15.Күн энергиясын қолдану.

Күн,жел,гидро,геотермальді, т.б. әлемде үлкен қызыл ғылымның буларға

1.экологиялық, 2.жер ресурс дәстүрлі түр азаюы альтернативті энергия көздері және сарқылмайтын күн энергияын түрлендіргіштер фотовальтика деген бағытқа айналды.Күн энергиясы 1-жыл ішінде 1,2-10^-14 шатты ттонна әлемдегі барлық организм отын мөлшеріне 6,0¹².

Жер бетіндегі жыл бойынша 4,2-10^-14 КВ дәрежесі 2010 ж тұтынған электр энергия мөлшері 9,10^-12 күн энергия бірнеше есе адамға жоғары болып табылады.Күн электр пайдалану техникалық және технология болады.

Күн энергиясын 2бағыт бойынша түрлендіру мүмкін:

1)Термоденамикалық әдіс(мұнда ірі гео энергетикалық қондырғы үлкен мөлшерде элект алу)

2)Фото немесе термоденамикалық(фотоэлектр түрлендіргіштер ол деректртүрлендіргіштер электр өткізгіштігімен сипатталады қазіргі кезде жер болып саналады.)

Температура күн энергиясы түскен кезде жылу толқындары кремний кейбір вольттік байланыстардың үзіл болады.Нәтижесінде электрон бір-бөлігінде үзіледі де электрон өткізгіш тудырады.

Жартылай өткізгіштік 2-түрі электр өткізгіш процессі болуы мүмкін.

А)Электрондық(электр қыз пайда болу)

Б)шұқыр өткізгіштер

16. Күн энергиясын өзгертудің физикалық негіздері

Қазіргі мәліметтерге қарағанда Күн 5 млрд жыл шамасында өмір сүрді, бұл уақыт оның жарықтығы пәлендей өзгерген жоқ, Күн затының ішкі энергиясын-дағы қор әлі миллиардтаған жылдарға жетуге тиіс.

Егер осы шаманы Күннің 5 млрд жылдық ғұмырындағы әрбір килограмм сутегі бөлген энергиямен 3•1013 Дж салыстырсақ, ондағы қалған сутегі 150 млрд жылға жетуі тиіс болады. Бірақ синтез реакциялары оның барлық массасының шамамен оннан бір бөлігі болып табылатын Күн ядросында ғана жүретіндіктен ядролық отын қоры әлі 10 млрд жылға жетеді. Қазіргі кезде Күн энергиясы халық шаруашылығында – гелиотехникалық құрылғылар (жылыжай, саяжай, суқайнатқыш, сужылытқыш, кептіргіш сияқты әр түрлі қондырғылар) өте жиі қолданылады. Ойыс айнаның фокусында жинал- ған Күн сәулесі ең берік деген металдарды балқытады. Күн электр бекеттерін жасау, үйлерді жылытуда Күн энергиясын қолдану т.с.с. жолында жұмыстар атқарылуда. Күн энергиясын тікелей электр энергиясына айналдыратын шама өткізгіштерден құрастырылған Күн батареялары күнделікті өмірде қолданылу- да. Біздің заманымызда табиғи таза энергия қоры – Күн энергиясын пайдалану- дың негізгі екі бағыты бар: 1) күн энергиясын ішкі энергияға түрлендіру арқылы жылумен қамтамасыз ету және 2)күн энергиясын электр энергиясына түрлендіру. Осындай күн сәулесінің энергиясын пайдалануға негізделген гелио- техникалық қондырғылардың жұмыс істеу принциптерін қарастырайық, ол өте қарапайым, жеңіл де әрі түсінікті.

17. Күн жылу электростанциялары.

Күн энергетикасы дегеніміз –  дәстүрлі емес энергетика бағыттарының бірі. Ол күннің сәулеленуін пайдаланып қандай да бір түрдегі энергияны алуға негізделген. Күн энергетикасы энергия көзінің сарқылмайтын түрі болып табылады, әрі экологиялық жағынан да еш зияны жоқ. Жалпы алғанда, Күн сәулеленуінен электр энергиясы мен жылу алудың бірнеше әдістері бар. Олар:

1)Электр энергиясын фотоэлементтер көмегімен алу.

2)Күн энергиясын жылу машиналарының көмегі арқылы электр энергиясына айналдыру (Жылу машиналарының түрлері: поршеньдік немесе турбиналық бу машиналары. Стирлинг қозғалтқышы.).

3)Гелиотермальдық энергетика – Күн сәулелерін жұтатын беттің қызуы мен жылудың таралуы және қолданылуы.

4)Термоәуелік электр станциялары (Күн энергиясының турбогенератор арқылы бағытталып отыратын ауа ағыны энергиясына айналуы).

5)Күн аэростаттық электр станциялары (аэростат баллоны ішіндегі су буының аэростат бетіндегі күн сәулесі қызуы салдарынан генерациялануы).

Қазіргі кезде Күн энергиясы халық шаруашылығында – гелиотехникалық құрылғылар (жылыжай, саяжай, суқайнатқыш, сужылытқыш, кептіргіш сияқты әр түрлі қондырғылар) өте жиі қолданылады. Ойыс айнаның фокусында жинал- ған Күн сәулесі ең берік деген металдарды балқытады. Күн электр бекеттерін жасау, үйлерді жылытуда Күн энергиясын қолдану т.с.с. жолында жұмыстар атқарылуда. Күн энергиясын тікелей электр энергиясына айналдыратын шама өткізгіштерден құрастырылған Күн батареялары күнделікті өмірде қолданылуда. Біздің заманымызда табиғи таза энергия қоры – Күн энергиясын пайдалану- дың негізгі екі бағыты бар: 1) күн энергиясын ішкі энергияға түрлендіру арқылы жылумен қамтамасыз ету және 2) күн энергиясын электр энергиясына түрлендіру Күн сәулесінің энергиясы – практика жүзінде шектеусіз энергия көзі, жер бетіндегі қуаты 20 млрд. кВт болып есептелінеді. Бұл 2000 жылдағы жер планетасына тұтастай күйіндегі электр қуатына қажетті жорамалдан 100 есе артық. Сондай – бұл энергия көзін пайдалануда қоршаған ортаға еш кедергісі жоқ. Қазіргі таңда үдемелі энергия көздерін шектеу, энергетикалық-отын ресурстарының күрделенуіне және қымбаттауына көп мән берілуде, сол себепті күн сәулесінің энергиясын пайдалану тиімді.