6. Іс қағаздары түрлері

Ұйымдар мен мекемелердің іс жүргізу барысында іс қағаздарының

түрлері көптеп қолданылады. Оларды жасалу сатысына, мақсаты мен

мазмұнына, қызметіне, формасына қарай ажыратуға болады. Негізгі құжаттар

мақсатына қарай ұйымдық-өкілеттік болып топтасады. Мазмұны мен

қызметіне қарай жеке адамға қатысты жəне қызметтік іс қағаздары,

формасына қарай типтік жəне трафареттік, жасалуына қарай мекеменің

ішкі қағаздары жəне сырттан келіп түскен іс қағаздары, шығу, жасалу

сатына қарай түпнұсқалық жəне көшірмелік деп бөлінеді.

Ұйымдық құжаттар: жарғы, ереже, нұсқау, міндеттер, штат кестесі; ал

өкілеттік құжаттарға бұйрықтар, нұсқаулар. Ұйымдық-өкілеттік құжаттардың

көп кездесетін түрі анықтама-ақпараттық құжаттар. Оларға хат, жеделхат,

телефонхат, түсініктеме, мəлімхат, акт, анықтама, қызметтік хаттар жатады.

Жеке азаматтар атынан жазылатын іс қағаздарына арыз, сенімхат, қолхат,

төлқұжат, куəлік, білімі туралы куəліктер жатады. Ал қызметтік іс

қағаздарына іс жүргізу барысындағы барлық құжаттарды жатқызуға болады.

Мысалы: қызметтік хаттардың барлық түрлері, бұйрық, хаттамалар т.б.

Типтік іс қағаздары деп қалыптасқан мəтін-үлгі бойынша жазылатын

(арыз, өтініш) іс қағаздарын айтамыз. Ал трафареттік іс қағаздары дегеніміз

мəтіннің бір бөлігі типографиялық əдіспен басылып дайындалған құжаттар.

Мысалы, студенттің қай оқу орнында оқитынын растайтын

анықтама.Студенттің аты-жөні, оқитын оқу орны, курсы қолмен жазылады

да, қалған бөлігі дайын түрінде беріледі.

Іс қағаздары мекеме ішінде дайындалады жəне басқа ұйымдардан да

құжаттар келіп түседі. Ал түпнұсқалыққа құжаттың алғашқы нұсқасы

жатады. Ал көшірмелік іс қағаздарына ешбір өзгеріссіз сақталып алынған

толық нүсқасы немесе белгілі бір бөлігі жатады. Мысалы, диплом көшірмесі,

бұйрықтың көшірмесі, хаттамадан үзінді, бұйрықтан үзінді.__

Организации и предприятия проводят работу с разными видами бумаг. Их можно отличить по способу реализации цели, содержания и формы. Основные документы по цели бывают организационно-полномочными. По содержанию и службе бывают относящимися к личному человеку и служебным видам документа, по типу бывают типовыми и трафаретными, по способу реализации предприятия бывают внутренние и внешние бумаги. По степени реализации делятся на оригинальные и копии.

Организационные документы: устав, правило, инструкция, обязанности, таблица штаба .А к полномочиям документа относятся приказ и инструкции. Часто встречающиеся виды организационно полномочных документов это – информационная справка. К ним относятся письмо, телеграмма, факс, объяснительная, акт, справка, служебные письма. К видам бумаг написанных от каждого гражданина относятся: жалоба, доверительное письмо, расписка, удостоверение об окончании учебы. К служебным бумагам можно отнести все документы, которые были использованы в ходе дела. Например: приказ письма.

К типовым бумагам относим: бумаги написанные по тексту образцу. А трафаретные бумаги это документы в которых одна сторона текста написана типографических способом. Например: справка студента которая подтверждает в каком учебном заведении он учиться. Имя и фамилия студента, место учебы, курс пишется в письменном виде, а остальная часть дается в готовом виде.

Деловые бумаги готовятся внутри учреждении, а другие документы приходят с других компании. К оригиналу относится первичный вид документа. А к копии относится бумага, которая без каких либо изменении сохранилась. Например: копия диплома копия приказа, отрывок из протокола, отрывок из приказа.