Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
ответы на билеты каз.яз.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
68.48 Кб
Скачать

Билет№7

1. Түркістан. Қазақ жерінде ежелгі қалалар көп болған. Ежелгі қалалардың бірі – Түркістан қаласы. Ол Оңтүстік Қазақстан облысында Шымкент қаласынан 225 шақырым жерінде орналасқан. Бұл қала ертеде Шабғар, кейін Йассы деп аталған. 9-10 ғасырларда бұл қала ерекше гүлденіп, Йаса (Йасы) деп аталады. 15 ғасырдан бастап Түркістан деп аталады. Бұл қалада осы уақытқа дейін сақталған Ахмет Йассауи кесенесі бар. Мұсылман халқының бас иер мекені. Археологтар Түркістан қаласының тарихи тереңде жатқаның дәлелдеп отыр.

2. Сан есім.

Сан есім - заттын санын, ретін білдіреді .

Сұрактары: Неше? Қанша? Нешеу?

Құрамына қарай: дара,күрделі (бір,он бір)

Тұлғасына қарай: негізгі, туынды (үш,үшеу)

Мағынасына қарай: алты топқа бөлінеді:

Есептік - неше? Үш, он бес

Реттік - нешінші? тоғызыншы

Жинақтық - нешеу? -ау,-еу арқылы бірден жетіге дейін жасалады.

Бөлшектік - (½ екіден бір, 2,5, екі бүтін оннаи бес)

Топтау- бес-бестен, оннан.

Болжалды – жүз шақты, жүздей.

3. «Ол Шымкент қаласынан 225 шақырым жерде». Морф.талдау

Билет№8

  1. «Ұлттық киімдер»

Қазақ халқының киімі- ұлттық тұрмыстық және рухани мәдениетінің бағалы ескерткіші. Одан қазақтардың ерекшеліктері, мәдени дәстүрлері байқалады. Киімді зергерлік және басқа әшекей заттармен әшекелейді. Ұлттық киімдер- қазақ халқының мәдени қазынасы. Ұлттық киімдер: ішкі киімдер, сыртқы киімдер, ерлердің, әйелдердің бас киімдері, аяқ киімдер болып бөлінеді. Ішкі: жейде, көйлек, қамзол, шалбар. Сыртқы:шапан, тон, ішік. Ерлердің бас киімдері: бөрік, тымақ, қалпақ, тақия. Әйелдердің бас киімдері: кимешек, сәукеле, бөрік, тақия, жаулық. Аяқ киімдер: мәсі, кебіс, әйел, ерлер етігі. Ұлттық киімнің тігілуінен ғасырлар бойы жинаған еңбек тәжірибесі көрінеді. Ұлттық киімдер мереке күндері киіледі, немесе оларды өлкетану мұражайында көруге болады.

2. Есімдік

Есімдік – зат есім, сын есім және сан есімнің орнына жүретін сөз табы. Құрамына қарай: дара,күрделі(мен, әркім) Тұлғасына қарай: негізгі, туынды (сол, сондай

Мағынасына қарай: 7 топқа бөлінеді:

  1. Жіктеу есімдік (мен, сен, ол)

  2. Сілтеу есімдік (сол, мынау, міне, бұл)

  3. Сұрау есімдік (кім? не? неше?)

  4. Өздік есімдік (өз + тәуелдік жалғау)

  5. Жалпылау есімдік (барлық, бәрі)

  6. Белгісіздік (кейбіреу, әлдеқайда)

  7. Болымзыдық (ешкім, еш + сурау есімдік)

3. «Мына тымақ жылы болады.» морфологиялық талдау жаса