37. Кәсiпорындарды сату мен жалға берудiң ерекшеліктері.

Кәсiпорынды сату шарты бойынша сатушы тұтас алғанда кәсiпорынды мүлiктiк кешен ретiнде сатып алушының меншiгiне беруге мiндеттенедi, бұған сатушы басқа тұлғаларға беруге құқығы болмайтын құқықтар мен мiндеттер қосылмайды.Бұл шарттың пәні болып мүліктік кешен ретінде кәсіпорын табылады.Сатушы да сатып алушы да кәсіпкер болуы тиіс және кәсіпорын тек коммерциялық мақсатта ғана пайдаланылады.Шарт жазбаша нысанда жасалады және мемлекеттік тіркеуге алынуы тиіс(6 ай ішінде).Кәсіпорынды сатып алушыға тапсыру қабылдау-өткізу актісі бойынша жүзеге асырылады.Осы актіге қол қойылғаннан кейін кәсіпорынның кездейсоқ жойылуы немесе бүліну қаупі сатып алушыға өтеді.Шарт ақылы,консенсуалды,өзара,екіжақты.Кәсіпорынның еңбек ұжымымен байланысты еңбек қатынастары Еңбек кодексіне сәйкес реттеледі.Кәсіпорынды сатпас бұрын сатушы өзінің несиеберушілерін Кәсіпорынды сататындығы туралы 2 ай бұрын ескертуі тиіс.

Кәсiпорынды жалдау шарты бойынша жалға берушi жалға алушыға кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыруы үшiн кәсiпорынды ақы төлеп уақытша иеленуге және кәсiпорынды толығымен бiртұтас мүлiк кешенi ретiнде пайдалануға,оның iшiнде құқық иесiнiң фирмалық атауына және (немесе) коммерциялық белгiсiне, қорғалатын коммерциялық ақпаратқа құқығын, сондай-ақ жалға берушiнiң басқа тұлғаларға беруге құқығы жоқ құқықтар мен мiндеттердi қоспағанда, шартта көзделген басқа да айрықша құқықтағы объектiлердi - тауар белгiсiн, қызмет көрсету белгiсiн және т.б. (айрықша құқықтар кешенiн) беруге мiндеттенедi.Бұл шарттың пәні болып мүліктік кешен ретінде кәсіпорын табылады.Жалға беруші де жалға алушы да кәсіпкер болуы тиіс және кәсіпорын тек коммерциялық мақсатта ғана пайдаланылады.Жалға алушы Жалға берушінің келісімін алмай ақ кәсіпорынға жақсартулар жасауға құқылы.Сондай ақ кәсіпорынның мүлкін айырбастауға құқылы.Бірақ кәсіпорынның бағасы кемімеуі тиіс.Шарт жазбаша нысанда жасалады.Шарт ақылы,консенсуалды,екіжақты,өзара және шарт мемлекеттік тіркеуге жатады.Кәсіпорынның кездейсоқ жойылуы немесе бүлінуі байланысты тәуекелі қабылдау актісіне қол қойғаннан кейін жалға алушыға жүктеледі.

38. Зиян келтірудің салдарынан туындайтын міндеттемелердің жалпы сипаттамасы.

Деликтілік міндеттемелер болып зиян келтіруден туындаған міндеттемелер.Бұл міндеттемелердің негізгі тараптары зиян келтіруші мен жәбірленуші.Бұл міндеттемелер кездейсоқ сипатта болады және тараптардың еркінен тыс қалыптасады.Зиян келтіруге байланысты міндеттемелер ешқандай шартпен және қандай да бір мәмілемен байланысты болмайды.Азаматтар мен 3-тұлғалардың мүліктік немесе мүліктік емес игіліктері мен құқықтарына заңсыз іс әрекеттермен келтірілген немесе әрекетсіздік арқылы келтірілген мүліктік немесе мүліктік емес зиянды оны келтірген тұлға өтеуі тиіс.ҚР АК-не сәйкес деликт қабілеттілік,яғни,келтірген зиянды дербес өтеу 14 жасқа толғанда пайда болады.14 жасқа толған тұлға келтірген зиянды өзінің мүлкінің есебінен толық өтеуі тиіс.Егер зиянды толық өтеуге оның мүлкі жеткіліксіз болса оның ата аналары,қорғаншылары,асырап алушылары өтеуі тиіс.