39. Модуляцияланған толқындардың спектрлік сипаттамасы.

Көп кездесетін жағдайға тоқталайық, бұл кезде таратушы ретінде төмендегі гармоникалық тербеліс қолданылады. таратушының қандай да бір парамеріне әсер етіп амплитудалық, жиіліктік, фазалық мод-ны аламыз. Бұл түрленудің тәсілдері жолақтық фильтр сипаттамасы бар байланыс арнасы б/ша ақпартты таратуды қамтамасыз ете алатын біріншілік сигнал жиілігінің мод-лық спектрінің түрлену тәсілдері б/таб. Мод-яның нәт-де алынатын спектр ауысуы арналарды жиіліктік бөлуі бар көпканалды жүйелерді құру мәселесін шеше алады. Амлитуда б/ша мод/натын сигналдың құрамында жиілігі бар спектрлер болады: оз_в,(со_в — О,_к),(со_в + ^_к).Мұндай жиіліктік құраушылар АМ сигналдың төменгі және жоғарғы жолақтары д.а.АМ сигналдың спектрі модуляцияланатын сигналдың спектрінен 2 есе кең болады.Жиіліктік мод біріншілік сигналдың спектрін қажетті жиілік диапазонына ауыстырудың басқа бір түрі б/таб.Бірақ АМ –ге қарағанда ЖМ сызықты емес б/таб.ЖМ сигналдың спектрі екі АМ сигналдың спектрлерінің суперпозициясы ретінде берілуі мүмкін.Бұдан көретініміз ЖИ спектрінің ені АМ спектріне қарағанда кең.Фазалық модуляция кезінде таратушының амплитудасы мен жиілігі өзгермейді де, фазасы өзгереді. ФМ сигналының амплитудасының спектрлерінің құраушылары АМ сигналдың құраушыларындай болады. Бірақ АМ сигналға қарағанда бұл құраушыдардың амплитудалары 2 есе үлкен болады. Бұл АМ сигналға қарағанда бөгеуіл тұрақтылығының жақсы екнін көрсетеді.

40. Гаусс шуындағы сигналдарды қабылдау.

Шу термині электрлік жүйелерде әрқашан болатан қажет емес электрлік сигналдарды білдіреді. Шудың сигналмен беттесуі қабылдағыштаң символдар туралы нақты шешім қабылдауна кері әсер ете отырып, ақпаратты таратудың жылдамдығын төмендетеді. Шудың табиғаты әртүрлі болуы мүмкін: табиғи және жасанды. Жасанды шулар – бұлар коммутациялық импульсті бөгеуілдер, эл/магниттік сәулелену көздерінің шулары ж/е т.б болуы мүмкін. Табиғи шу ол атмосферадан, күннен ж/е тб дан берілетін шулар. Жақсы техникалық проектілеу қажет емес шуларды фильтрация, экрандау, мод-я таңдау арқылы алып тастай алады. Мысалы, сезімтал радиоастрономды өлшеулер табиғи шу көздерінен алыс жерлерде жүргізіледі. Бірақ жылулық деп аталатын бір табиғи шу бар. Жылулық шуды диссипативті компоненттердегі электрондардың жылулық қозғалуы тудырады. Жылулық шуды сонд-ақ кездейсоқ Гаустық шу деп те атайды. Гаустық процесс дегеніміз t кездейсоқ уақыт моментінде n мәні гаустық фугнкциясының ықтималдық тығыздығымен сипатталатын процесс. Көбінесе гаустық шулар қалыпты таратылған бөгеуілдері бар арналарда ақпараттарды тарату кезінде қолданылады. Г шудың нәт-де тік бұрышты импульстер алынады ж/е олар күшейткішпен детектрленеді. Тік бұрышты импульстердің мәндері оның таңдамасының ұзындықтары б/ша орташаланады және уақыт б/ша орташалануға сәйкес келеді.

41 Тиімді қабылдағыш. Когерентті және когерентті емес қабылдауыш. Сигнал шудың әсерінен бұрмаланады. Қабылданған сигналды таратылған және кездейсоқ

шулардың қосындысы ретінде болады.

Мұндай сигнал қабылданған кезде сигналды табу процесінен тұрады.қабылданған сигнал 1-ші кездейсоқ айнымалыға дейін тексеріленеді. Жалпы сигнал модулятор және детектор арқылы тексеріледі. Детектор- кез келген циф-қ сигналды детекторлайды. Детектор сонд- ақ когерентті және когерентті емес детектрлеуді де жүзеге асырады. Мұндай корреляциялық детектор максималды шындық критериесімен жұмыс істейтін детектор деп аталады. Корреляциялау деген – сәйкес келу деген мағынаны білдіреді.

42 Цифрлық келістірілген сүзгі. Циф-қ келістірілген фильтрдің ерекшелігі –импульстік сипаттамасының кіріс сигналдың айналық шағылысуының кешігуші түрі болып табылатындығында. Жалпы демод-я және дискретизация блоктарында детектрлеуге қажетті сигналдың қайта қалпына келуін қамтамасыз ететін қабылдаушы фильтр болады. Таратушыдағы ж/е арнадағы фильтрация символ аралық интерференцияның нәт-нен п/болатын импультің тізбегін бұрмалайды, яғни бұл импульстер дискреттелуге ж//е детектрлеуге дайын емес. Қаб-шы фильтрдың міндеті болып символаралық интерфернциясыз ж/е максималды сигнал/шу қатынасы бар төменгі жиілікті импульстерді қайта қалпына келтіру табылады. Бұл сияқты міндетті орындайтын оптималды қабылдаушы фильтр келістіруші сүзгі д/а. Қабылдаушы сүзгіден кейін тегістеуші сүзгі болады. Ол екеуі екі түрлі функцияны орындайды, бірақ оларды біріктіріп бір сүзгі жасауға болады.