағдайда

 Өзін өзі таратқан жағдайда

 Жоғарғы Соттың өкілді органның депутаттарының тиісті құрамының құқылы еместігі туралы шешімнің күшіне енуі оның ішінде депутаттардың өз өкілеттігін доғаруына байланысты

 Муниципалдық құрылымның қайта құрылуы жағдайында

Тарату жағдайы:

Егер сотпен өкілді органның РФ КОНституциясына, федерациялық конституциялық заңға, федерациялық заңға, суъектісінің заңнамасына, муниципалдық құрылым жарғысына қайшы келетін НҚА қабылдағаны анықталып, ол яғни өкілді орган сот шешімі заңды күшіне енген күннен бастап үш ай ішінде немесе сот шешімінде көрсетілген өзге мерзімде сот шешімін орындау бойынша шара қолданбаса, яғни заңсыз НҚАның күшін жоймаса

РФның жоғарғы лауазымды тұлғасы бір ай ішінде РФ Субъектісінің мемлекеттік билігімен заңды мемлекет органына Муниципалдық құрылымның өкілді органын тарату туралы заң жобасын енгізеді. Муниципалдық өкілді органынң өкілеттігі оны тарату туралы РФ Субъектісінің заңы күшіне енген күннен бастап тоқтатылады.

Енді ҚРға келетін болсақ біздің мемлекетімізде ЖӨО болып мәслихат танылады. Мәслихат дегеніміз облыстың,р.м.б. қаланың және астананың немесе ауданның (о.м.б. қаланың) халқы сайлайтын, халықтың еркін білдіретін және ҚР заңнамасына сай оны іске асыру үшін қажетті шараларды айқындайтын және олардың ж.а. бақылайтын сайланбалы орган. Маслихаттарды тиісті әкімшілік аумақтық бөліністің халқы жалпыға бірдей, тең, төте сайлау құқығы негізінде жасырын дауыс беру арқылы бес жыл мерзімге сайлайды және де ҚРның жиырма жасқа толған азаматы осы маслихаттың депутаты боып сайлана алады және бір ғана маслихаттың деп. бола алады. ҚР Орталық сайлау комиссиясы белгілеген оның депутаттары жалпы санының кемінде төрттен үші сайланған жағдайда маслихат заңды болып таб. Маслихат өкілеттігі бірінші сессия ашылған кезден басталады және жаңадан сайланған маслихаттың бірінші сессиясының жұмысы басталғанда аяқталады. Әкімшілік аумақтық бөлініс таратылған жағдайда маслихат таратылады. Маслихаттың құзіреттерін атап өтетін болсам:

1.тиісті аумақтық дамыту жоспарларын, әлеуметтік бағдарламаларын бекіту.

2. қоршаған ортаны қорғау саласындағы мәселелерді шешу

3. әкімшілік аумақтық құрылымның басқару схемасын әкімнің ұсынысы бойынша бекіту

4.өздерінің қарауына жататын әкімш.аумақтық құрылыс мәселелерін шешу

5. жерг. Бюджеттің, аумақтық дамыту бағдарламаларының атқарылуына бақылау жасау.

6. маслихаттың тұрақты комиссияларын және де өзге де органдарын құру. Олардың қызметі туралы есептерді тыңдау, мәслихаттардың жұмысын ұйымдастыруға байл. Өзге ед мәселелерді шешу. Және т.б.