
- •Биогеография пәнінің басқа ғылым салаларымен байланысына ассоциограмма құрастыру.
- •2. Биогеографияның терминдері мен негізгі ұғымдарын атап, мысал келтіру
- •3. Өсімдіктердің экологиялық топтарын талдау: гигрофит, гидрофит, мезофит, ксерофит
- •4 Әртүрлі климаттық жағдайларда таралған мезофиттердің топтарын атап көрсету.
- •5. Эдафикалық факторларға сипаттама.
- •6. Псаммофиттерге анықтама және мысал келтіру.
- •8. Биоценоздардың таралуында жер бедерінің маңызы.
- •9. Биотикалық факторлар және олардың биогеографиялық маңызы.
- •10 . Жануарлардың өсімдіктерге қолайлы әсерін талдау.
- •Каулифлория құбылысы, мысал келтір
- •Биогеографиялық жағдайлардағы Құмырсқалар мен ағаштар дың бірлігін айқындау
- •Комменцализмге анықтама және мысал келтір
- •14 Жануарлардың өсімдіктерге қолайсыз әсерлерін талдап, мысал келтіру.
- •15 Өсімдіктердің өсімдіктермен қарым-қатынастарын айқындап, сипттама беру.
- •16. Паразитизм және симбиозға анықтама, мысал келтіру.
- •17.Эндотрофты және экзотрофты микоризаларға сипаттама
- •18. Эпифиттер мен лианаларға анықтама, мысал келтіру
- •19. Эндемик және олардың түрлері
- •20. Эдифткаторларға сипаттама беріп, талдау
- •21 Гомотиптік реакциялар ұғымын талдау
- •22 Бәсекелестіктің түрлерін талдау (интерференция, жанама бәселестік)
- •23 Симбиоз (селбесу) ұғымына анықтама беріп, мысал келтіру.
- •24 Комменсализм, амменсализм ұғымдарына анықтама беріп, мысал келтіру.
- •25 Жыртқыштық-ұғымына анықтама беріп, мысал келтіру.
- •26.Паразитизм ұғымына анықтама беріп, мысал келтіру.
- •27.Мутуализм ұғымына анықтама беріп, мысал келтіру.
- •28.Зоохария ұғымына анықтама беріп, мысал келтіру
- •29.Аллеопатия ұғымына анықтама беріп, мысал келтіру.
- •30.В.Вольтер заңдарының тұжырымдамасын таңдау.
- •Антропогендің факторлар және олардың биогеографиялық маңызын талдау.
- •32. Организмдердің таралуына тарии жағдайлардың әсері
- •33. Тірі ағзалардың материктерде таралуының зоналылығы
- •34. Жер шарының табиғат зоналары.
- •36 Ареал конфигурациясы және құрылымын талдау
- •37 Ареал, ареал типтері. Ареалдардың қалыптасуы.
- •Флораның басты географиялық элементтерінің сұлбасын құрастыру
- •39. Дүниежүзілік мұхиттың биогеографиялық аудандастырылуының (Воронов, 1987) сұлбасын құрастыру.
- •40. Құрлықтың биотикалық өңірлерінің (Второв, Дроздов, 1978): сұлбасын құрастыру.
- •Флораның басты географиялық элементтерінің сұлбасын құрастыру
- •42. Дүниежүзілік мұхиттың биогеографиялық аудандастырылуының (Воронов, 1987) сұлбасын құрастыру.
- •43 Құрлықтың биотикалық өңірлерінің (Второв, Дроздов, 1978): сұлбасын құрастыру.
- •46 Биоценоздардың құрылымын айқындау
- •47 Биосферадағы тірі ағзалардың планетарлық рөлі
- •48 Зат және энергия айналымының (геологиялық және биологиялық айналым) мазмұнын айқындау
- •Үлкен немесе гелогиялық айналым
- •Кіші немесе биологиялық айналым
- •49 Өсімдіктер мен жануарлардың негізгі түрлерін сызба түрінде көрсетіп, соның бір түріне сипаттама.
- •Өсімдік→топырақ→өсімдік
- •50. Антропосфераға сипаттама.
- •51 Қазақстанның жануарлар әлеміне сипаттама
- •52 Қазақстанның өсімдік ерекшелігіне сипаттама
- •53 Қазақстанның фауналық және зоогеографиялық аудандастырылуына сипаттама.
- •54. Голарктикалық биогеографиялық облысқа сипаттама
- •55 Неотропикалық биогеографиялық облысқа сипаттама
- •56 Палеотропикалық биогеорафиялық облысқа сипаттама.
- •57. Австралия биогеографиялық облысқа сипаттама
- •58. Полинезия биогеографиялық облысқа сипаттама.
- •59. Антарктида биогеографиялық облысқа сипаттама.
6. Псаммофиттерге анықтама және мысал келтіру.
Жемістердің көпшілігі қанатты болады да, сырты бұтақталған қалың түктер мен қапталған.Түктердің бұтақталып келуі жеміске шар тәрізді пішін береді. Шар тәрізді пішін мен қант жемістің ұшуын тездетіп, құмның басып қалуынана сақтап қалады. Жүзгінің қосалқы тамырларының ұзындығы 30 мөге дейін жетеді.Сол сияқты қоян сүйек пен сексеуілдің де қосалқы тамырлары ұзын болп келеді. Жоғарыда айтылғандай бейімделушіліктері бар құмда өсетін өсімдіктерді псаммофиттер деп атайды. Топырақта көптеген химиялық элементтер кездеседі. Мысалы, балықоты қырық буынның гүлдерінде алтынның, плаунның гүлінде алюминидің болатыны анықталған. Осындай жер астындағы кендерді анықтауға жәрдемдесетін өсімдіктерді индикатор өсімдіктер деп атайды. Бұлардың геологиялық барлау үшін маңызы өте зор.
7 Индикатор өсімдіктерге анықтама және олардың топтарын анықтау Жемістердің көпшілігі қанатты болады да, сырты бұтақталған қалың түктер мен қапталған.Түктердің бұтақталып келуі жеміске шар тәрізді пішін береді. Шар тәрізді пішін мен қант жемістің ұшуын тездетіп, құмның басып қалуынана сақтап қалады. Жүзгінің қосалқы тамырларының ұзындығы 30 мөге дейін жетеді.Сол сияқты қоян сүйек пен сексеуілдің де қосалқы тамырлары ұзын болп келеді. Жоғарыда айтылғандай бейімделушіліктері бар құмда өсетін өсімдіктерді псаммофиттер деп атайды. Топырақта көптеген химиялық элементтер кездеседі. Мысалы, балықоты қырық буынның гүлдерінде алтынның, плаунның гүлінде алюминидің болатыны анықталған. Осындай жер астындағы кендерді анықтауға жәрдемдесетін өсімдіктерді индикатор өсімдіктер деп атайды. Бұлардың геологиялық барлау үшін маңызы өте зор.
Бұларды бірнеше топқа бқледі.
- эвтрофтф өсімдіктер- бұлар құнарлы топырақтарда өседі:
- олиготрофты өсімдіктер- қоректік заттарға кедей топырақтың көрсеткіштері. Бұлар күлгін топырақтарда, батпақтардың жоғарғы бөліктерінде өседі. Минералдық тұздарға кедей атмосфералық тұздар мен ғана қоректенеді:
- нитратты өсімдіктер –азот қоспаларына бай топырақтың өсімдіктері.
- кальцийдің индикаторлары- Еуропа балқарағайы, шетен дала қошқар гүлі, т.б.- бұлар кальцийі мол топырақта тез өседі. Бұларды кальцийфильді өсімдіктер деп атайды. Бұлар керісінше мүк, інжугүл т.б. кальцийлі топырақта өсе алмайды. Бұларды кальцийфобты өсімдіктер деп атайды.
8. Биоценоздардың таралуында жер бедерінің маңызы.
Организмдер мен биоценоздардың таралуында рельефтің маңызы зор. Рельеф алып жатқан көлеміне қарай үшке бөлінеді:
Макрорельеф
Мезорельеф
Микрорельеф.
Макрорельеф- рельефтің ірі түрі. Бұл тау тізбектерін және аңғарларды қамтиды. Таулы аймақтарда әрбір 100 м биіктікке көтерілген сайын температура 0,5°- қа төмендейді. Температураның төмендеуіне байланысты топырақпен температурасы, ылғалдылығы азаяды. Жер бедері биіктеген сайын жел күшейіп жарықтың мөлшері мен сапасы өзгереді.
Таулы аймақтарда табиғи зоналарда вертикальды белдеулер бойынша орналасады. Табиғи зоналардың орналасу реті тау етегінен басына қарай, экватордан полюстерге қарай орналасқан заңдылыққа сәйкес келеді.
Жер бетінің теңіз деңгейінен жоғарылауы өсімдіктерге әр түрлі әсер етеді. Мысалы, шамшат пен қарағайдың биіктеген сайын бойлары аласарады. Бұл құбылыс өсімдіктердің сабағының өсуіне әсерін тигізіп қана қоймай, олардың тұқымдарының сапасына да әсерін тигізеді, өиткені теңіз деңгейінен жоғарылаған сайын өсімдіктердің тұқымының өнімділігі 2 есеге дейін төмендейді, сонымен қатар тұқым беру қабілеті жыл сайны тұқым беру қабілетінен айырылады. 4-5 жылда немесе 8 жылда бір ақ беретін болады.
Биоценоздардың таралуына тау бөктерлерінің экспозицияларының да әсері тиеді. Әдетте тау беткейлерінің оңтүстік экспозициясында ксерофиттер, ал солтүстік аймақтарында- гигрофиттер басым болып келеді.
Топырақта әр түрлі жануарлар жануарлар мекендейді, олардың ішіндегі ең көп тарағандары –өмыртқасыздар. Осындай жануарлар топырақ ішінен қорек іздеп үнемі қозғалыста болады да, топырақты көпсітіп төбе-төбе етіп әр жерге үйіп тастайды. Сол сияқты құмырсқалар, көртышқандар және басқада тышқан тәріздес кемірушілер жер астын қазып топырақты қопсытып үйіп тастайды. Сөйтіп микрорельефтің пайда болуына әсерін тигізеді. Осылайша әртүрлі экологиялық факторлар өзара әрекеттесе отырып, биоценоздың күрделі тіршілігіне әсер етеді. Организмдер және оларды қоршаған орта бір-біріне әсер етуінің нәтижесінде олардың арасында бірте-бірте өте күрделі өзара байланыс пайда болады. Осыған байланыста әрбір биоценоз өзін-өзі реттеп отыратын экологиялық жүйе болып саналады.