38 Жеке шаң ұстағыштар және оларды таңдау. Кешенді тазарту.

Шаң ұстағыштар(циклон) – қоршаған ортаны газдағы бөлшектерден тазартатын, өнеркәсіпте қолданылатын ауа тазартқыш. Газдарды тазарту эффективтілігі шаң ұстағыштардың модельіне және газдағы бөлшектің дисперсті құрамының сипатына байланысты.Шаңданған газ ағыны аппаратқа  тангенциалды жоғарғы бөлігінен  кіру патрубогы арқылы енгізіледі. Аппаратта аппараттың конусты бөлігіне төмен қарай бағытталған айналмалы  газ ағына формаланады. Инерция  күшінің әсерінен шаң бөлшектері ағыннан шығарылып аппарат қабырғасына  тұнады, содан соң екіншілік ағынға жабысып төменгі бөлігіне түседі, одан шығу саңылаулары арқылы шаңды  жинақтауға арналған бункерге түседі. Шаңнан тазартылған газ ағыны  төменнен жоғары қарай қозғалып түтіндік құбыр арқылы циклонан шығарылады.  Эффективтілігі диаметрі 20 мкм болатын бөлшектерді тазарту дәрежесі орташа есеппен 99,5%; диаметрі 10 мкм – 95%, диаметрі 5 мкм – 83% құрайды. Циклон диаметрі төмендеген сайын тазарту дәрежесі жоғарлайды, бірақ жылусыйымдылығы және тазарту шығыны жоғарлайды.Артықшылығы: өңдеу және дайындау қарапайымдылығы, сенімді, өнімділігі жоғары, агресивті және жоғары температуралы  газдарды және газ қоспаларын тазартуда  қолдануға болады. Кемшілігі: гидравликалық  кедергісі жоғары, бөлшек өлшемдері  аз шаңдарды ұстай алмайды.  

 ВЗП-800 типті қарама-қарсы  айналмалы ағынды шаң ұстағыш – жарылыс қауіпті емес шаңдарды мақта тазарту және жеңіл өнеркәсіп салаларында ауадан тазартуға арналған.

Шаң ұстаушы құрылғы :1 Фильтрлі тазалау аппараты 2 Ылғалды тазалау аппараты 3 Электрофильтрлі тазалау аппараты 4 Құрғақ тазалау аппараты

Ылғалды тазарту құралдарының кең тараған түрі – Вентури скруббері (30 – сурет). Ол шашыратқыш форсункадан, Вентури түтіктерінен, тамшы ұстаушылардан құралады. Вентури түтігінде жіңішкеретін алаң (конфузор) және ұлғаятын алаң (диффузор) болады. Форсунок шашыраңқы сұйықтықты жылдамдығы 30-40 м/с тамшыларға ыдыратады. Фильтрлі тазарту аппараттары шаң бөлшектерінің фильтрлі перегородкада тұнып, газ тазарады. Түріне қарай фильтрлі перегородкалар иілгішті, жартылай қатты және қатты болып бөлінеді. Электрофильтрациялы тазарту аппаратары көп көлемдегі газды шаң мен тұманнан (майлы) тазартуға арналған. Электрофильтрдің түрлері:а) — верикалды түтікті бірзоналы бір польді (однопольный);б) — горизонтальді пластинді екізоналы бір польді;в) — горизонтальді екізоналы бір польді;

39 Желдету жүйелерін жобалау реті. Жобалау үшін бастапқы мәліметтерді таңдап алу.

Желдетудің  құрылғысын жобаларында оның жалпы қағидаларын анықтап, есептеу жүргізеді, қабылданған ауа алмасуды негіздеп, жабдықтарды таңдайды және сызбаларды өндіреді.Желдету жобаларын қарастырғанда МСЭҚ-ң мамандары келесі сұрақтарға бақылау жүргізу керек:

• қажетті ауа алмасуды анықтаудың дұрыстығын;

• үрмелі және сормалы желдету жүйесі сызбасының, жергілікті құрылыстың климатық жағдайларына сәйкестігін;

• жергілікті жобалаланған желдету жүйесінің толықтығын;

• ауаның келетін және кететін орнын дұрыс таңдау;

• бөлек бөлмелерге келетін және кететін ауаның зиянды заттар бөлетін, физико-химиялық қасиетке сәйкес келуін;

• жергілікті жердің климаттық шарттарына байланысты қажетті ауа алмасу жағдайына сәйкес ауа үрлегіштер мен калориферлерді дұрыс таңдау:

• желдетудің негізгі қағидаттары бойынша (зиянды заттар түзілуі мен бөліну орындарының орналасуы) жеке бөлмелерде ауа алмасуының сәйкестігін;

• Желдету жүйесі мен технологиялық жабдықтармен жұмыс кезіндегі шумен күрес шараларын.

Жоғарыда  аталған сұрақтарға баға беру үшін МСЭҚ маманы «Жылу-желдету жүйесінің  сипаттамасы және технологиялық жабдықтау» кестесімен танысу керек.

Түсініктеме қағазда желдету жабдығымен жұмыс кезінде берілген «шумен күрес шаралары» мағлұматтарын табу. Бөлме ішінде технологиялық жабдықтарды орналастыруды жобалау кезінде бөлмеге ауаның үрмелі және сормалы келетін ағысына назар аудару керек: желдету құрылғыларын аксонометриялық схема бойынша бөлмеге келетін және шығарылатын ауаның мөлшерін анықтау, ауаның келу мен сорылу биіктігін, ауа енгізу жолы бойынша ауа көрсеткіштерін өлшеу және ауа жолын тазарту ұяшықтарының болуын қарау. Жабық ғимараттарда ауа алмасуын ұйымдастыру

әдістері