Билет№17

1. Нұрғиса Тілендиев (монолог)

Нұрғиса Тілендиев Алматы облысының Іле ауданында дүниеге келген. Ол- қазақ композиторы, дирижер, домбырашы, Қазақстанның халық әртісі, халық қаһарманы. Нұрғиса Тілендиев жасынан домбырада шебер ойнаған. Ол Мәскеу консерваториясының дирижерлік факультетін бітірген. Ол «Қазақ фильмі» киностудиясының музыкалық бас редакторы болды. Құрманғазы атындағы халық аспаптар оркестрінде он төрт жыл дирижер болды. Сазгер төрт жүзден астам күй жазды. Ол «Достық жолымен» балетін, «Алтын таулар» операсын шығарды. Нұрғиса Тілендиев «Отырар сазы» оркестрін құрды. Оның шығармалары әсем әуенге толы. Нұрғиса Тілендиев - Қазақстан мемлекеттік сыйлығының лауреаты.

2. Демеуліктер

1.Сұраулық: ма, ме, ба, бе, па, пе, ше

2.Күшейткіш: ақ, ау, ай, шы

3.Болымсыздық: түгіл, тұрсын

4.Болжалдық: мыс, міс.

3. «Сен Нұрғиса Тілендиевтің шығармаларын білесің бе?» синтакс.талдау.

Билет№18

1.Қаныш Сатпаев (монолог)

Қаныш Имантайұлы Сатпаев – аса көрнекті қазақ геологы, қоғам қайраткері, профессор, академик. Қазақ КСР Ғылым академиясын ұйымдастырушы және оның тұңғыш президенті. Туған жері- бұрынғы Семей губерниясының Павлодар уезіндегі Ақкелін болысы (Павлодар облысы, Баянауыл аудан). Ол 1899 жылы 12 сәуірде дүниеге келген.. Бала кезінен тілге бай, әрі өз халұының тарихы мен музыкалық шығармаларын жетік білген, дәріптеген. Ол Ақмолада, Павлодардағы 2 кластық училищеде, кейін Семейдегі мұғалімдер семинариясында білім алған. Сатпаевтың бүкіл өмірі Томск технологиялық институтының таукен факультетін бітіріп келгеннен кейін Қазақстанның минералдық ресурстарын зерттеуге арналған. Оның геологиядан басқа ғылымдар, мәдениет саласында да, тарихта да қалдырған ізі сайрап жатыр. Ол Қарағандыға металлургиялық зауыт салуға, Қостанай, Алтай темір және марганец, Қаратаудың фосфорит кеңдерін игеруге зор еңбек сіңірді. Оның атында қала, минерал, мұражайлар

2. Септеуліктер

Атау                 үшін, арқылы, туралы ақын туралы

Барыс              дейін, шейін қалаға дейін

Шығыс            кейін, басқа сабақтан кейін

Көмектес          қата, бірге     баламен бірге

3. Сөз құрамына талдау жаса.(халқымыздың, негізін салушы) Билет№19

1. Ыбырай Алтынсарин (монолог)

Ыбырай Алтынсарин - ақын, педагог, жазушы, қоғам қайраткері, ағартушы. Ол 1841 жылы Қостанай облысының Затобол ауданында туған. Ол – біздің жерлесіміз. Ыбырай атасы Балқожа тәрбиесінде болған. Атасы оны орыс –қазақ мектебінде оқытады. Кейін ол хатшы, мұғалім болып істейді. Алтынсарин қазақ балалары үшін көптеген мектептер ашты. Сол мектептерге арнап оқулықтар жазды. Ең маңыздысы – «Қазақ хрестоматиясы». Ыбырай Алтынсарин көптеген өлең, шағын әңгіме, мысал жазды . Ол К.Ушинский, Л. Толстой, И. Крыловтың шығармаларын қазақ тіліне аударған. Ыбырай Алтынсарин – балалар әдебиетінің атасы. Ол – қазақ халқының зор мақтанышы