Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
answers_1.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
162.26 Кб
Скачать

17.М.Әуезовтің Абай жолы романындағы қазақ қоғамының сипаттары.

17. «Абай жолы» – қазақтың көркем прозасын классикалық деңгейіне көтеріп, әлем әдебиетіне көркемдік қуат әкелген үздік туынды. Әуезов өзінің роман-эпопеясында қазақ халқын, оның ұлттықдәстүрін барлық қырынан энциклопедиялық деңгейде жан-жақты ашып көрсетті

Осы төрт томнан тұратын «Абай жолында» қазақ қоғамының алуан түрлі топтары кең қамтылып, сан қырлы тұтас галерея жасалды. Онда қазақ халқының этнографиялық, діни, жалпы мәдени-танымдық дәстүрлері: жаз жайлауға көшу, құдалыққа бару мен той жасау, кісі өлімі мен аза тұту, ас беру, жұт, болыс сайлауы, дауға билік айту, аң аулау мен табиғат көріністері, т.б. бәрі бар.

18.Ш.Айтматовтың «Жәмилә» повестінің құндылықтары.

18. "Жәмилә" повесі қарапайым жандардың ізгілікке толы кең жүрегін, асыл адамгершілік қасиеттерін ашып көрсетеді.  Шыңғыс Айтматовтың кезінде Ресей ғана емес, Еуропаның өзін таңырқатқан "Жәмилә" повесі мен қарапайым жандардың ізгілікке толы кең жүрегін, асыл адамгершілік қасиеттерін ашып, қаламгерді ірі суреткер ретінде танытқан басқа да хикаяттары енгізіліп отыр.

19.Алаш партиясының ұлттық ұстанымдары.

19. "Алаш" партиясының ұлттық ұстанымы бес түрлi тұжырымға негiзделдi. Бiрiншi ұстаным: жер, жер және жер. Жерсiз Отан жоқ. Әлихан Бөкейхановтың ұйғарымы бойынша: "Қазақтың байырғы жерiн қашан қазақтар өз бетiнше ғылым мен техникаға сүйенiп толық игермейiнше, жер жеке меншiкке де, қоныстанушыларға да берiлмейдi". Яғнибұлұстаным: Жер - Отан, ал Отандысатуға да, жекеменшiккеайналдыруға да болмайды. Солжерүшiнәрқазақтыңнамысыжыртылып, олжергеәрқазақтыңтерi мен қанытөгiлген - дегентұжырымғасаяды. Екiншiұстаным: жердiңастындағы, үстiндегi, аспанындағы барлық игiлiк қазақ мемлекетiне қызмет етуiк ерек. Ә.Бөкейхановтың айтуынша: "Оның әрбiр түйiр тасы әр қазақтың өңiрiне түйме болып қадалу керек" болатын. Яғни бұл – өз жерiнiң игiлiгiн – әуелi өз елi игiлiгiне айналдырсын, одан асса ғана жатқа салауат – деген емеуiрiндi танытады. Абай данышпанның: Өздерiң дiт үзелердей алмаймын, Өз қолыңнан кеткен соң ендi өз ырқың, - дегенiндегi "ырық" - осы ырық. Жердiң астына, үстiне, аспанына иелiк ете алмасаң – ырықтың кеткенiсол емес пе?!. Үшiншiұстаным: Ә.Бөкейхановтыңжобасыбойынша, "Қазақтыңжерiндеөндiрiлген "бiр уыс жүн сол мемлекеттiң азаматтарының үстiне тоқыма болып киiлуi" керек, яғни, толықтай экономикалық тәуелсiздiк пен бiрлiкке қолжеткiзуге ұмтылуы тиiседi. Тағы да сол Абай: "Бiрлiк – ақылға бiрлiк, малға бiрлiк емес. Малыңды берiп отырсаң: атасы басқа, дiнi басқа, күнi басқалар да жалданып тiрлiк қылады. Бiрлiк сатылса - антұрғандықтың басы осы. Ағайын алмай бiрлiк қылса керек", - дегендегi бiрлiк - осы экономикалық бiрлiк. Ал бiздегiсатылмайтынқұндылық - тек "жалданыптiрлiкқұру" ғанаболыпқалды. Төртiншiнысана: қазақмемлекетiндемемлекетқұрушыұлттыңтiл, дiн, дiлүстемдiгiболуыкерек, яғниХ.Досмхамедовтiңпайымдауынажүгiнсек, "ұлттықмәдениетүстемдiгiсақталуы" тиiсболатын. «Келгенде Жиенқұл ғашықпайды үнiм,» - деп Сара ақынның сал Бiржанға қарата айтқанындай, бұлүшмәселегекелгенде, бiздiң де үнiмiзшықпайды. Егерқоғамныңдамуы осы бетiмен кете берсе, күнiертеңбiз "Құранды" да орыстiлiндеоқитынболамыз. Бесiншi, түпкiмақсат: тәуелсiзғылымға, ұлттықсалт, дәстүргенегiзделгензаңғасүйенеотырып, Жапонияныңүлгiсiндегiұлттық-демократиялықмемлекетқұруедi. Яғнитағы да солХ.Досмұхамедовтiңпайымдауынажүгiнсек: "тәуелсiз сот құрылымыболады, теңжәнетуыстыққарым-қатынастардықамтамасызететiнодақтыққағидаттар (заң) жасалады".

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]