21.Жергілікті өзін - өзі басқарудың құзыретінің түсінігін ашып, оның құрылымы мен элементтерін ашып көрсетіңіздер.

Жергілікті өзін-өзі басқарудың өкілеттіктері (құзыреті) – бұл Конституция нармаларымен, заңдармен, заңға тәуелді актілермен жергілікті өзін-өзі басқарудың міндеттері мен функцияларын жүзеге асыру үшін белгіленген муниципалдық құрылымның, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, жергілікті өзін-өзі басқарудың лауазымды тұлғаларының құқықтары, міндеттері, қарайтын мәселелері.

Құзыреттің құрамдас элементтері:

1 - жергілікті өзін-өзі басқарудың жүзеге асырылуына көмек болатын құқықтар мен міндеттер. Олар үш топқа бөлінеді:

• заңмен белгіленген құқықтар мен міндеттер;

• мемлекетпен берілген құқықтар мен міндеттер;

• ерікті, яғни өзіндік

2 - қарайтын мәселелері, яғни қызметінің аясы.

Жергілікті өзін-өзі басқару жүйесінде құзырет келесілерге бөлінеді:

• тұтастай муниципалдық құрылымның жергілікті өзін-өзі басқаруының құзыреті;

• одан бөлінген азаматтармен жүзеге асырылатын құзыреттер

• жергілікті өзін-өзі басқару органдарының құзыреті;

• жергілікті өзін-өзі басқарудың лауазымды тұлғасының құзыреттері

Муниципалдық құрылымның құзыреті деп басқарудың институты ретінде тұтастай жергілікті өзін-өзі басқарудың құзыретін түсінген жөн. Яғни, бұл - жергілікті өзін-өзі басқарудың қарайтын мәселелерінің жиынтығы, нақты айтсақ жергілікті маңызы бар мәселелер, сондай-ақ жергілікті өзін-өзі басқару органына жүктелуі мүмкін жеке мемлекеттік өкілеттіктер.

Жергілікті маңызы бар мәселелерге жататындар:

1. муниципалдық құрылымның жарғысын қабылдау және өзгерту, оның сақталуына қадағалау жасау

2. муниципалдық меншікке иелік ету, пайдалану және оның тағдырын шешу,

3. жергілікті қаржылар, жергілікт бюджетті құру, бекіту және атқару, жергілікті салықтар мен алымдарды белгілеу, жергілікті маңызы бар өзге де қаржылық мәселелерді шешу;

4. муниципалдық құрылымды кешенді әлеуметтік-экономикалық дамыту;

5. муниципалдық тұрғын үй қоры мен тұрғын емес жайларды ұстау және пайдалану;

6. мектепке дейінгі, жалпы негізгі және кәсіптік білім берудің муниципалдық мекемелерін ұйымдастыру, ұстау ету және дамыту;

7. денсаулық сақтаудың муниципалдық мекемелерін ұйымдастыру, ұстау және дамыту;

8. қоғамдық тәртіпті қорғау, қоғамдық тәртіпті қорғайтын муниципалдық органдарды ұйымдастыру және ұстау;

9. муниципалдық құрылымның аумағын жоспарлау мен құрылыс салуды реттеу;

10. тұрғын үй және әлеуметтік-мәдени құрылыс үшін жағдай жасау;

11. муниципалдық құрылым аумағындағы жерлерді пайдалануға бақылау;

12. жергілікті маңызы бар су объектілерін, ... пайдалануды реттеу

13. муниципалдық энерго-, газ, жылу, су – жабдықтау мен канализацияны ұйымдастыру, ұстау және дамыту;

14. тұрғын халықты және муниципалдық мекемелерді отынмен жабдықтауды ұйымдастыру;

15. муниципалдық жол құрылысы;

16. муниципалдық құрылымның аумағын жайластыру (благоустроиство) және көгалдандыру;

17. тұрмыстық қалдықтарды пайдаға асыру мен қайта өңдеуді ұйымдастыру;

18. тұрғын халықты, муниципалдық мекемелерді сауда, қоғамдық тамақтану, тұрмыстық қызмет көрсету қызметтерімен қамтамасыз ету үшін жағдай жасау;

19. муниципалдық құрылымда мәдениет мекемелерінің қызмет етуі үшін жағдай жасау;

20. тұрғын халықты әлеуметтік қолдауды қамтамсыз ету және жұмыспен қамтылуына ықпал ету және тб.