14. Хабарландыру. Жарнама. Объявление, Реклама.

Хабарландыру – мекемелердің, ұйымдардың атынан оның мүшелеріне

алдағы болатын іс-шаралар туралы хабарлап жеткізетін құжат түрі. Мұнда

хабарланып отырған мəселенің (жиналыс, мəжіліс, кездесу т.б. жайлар) айы,

күні, болатын уақыты мен орны көрсетіледі. Соңынан хабарландырушы

мекеменің, ұйымның аты қойылады. Хабарланатын мəселенің мазмұны мен

мақсатына қарай хабарландыру түрлі-түрлі көлемімен, көркемделуімен

ерекшеленеді.

Қазіргі нарық заманында баспасөз беттерінде жұмысқа шақыру, бос

қызмет орындарына конкурс жариялау үшін де хабарландырулар

жарияланады. Хабарландыруларда қызметке алынатын кандидатураға

қойылатын талаптар мейлінше тұжырымды, нақты жазылады.

Хабарландыру түрлері мен ерекшеліктері:

1.Мəжіліс, жиналыстарға хабарландыруда - күн тəртібі толық.

2.Мəдени шараларға хабарландыруда - бағдарламасы ұсынылады.

3.Тендерге хабарландыруда – шарттары ұсынылады.

4.Вакансияға хабарландыруда – жұмыс орнына тиісті талаптар.

Жарнама (франц. reclame, лат. Reclamo - жар саламын) - тауарлардың,

қызмет көрсетудің тұтынушылық қасиеті туралы ақпарат беру. Оған деген

сұранысты көбейту мақсатында белгілі бір адамдар, ұйымдар, əдебиет пен

өнер шығармалары туралы хабар таратып, оларды əйгілеу үшін таратылатын

хабарлама. Жарнама көпшілік ақпарат құралдары (теледидар, радио, газет,

интернет, проспектілер, плакаттар, т.б.) арқылы жүзеге асырылатын

коммуникацияның ақылы түрі болып табылады.

Кез келген жарнама хабарламалық, болмаса назар аудартушылық

сипатымен ерекшеленді. Жарнаманың түрлері көп: сату орнындағы жарнама,

институционалдық (жақсы пікір қалыптастыру мақсатындағы) жарнама,

хабарламалық жарнама, сауда жəне көлік жүйесіндегі жарнама, көше

жарнамасы (плакат, афиша), ауызша жарнама, баспалық жарнама, т.б.

жарнаманың қарапайым түрлері б.з.б.(біздің заманымыздан бұрын) пайда

болды.

Ежелгі Грекия мен Ежелгі Римде жарнама хабарландыруларын ағаш

тақтайларға жазып, халық көп жиналатын алаңдарда айғайлап жар салатын

болған. Баспаға басылған жарнамалар Англия мен Францияда 17 ғасырда

пайда болды. Жарнама қазақ халқына да ежелден белгілі. Оның ауызша

үлгілері фольклорлық əдебиетте «жарлық шашу», «жар салу» ұғымдарымен

берілген. Жарнама үлгілері «Қобыланды батыр», «Мұңлық-Зарлық» жəне

«Оғызнама» жырларында бар.

19 ғасырдың аяғында «Түркістан уалаяты», «Дала уалаяты» газеттерінде

саяси-экономикалық мəселелерге байланысты, оқу-ағарту, əдебиет жəне

өнер-білім бойынша жарнамалар берілген.

20 ғасырда жарнаманың мақсаты мен мазмұны кеңейіп, икемділігі артты,

жарнама тілінің ішкі құрылымы сараланды.Нарықтық экономиканың қанат

жаюына орай Қазақстанда жарнамалық қызмет түрлері сан алуан болып

дамуда. Жарнама стратегиясымен айналысатын жарнама компаниялары

пайда болды.__

Объявление- это вид документа которое предупреждает о мероприятии в учреждениях и организациях.

Там указывается месяц, день время и место прохождения этой мероприятии (совещание, конференция, встреча и т.д.). В конце указывается названия учреждении, организации. Объявление отличается по объему, по оформлению.

В наше время объявлении объявляются приглашения на трудоустройство на страницы газет, побликуются конкурс пустым местам деятельности. В Объявлении точно указываются требования к кандидатам на данную должность.

Виды и особенности объявления:

1. Объявление о совещании, конференции - пополнись распорядок дня.

2. Объявление о культурной мероприятии - предоставляется программа.

3. Объявление о тендрах – предоставляется условии.

4. Объявление о вакансиях – требования к рабочему месту.

Реклама (франц. Reclame, лат. Reclamo - объявляю) – дает информацию об использовании продуктов. Реклама платный вид коммуникации которая осуществляется в средствах массовой информации (телевидение, радио, газеты, интернет, на проспектах, плакаты и т.д.).

В древней Греции и в Риме рекламу писали на деревьях, в местах где собирались много людей громко объявляли. Реклама напечатанная в газетах появилось в Англии и в Франции в 17 веке. Реклама казахскому народу известно издавна. Его устные варианты дает значение в фольклорной литературе как «жарлық шашу», «жар салу». Примеры рекламы есть в стихах «Қобыланды батыр», «Мұңлық-Зарлық» и «Оғызнама».