
- •2.Солтүстік Қытайға көшпелілердің басып кіруінің алғышарттарын көрсетіңіз.
- •4.Тан әулетінің билікке келуінің тарихи жағдайларын көрсетіңіз.
- •5.Тан әулеті тұсындағы Қытайдың әкімшілік-басқару жүйесін сипаттаңыз.
- •7.Қытайдың аграрлық қатынастарындағы үлестік жүйенің мәнін ашыңыз.
- •8.Хі ғ. Қытай-танғұт соғыстарының себептері мен барысын талдаңыз.
- •9.Чжурчжендердің Қытайды өздеріне бағындыруы. Цзинь патшалығының орнауының тарихи жағдайларына талдау жасаңыз.
- •10.Қытайды монғолдардың жаулап алуының негізгі кезеңдерін көрсетіңіз.
- •11.Юань империясының әлеуметтік-саяси дамуын сипаттаңыз.
- •12. Қытай халқының монғол басқыншыларына қарсы күресі. Мин әулеті билігінің орнауының тарихи жағдайларын көрсетіңіз.
- •13. Мин әулеті тұсындағы Қытайдағы әлеуметтік-саяси дағдарыстың себептерін түсіндіріңіз
- •14. Цинь әулеті билігі орнауының тарихи жағдайларын көрсетіңіз
- •15. Сасанилердің сыртқы саясаты
- •16. Маздакиттік қозғалыс:себептері, барысы, салдарларын талдаңыз
- •17. І Хосров реформаларының мәнін ашыңыз
- •18. Ерте орта ғасырлардағы Үндістанның саяси дамуының ерекшеліктерін көрсетіңіз
- •19. Гупталар империясының саяси жүйесінің ерекшеліктерін ашып көрсетіңіз
- •20. Гупталар тұсындағы Үндістанның әлеуметтік құрылымына талдау жасаңыз
- •21.Ерте орта ғасырлардағы Жапонияның қоғамдық-саяси дамуын сипаттаңыз
- •22. Жапониядағы Тайка төңкерісін сипаттап, оның салдарларын көрсетіңіз
- •23. Жапониядағы «Регенттер мен канцлерлер дәуірі» және оның мәнін ашыңыз
- •24. Самурайлар тобының қалыптасуының тарихи алғышарттарын көрсетіңіз
- •26. Жапония саяси жүйесіндегі экс-императорлар билігінің мәнін ашыңыз
- •27. Жапониядағы «өзара қырқысушы провинциялар дәуіріндегі» саяси жағдайларға сипаттама беріңіз
- •28. Жапонияның бірігуінің алғышарттарын көрсетіп, елді біріктіруші қайраткерлердің қызметіне талдау жасаңыз
- •29. Исламға дейінгі Аравияның қоғамдық дамуының ерекшеліктерін көрсетіңіз
- •30. Исламның қалыптасуындағы Мұхаммед пайғамбардың діни қызметіне талдау жасаңыз
- •31. Хижра түсінігін анықтап, Умманың қалыптасуының тарихи жағдайларын көрсетіңіз
- •32. Мекке мен Медине арасындағы негізгі шайқастардың барысын көрсетіңіз
- •33. Аравиядағы исламның жеңіске жетуінің тарихи маңызын анықтаңыз
- •34. Араб жаулаушылықтарының негізгі бағыттары мен кезеңдерін көрсетіңіз
- •35. «Тақуа халифтер» билігіне сипаттама беріңіз
- •37. Аббасидтер билігі тұсындағы Халифаттың әкімшілік және салық жүйесіне талдау жасаңыз
- •38. Аббасидтер халифатының ыдырауының тарихи жағдайларын көрсетіңіз
- •39. Монғол мемлекетінің құрылуының алғы шарттарын көрсетіңіз
- •41. Монғол жаулаушылықтарының салдарын ашып көрсетіңіз
- •42. Ирандағы монғолдар билігінің орнауының тарихи жағдайларын көрсетіңіз
- •43. Газан-хан реформаларының мәнін ашыңыз
- •44. Монғолдар империясының құлауының тарихи жағдайларына талдау жасаңыз
- •45. Селжұқ жаулаушылықтарының барысын көрсетіңіз
- •46.Селжұқ мемлекетінің қоғамдық және мемлекеттік құрылысына сипаттама беріңіз
- •47.ТҮріктердің Кіші азияға басып кіруінің тарихи жағдайларын көрсетіңіз
- •52Үндістанда ұлы моғолдар билігінің орнауына талдау жасаңыз
- •53 Ұлы Моғолдар империясының құрылуының тарихи алғышарттарын талдаңыз
- •54 Акбар реформаларының тарихи мәнін ашыңыз
- •55 Ирандағы Сефевилер билігінің орнауының тарихи жағдайларына талдау жасаңыз
- •56. Сефевилердің сыртқы саясатының негізгі бағыттарын көрсетіңіз
- •57. Сефевилер тұсындағы Иранның әлеуметтік-экономикалық дамуына талдау жасаңыз
- •58. Осман әулеті билігінің орнауының тарихи жағдайларын көрсетіңіз
- •59. Османдардың сыртқы саясатының негізгі бағыттарын анықтаңыз
- •60. Сүлейман Канунидің заңнамалық қызметіне талдау жасаңыз
- •61Осман империясының Сефевилік Иранмен қарым-қатынастарына талдау жасаңыз
- •62. Османдық Түркияның мәмлүктік Египетті бағындыру жолындағы әрекеттеріне сипаттама беріңіз
- •63. Кейінгі орта ғасырлардағы Қытайдың әлеуметтік жағдайына талдау жасап, шаруалар көтерілісінің алғышарттарын анықтаңыз
- •65. Осман түріктерінің Балканды жаулап алу жолындағы соғыстарына талдау жасаңыз
11.Юань империясының әлеуметтік-саяси дамуын сипаттаңыз.
Дай Юань (Ұлы Юань) – 1271 – 1368 жылдар аралығында Қытайда билік құрған көшпелілер мемлекеті. Мемлекеттің негізін қалаған Шыңғысханның немересі Құбылай болды.Шыңғысханның қол астына біріккен түркі-моңғол тайпалары Қытайды жаулап алуды ұлы жихангердің көзі тірісінде бастағанымен бұл жорықтар аяғына дейін жеткізілген жоқ. 13 ғасырдың 50 жылдарыШыңғысхан империясы іс жүзінде бірнеше дербес мемлекеттерге бөлініп кетті. Соның бірін басқарғанҚұбылай Қытайды әрі қарай жаулап алуға кірісті. Өз мақсатына жету үшін ол 1264 ж. астананыҚарақорымнан Дадуға (Пекинге) көшірді. 1271 ж. Құбылай өз әулетіне қытайша Юань атауын берді. 1279 ж. ол оңт-тегі сун империясын біржолата талқандап, Қытайды жаулап алуды аяқтады. Қытайдытолық басып алғаннан кейін ол қытайлық дәстүрді жалғастырып, өзін “Көктің ұлы” деп жариялады. Моңғолдар Қытайда билік ету үшін сол елдің сан ғасырлар бойы қалыптасқан дәстүрлі мемлекеттік тәртіптерін сақтауға, биліктің қытайлық түрін қабылдауға мәжбүр болды. Құбылай бүкіл Қытайды 11 провинция, 180 округке бөлді, оларды басқаратын уәкілдерді өзі тағайындады. Халықтың әлеумметтік құрылымы өзгертілді, бірінші орынға – түркі-моңғолдар шығарылды, одан кейінгі орында – шетелдіктер (негізінен мұсылмандар), соңғы орында қытайлықтар тұрды. Алдыңғы екі топтың артықшылық құқықтары көп болды. Жоғарғы қызметтерге қытай еместер тағайындалды. Жер иеліктерін, ауылдар мен қалаларды моңғол билеушілері өздеріне туыс ауқатты шонжарларға, оларға қызметке келген шетелдіктерге, буддалық ғибадатханаларға үлестіріп берді. Мемлекеттегі ірі қалаларға Құбылай өз гарнизондарын орналастырып, әскери тәртіп жағдайын енгізді. Арнайы рұқсатсыз ешкімнің еркін жүріп-тұруына, саудамен айналысуына, басқа жаққа қоныс аударуына құқы болмады. Ерекше бақылауға алынған қытай саудагерлері тауарларын ел ішінде еркін алып жүре алмайтын және сыртқа да көп шығара алмайтын. Оның есесіне мұсылман саудагерлерге және еуропалықтарға Қытайғакіруге еркін жол ашылды. Қытайларға мүлдем сенбеген Құбылай өзінің орасан зор мемлекетін басқару үшін билікке шетелдіктерді көптеп тартты. Мысалы, Орталық азиялық саудагер Ахмед қаржы саласын басқарса, әскери саланы сириялық Насир ад-Дин өз қолында ұстады, италиялық Марко Пологубернатор болып тағайындалды. Дегенмен Құбылай өзінің ең басты тіректері ретінде түркі-моңғол ақсүйектеріне арқа сүйеді. Сарай маңында және ірі-ірі провинциялардың ішінде басты рөлді көшпелілер атқарды. Әсіресе, жалайыр, керей, қоңырат, арғын, найман, қыпшақ, т.б. тайпалардан шыққан саяси қайраткерлер, қолбасшылар, дипломаттар көп болды. Олар Юань Империясындағы саяси, әскери және экономикалық билікті өз қолдарында ұстады. Құбылай қытай жазуына өзгеріс енгізуге тырысып, 1281 ж. даосизм ілімін насихаттайтын кітаптарды өртеуге бұйрық берді. Биліктен қуылған қытайлық билік өкілдері жиі-жиі моңғолдарға қарсы құпия бүліктер ұйымдастырып отырды. 1282 ж. астанада болған осындай кезекті көтерілістен кейін шетелдіктер елден қаша бастады. Осыған байланысты Құбылай қайтыс болған соң оның мұрагерлері сарайға қытайлық әкімдерді қызметке алуға мәжбүр болды.