17. Жарғы. Устав

Ж арғы - ұйымның, мекеменің, кəсіпорынның жəне жеке адамдардың

қызметін, сондай-ақ олардың басқа мекемелермен, жеке адамдармен қарым-

қатынасын реттейтін, жеке тұлғалар мен заңды тұлғалардың құқықтарын

жəне міндеттерін белгілейтін ережелер жинағы. Жарғыны мемлекеттік өкімет

жəне басқару органдары бекітеді, ал қоғамдық ұйымдардың жарғыларын

съезд қабылдайды жəне бекітеді. Жарғы міндетті түрде нотариалдық

куəландыруды талап етеді. Құжаттар банктер, салық, төрелік сот, əділет жəне

рұхсат беруші ұйымдар тарапынан қатаң тексеруден өтеді. Жарғының негізгі

деректемесі – мəтін. Жарғыда ұйымдық-құқықтық нысаны, атауы, мекен-

жайы, қызметінің мақсаты мен мəні, еңбек ұжымының мүшелерінің

құқықтары мен міндеттері, басқару мен бақылау органдары, дауларды шешу,

есепке алу жəне есеп беру т.б. мəліметтер берілуі тиіс.

Жарғыда негізінде мекеменің құрылымдық жүйесі мен жұмысшылар

саны анықталады. Штат кестесінде қызметтік атаулар мен еңбекақылар

көрсетіледі. Онда құрылымдық бөлімшелердің құқықтық жағдайын

айқындайтын, жауапкершілік міндеттерін, қызметтерін белгілейтін

бағыттағы Ереже жасалады. Жұмысшылардың еңбегін ұымдастыру мекеме

əкімшілігінің міндеттеріне жатады жəне ол ішкі тəртіп ережелерінен көрініс

табады.

Ішкі тəртіп ережесінің мəтінін мекеме əкімшілігі кəсіподақ қызметкерлерімен

бірлесе отырып жазады. Ол еңбек ұжымында өткізілетін жалпы мəжілісте

талқыланып, соңынан мекеме жетекшісі бекітеді.

Кейбір мекемелерде қызметкерлер құқығы жайында ережелер болады.

Онда қызметкерлердің мекемемен жұмыс барысындағы құқықтық қарым-

қатынасын, мекеме жетекшісі мен қызметкерлердің құқықтық қарым-

қатынастары жəне т.б. мəселелер жазылады. Қызметтік құсқаулар мекеме

қызметкерлерінің құқықтары мен міндеттерін айқындайды.

Устав – сборник правил, регулирующих организацию и порядок деятельности в какой-либо определённой сфере отношений или какого-либо государственного органа, предприятия, учреждения. Устав закрепляет государственная власть и органы управления, а уставы общественных организации закрепляет съезд. Устав в обязательном порядке требует нотариального заверение. Документу проходят проверку через банки, налоговый, арбитражный суд, юстиции и разрешающие организации. Основной реквизит устава – текст. В уставе должны быть информации как правовой аспект, название, адрес организации, цель и значимость деятельности, право и обязательности сторон трудовых учреждении, органы управления и наблюдения, решение споров, взятие на учет и давать отчет.

В уставе в основном определяются структурная система учреждении и численность рабочих. В расписании штата указывается наименовании деятельности и заработная плата. Там создаются правила которые определяют правовые аспекты, ответственные обязательства, определяющие деятельность. Труд рабочих относятся на обязанности учреждения администрации оно определяется в внутренних правилах. Текст внутренних правил совместно составляют руководство учреждения и работники профсоюза. Он обсуждаются на общем конференции трудового коллектива затем утверждается главой учреждения.

В некоторых учреждениях есть правила о правах работников. Там указываются правовые отношения в ходе работы между сотрудниками и учреждением, главу учреждения и сотрудниками и т.д. В служебной инструкции определяются права и обязанности работников учреждения.