6 Билет

1. 1. 1. Жер құқық пәні—жер қатынасы болып табылады.

2.Жер құқық пәні—Жер қатынастарын реттейтін қалыптасқан мемлекеттік нормалардың ерекше жиынтығы болатын құқық саласы.

2. Жер қатынастарын мемлекеттік реттеу жерді мақсатты пайдалануды және экологиялық құқықтық әдістермен қоғауды қамтамасыз ететін жер құқығының маңызды институттарының бірі болып табылады. Ол Қазақстан Республикасының экономикалық базасын нығайуына мүдделі жер ресурстарын тиімді пайдалануға экономикалық дамуына бағытталған жер қатынастарын мемлекеттік реттеу заңдық негізде республикадағы мемлекеттің аумағы шегіндегі жерге меншік құқығы және аумақты жоғарыдан бақылауды қамтамасыз ететін егеменді саяси билік болып саналады. Мұның барлығы мемлекеттегі көп қырлы жер қатынастарын реттеуге жерді жаңғыртуды дәрменді қамтамасыз етуге және жер ресурстарын пайдалану жоспарын жүзеге асыруға құқық береді

3. Егістік жүйелі түрде өнделетін және көп жылдық шөптердің егістігін қоса алғанда,ауыл шаруашылығы дақылдарын егістігіне пайдаланылатын жер учаскілері,сондай ақ сүре жер.

7 Билет

1. Ауыл шаруашылығының қажеттері үшін берілген немесе осы мақсаттарға арналған жер ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер деп танылады. Ауыл шарушылық мақсатындағы жер құрамына ауыл шаруашылығы алқаптары мен ауыл шаруашылығының жұмыс істеуіне қажетті ішкі шаруашылық жолдары,коммуникациялар,тұйық су айдындары,мелиорациялық жүйе,қра жайлар мен ғимараттар орналасқан жер,сондай-ақ басқа да алқаптар (сор,құм,тақыр және ауыл шаруашылығ алқаптарының алабына қосылған басқа да алқаптар) жатқызылады. Ауыл шаруашылығы алқаптарына егістіктер,тыңайған жер,көп жылдық екпелер егілген жер,шабындықтар мен жайылымдар жатады.

2.1. Жер құқық пәні—жер қатынасы болып табылады.

2.Жер құқық пәні—Жер қатынастарын реттейтін қалыптасқан мемлекеттік нормалардың ерекше жиынтығы болатын құқық саласы.

3..Жер мониторингі болып жатқан өзгерістерді уақытылы анықтау,оларды бағалау,одан әрі дамуын болжау және кері әсері бар процестерді болдырмау мен оның зардаптарын жою жөнінде ұсыныстар әзірлеу мақсатында жүргізілетін жер қорының салалық және мөлшерлік жай күйін базалық,жедел,мерзімді байқау жүйесін білдіреді.

8 билет

1.

Сауықтыру мақсатындағы жерге табиғи шипалы факторлары бар курорттар,сондай ақ аурудың алдын алу мен емдеуді ұйымдастыру үшін қолайлы жер учаскелері жатады. Сауықтыру мақсатындағы жердің күзет,сантарлық қорғау және өзге де қорғау аймақтарының шекарасы мен оны пайдалану режимін жергілікті өкілді және атқарушы органдар айқындайды.

Халықтың ұйымдасқан түрдегі жаппай демалысы мен туризміне айналған және сол үшін пайдаланылатын жер рекреациялық мақсаттағы жер деп танылады. Рекреациялық мақсаттағы жер құрамына демалыс үйлер,пансионаттар,кемпингтер,дене шынықтыру және спорт объектілері,туристік базалар,станционарлық және шатырлы туристік сауықтыру лагерьлері,балықшы және аңшы үйлері,орман парктері,туристік соқпақтар,трассалар,балалар және спорт лагерьлері,осы сияқты басқа да объектілер орналасқан жер учаскелері кіруі мүмкін.Рекреациялық мақсаттағы жерге қала маңындағы жасыл аймақ жерлері де жатады. Тарихи мәдени қорықтар,мемориалдық парктер,қорымдар,археологиялық парктер (қорғандар,қала орындары,тұрақтар) ,сәулет ландшафт кешендері,жарастағы бейнелер,ғибадат құрылыстар,шайқас және ұрыс алаңдары болған жер учаскелері тарихи мәдени мақсаттағы жер деп танылады.

2. . Жер құқығы институтына жіктеуді жүргізгенде жер құқық қатынастары келесідей негізгі бөліктерге бөлінеді. Жеке меншік,тұрақты және уақытша жер пайдалану,жер қорларын мемлекеттік басқару,жерді нақты мақсатқа сәйкес пайдалану жер құқықтарын қорғау және нақтылау,жер құқық бұзушылық заңды жауапкершілік мүдде көрсетілген жіктеулер өз мәнісінде біршама нақты бағыт бағдарларымен зерделенген болуы мүмкін. Мысалы, мақсатқа пайдаланатын жерлердің өзіне жеті санаттағы жер құқық қатынасын айтуға болады.

8. Ауылшаруашылықмақсатындағыжерлер

9. Елді-мекенніңжері (қалалардың,кенттарменауылдықелдімекендердің)

10. Өнеркәсіп,көлік,байланыс,қорғанысжеріжәнеөзге де ауылшаруашылығымаұсатынаарналмағанжер

11. Ерекшеқорғалатынтабиғиаумақтардыңжері,сауықтырумақсатындағырекреациялықжәнетарихи-мәденимақсатындағыжер

12. Орманқорыныңжері

13. Су қорыныңжері

14. Босалқыжерлер

ҚазақстанРеспубликасыаумағындатабиғижағдайларыбойыншамындайаймақтаререкшеленеді:

Орманды дала

9. Дала

10. Қуаң дала

11. Шөлейтті

12. Шөлді

13. Тау етегі-шөлдідалалық

14. Субтропикалықшөлді

15. Субтропикалық–тау етегішөлді

16. Орта азиялықтаулы

10.Оңтүстік сібіртаулыаймақтары

3.мемлекеттік қоғамға(облыстық атқару)

9 билет

1. . Кепілге салынған жер учаскесі емесе пайдалану құқығы кепіл ұстаушының меншігіне айналған жағдайда осы заңға байланысты жер учаскесіне құқығы бола алмайтан тұлғаларға қатысты. Жер учаскесіне немесе жер пайдалану құқығына қатысты мәмілелер жасауға тиым салынған жағдайларда жер учаскесін және жер пайдалану құқығын кепілге салуға жол берілмейді. Егер жер учаскесінің бір бөлігін нысаналы мақсатына сәйкес дербес учаске ретінде пайдалану мүмкін болмаса,жер учаскесінің бұл бөлігін немесе оның бір бөлігіне жер пайдалану құқығын кепілге салуға жол берілмейді. Кепілге салынатын жер учаскесінде немесе оның кепілге салынатын бөлігінде орналасқан үйді, (құрылысты,ғимаратты) қоса кепілге салмайынша,бөлінетін жер учаскесінің бәрін немесе бір бөлігін жер пайдалану құқығын кепілге салуға жол берілмейді. Ортақ меншіктегі бөлінбейтін жер учаскесіне ортақтасып жер пайдалануға барлық қатысушылардың жазбаша келісімі болған жағдайда жол беріледі. Жер учаскесін жалға беру нысанында ұзақ мерзімді уақытша жер пайдалану құқығын жалдау шартының қолданылу мерзіміне кепілге салуға болады. Қысқа мерзімді өтеуді уақытша және өтеусіз уақытша жер пайдалану құқығын кепілге салуға жол берілмейді.

Бөлінетін жер учаскесіне орналасқан үйді (құрылысты,ғимаратты) кепілге салу онымен бірге,егер тараптардың келісімінде жер учаскесінің нмесе жер учаскесінің бір бөлігіне жер пайдалану құқығының аталғаннан үлкен бөлігі кепілге берілмейтін болса,үй (құрылыс,ғимарат) орналасқан және оған қызмет етуге қажетті бөлінетін жер учаскесінің бір бөлігі немесе бөлінетін жер учаскесінің бір бөлігіне жер пайдалану құқығ,не бүкіл жер учаскесі немесе бүкіл жер учаскесіне жер пайдалану құқығы кепілге салынатынын білдіреді. Бөлінбейтін жер учаскесіне не өзінде орналасқан жылжымайтын мүлікке қызмет көрсетуге әдейі орналасқан жер учаскесіне орналасқан үйді (құрылысты,ғимартты) кепілге сонымен бірге жер учаскесінің немес бүкіл жер учаскесіне жер пайдалану құқығының кепілге салынатынын білдіреді. Үйлер (құрылыстар,ғимарататар) кепілге салынған жағдайда тиісті жер учаскесінің немесе оның бөлінетін бөлігінің не жер учаскесіне немесе оның бөлінетін бөлігіне жер пайдалану құқығының құны ескерілуге тиіс. Жеке меншік құқығында немесе уақытша өтеулі ұзақ мерзімді жер пайдалану құқығында жер учаскелері бар жеке және мемлекеттік емес заңды тұлғалар кепілге бруші бола алады

2. .Жер мониторингі болып жатқан өзгерістерді уақытылы анықтау,оларды бағалау,одан әрі дамуын болжау және кері әсері бар процестерді болдырмау мен оның зардаптарын жою жөнінде ұсыныстар әзірлеу мақсатында жүргізілетін жер қорының салалық және мөлшерлік жай күйін базалық,жедел,мерзімді байқау жүйесін білдіреді.

.3. Жер құқығы институтына жіктеуді жүргізгенде жер құқық қатынастары келесідей негізгі бөліктерге бөлінеді. Жеке меншік,тұрақты және уақытша жер пайдалану,жер қорларын мемлекеттік басқару,жерді нақты мақсатқа сәйкес пайдалану жер құқықтарын қорғау және нақтылау,жер құқық бұзушылық заңды жауапкершілік мүдде көрсетілген жіктеулер өз мәнісінде біршама нақты бағыт бағдарларымен зерделенген болуы мүмкін. Мысалы, мақсатқа пайдаланатын жерлердің өзіне жеті санаттағы жер құқық қатынасын айтуға болады.

15. Ауылшаруашылықмақсатындағыжерлер

16. Елді-мекенніңжері (қалалардың,кенттарменауылдықелдімекендердің)

17. Өнеркәсіп,көлік,байланыс,қорғанысжеріжәнеөзге де ауылшаруашылығымаұсатынаарналмағанжер

18. Ерекшеқорғалатынтабиғиаумақтардыңжері,сауықтырумақсатындағырекреациялықжәнетарихи-мәденимақсатындағыжер

19. Орманқорыныңжері

20. Су қорыныңжері

21. Босалқыжерлер

ҚазақстанРеспубликасыаумағындатабиғижағдайларыбойыншамындайаймақтаререкшеленеді:

Орманды дала

17. Дала

18. Қуаң дала

19. Шөлейтті

20. Шөлді

21. Тау етегі-шөлдідалалық

22. Субтропикалықшөлді

23. Субтропикалық–тау етегішөлді

24. Орта азиялықтаулы

10.Оңтүстік сібіртаулыаймақтары

10 билет

1.Кепіл салушыға жеке меншік құқығымен немесе жер пайдалану құқығымн тиесілі жер учаскесі кепіл нысанасы болуы мүмкін. Егер заңдарда өзгеше белгіленбесе,жер учаскесінің және жер пайдалану құқығының кепіліне жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы ережелер қолданылады.

Кепілге салынған жер учаскесі емесе пайдалану құқығы кепіл ұстаушының меншігіне айналған жағдайда осы заңға байланысты жер учаскесіне құқығы бола алмайтан тұлғаларға қатысты. Жер учаскесіне немесе жер пайдалану құқығына қатысты мәмілелер жасауға тиым салынған жағдайларда жер учаскесін және жер пайдалану құқығын кепілге салуға жол берілмейді. Егер жер учаскесінің бір бөлігін нысаналы мақсатына сәйкес дербес учаске ретінде пайдалану мүмкін болмаса,жер учаскесінің бұл бөлігін немесе оның бір бөлігіне жер пайдалану құқығын кепілге салуға жол берілмейді. Кепілге салынатын жер учаскесінде немесе оның кепілге салынатын бөлігінде орналасқан үйді, (құрылысты,ғимаратты) қоса кепілге салмайынша,бөлінетін жер учаскесінің бәрін немесе бір бөлігін жер пайдалану құқығын кепілге салуға жол берілмейді. Ортақ меншіктегі бөлінбейтін жер учаскесіне ортақтасып жер пайдалануға барлық қатысушылардың жазбаша келісімі болған жағдайда жол беріледі. Жер учаскесін жалға беру нысанында ұзақ мерзімді уақытша жер пайдалану құқығын жалдау шартының қолданылу мерзіміне кепілге салуға болады. Қысқа мерзімді өтеуді уақытша және өтеусіз уақытша жер пайдалану құқығын кепілге салуға жол берілмейді

2. Өзіндік (қосалқы) үй шаруашылығын жүргізу бағыбандық және саяжай құрылысы үшін берілген (берілетін) жер учаскесін Қазақстан Республика азаматтарының жеке меншігінде болуы мүмкін. Азамат Қазақстан респбликасының азаматтығынан шыққан жағдайда меншік құқығы иеліктен алынуы немесе жер туралы заңның 49-бабының нормаларына сәйкес қайта рәсімделуге тиіс. Үйлерді (құрылыстарды,ғимараттарды)олардың мақсатына сәйкес күдік ұстауға арналған жерді қоса алғанда өндірістік және өндірістік емес,оның ішінде тұрғын үйлер,(құрылыстар,ғимараттар) не олардың кешендерін салуға берілген (берілетін)немесе олар салынған жер учаскелері азаматтың және мемлекеттік емес заңды тұлғалардың жеке меншігінде болуы мүмкін.

Мына жер учаскелері жеке меншік құқығына салынбайды:

1. Жоғарыдағыларды қоспағанда,ауылшаруашылық мақсатындағы

2. Қорғаныс қажеттері үшін пайдаланатын

3. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың сауықту және тарихи - мәдени мақсаттағы

4. Орман және су қорларының

5. Елді мекендер жеріндегі жалпы пайдаланылатын

6. Қосалқы жер учаскелері

Заң актілерінде өзгеше белгіленбегендіктен жер учаскесінде құқықтар,осы учаскі шекарасындағы топырақтың үстіңгі қабатын тұйық су тоғандарына,екпелерге қолданылады. Жер учаскесі меншік иесінің немесе жер пайдаланушының топырақ қабаты астында жатқан жер қойнауын,пайдалануы жер учаскесінің нысаналы мақсатына сәйкес және жер қойнауы саласындағы қатынастарды реттейтін заң актілеріне сәйкес жүзеге асырылады.

3.Жер кадастрі ҚР жерінің табиғи және шаруашылық жағдайы,жер учаскелерінің орналасқан жері,нысаналы пайдаланылуы,мөлшерімен шекарасы,олардың салалық сипаттамасы туралы,жер пайдаланудың есепке алынуы мен жер учаскелерінің кадастрлық құны туралы мәліметтердің,өзге де қажетті мәліметтердің жүйесі болып табылады.

11 билет

1. 1. Жер құқық пәні—жер қатынасы болып табылады.

2.Жер құқық пәні—Жер қатынастарын реттейтін қалыптасқан мемлекеттік нормалардың ерекше жиынтығы болатын құқық саласы.

2. .Жер мониторингі болып жатқан өзгерістерді уақытылы анықтау,оларды бағалау,одан әрі дамуын болжау және кері әсері бар процестерді болдырмау мен оның зардаптарын жою жөнінде ұсыныстар әзірлеу мақсатында жүргізілетін жер қорының салалық және мөлшерлік жай күйін базалық,жедел,мерзімді байқау жүйесін білдіреді.

3. .Қыэметтік жер төлемі ұзақ уақытша өтеусіз жер пайдаланудың ерекше бір түрі болып табылады.

12 билет

1. Өзіндік (қосалқы) үй шаруашылығын жүргізу бағыбандық және саяжай құрылысы үшін берілген (берілетін) жер учаскесін Қазақстан Республика азаматтарының жеке меншігінде болуы мүмкін. Азамат Қазақстан респбликасының азаматтығынан шыққан жағдайда меншік құқығы иеліктен алынуы немесе жер туралы заңның 49-бабының нормаларына сәйкес қайта рәсімделуге тиіс. Үйлерді (құрылыстарды,ғимараттарды)олардың мақсатына сәйкес күдік ұстауға арналған жерді қоса алғанда өндірістік және өндірістік емес,оның ішінде тұрғын үйлер,(құрылыстар,ғимараттар) не олардың кешендерін салуға берілген (берілетін)немесе олар салынған жер учаскелері азаматтың және мемлекеттік емес заңды тұлғалардың жеке меншігінде болуы мүмкін.

Мына жер учаскелері жеке меншік құқығына салынбайды:

1. Жоғарыдағыларды қоспағанда,ауылшаруашылық мақсатындағы

2. Қорғаныс қажеттері үшін пайдаланатын

3. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың сауықту және тарихи - мәдени мақсаттағы

4. Орман және су қорларының

5. Елді мекендер жеріндегі жалпы пайдаланылатын

6. Қосалқы жер учаскелері

Заң актілерінде өзгеше белгіленбегендіктен жер учаскесінде құқықтар,осы учаскі шекарасындағы топырақтың үстіңгі қабатын тұйық су тоғандарына,екпелерге қолданылады. Жер учаскесі меншік иесінің немесе жер пайдаланушының топырақ қабаты астында жатқан жер қойнауын,пайдалануы жер учаскесінің нысаналы мақсатына сәйкес және жер қойнауы саласындағы қатынастарды реттейтін заң актілеріне сәйкес жүзеге асырылады.

2. Жер құқығы институтына жіктеуді жүргізгенде жер құқық қатынастары келесідей негізгі бөліктерге бөлінеді. Жеке меншік,тұрақты және уақытша жер пайдалану,жер қорларын мемлекеттік басқару,жерді нақты мақсатқа сәйкес пайдалану жер құқықтарын қорғау және нақтылау,жер құқық бұзушылық заңды жауапкершілік мүдде көрсетілген жіктеулер өз мәнісінде біршама нақты бағыт бағдарларымен зерделенген болуы мүмкін. Мысалы, мақсатқа пайдаланатын жерлердің өзіне жеті санаттағы жер құқық қатынасын айтуға болады.

22. Ауылшаруашылықмақсатындағыжерлер

23. Елді-мекенніңжері (қалалардың,кенттарменауылдықелдімекендердің)

24. Өнеркәсіп,көлік,байланыс,қорғанысжеріжәнеөзге де ауылшаруашылығымаұсатынаарналмағанжер

25. Ерекшеқорғалатынтабиғиаумақтардыңжері,сауықтырумақсатындағырекреациялықжәнетарихи-мәденимақсатындағыжер

26. Орманқорыныңжері

27. Су қорыныңжері

28. Босалқыжерлер

ҚазақстанРеспубликасыаумағындатабиғижағдайларыбойыншамындайаймақтаререкшеленеді:

Орманды дала

25. Дала

26. Қуаң дала

27. Шөлейтті

28. Шөлді

29. Тау етегі-шөлдідалалық

30. Субтропикалықшөлді

31. Субтропикалық–тау етегішөлді

32. Орта азиялықтаулы

10.Оңтүстік сібіртаулыаймақтары

3. Егістік жүйелі түрде өнделетін және көп жылдық шөптердің егістігін қоса алғанда,ауыл шаруашылығы дақылдарын егістігіне пайдаланылатын жер учаскілері,сондай ақ сүре жер.

Тыңайған жер бұрын егістік құрамында болған және күзден бастап бір жылдан аса ауыл шаруашылық дақылдарын егуге пайдаланылмайтын және пар айауға әзірленбеген жер учаскесі.

13 билет

1. Орманды, сондай ақ ағаш өспеген,бірақ орман шаруашылығының қажеттеріне берілген жер учаскелері орман қорының жері деп танылады. Орман қорының жері мемлекеттік және жекеше орман қоры жерінен тұрады. Табиғи өскен орманы бар және мемлекеттік бюждет қаражаты есебінен отырғызылған жасанда орманы бар жер,сондай ақ орман шаруашылығын жүргізетін мемлекеттік ұйымдарға тұрақты жер пайдалануға берілген ормансыз жер мемлекеттік орман қорының жеріне жатады. Жекеше орман қоры жеріне жеке және мемлекеттік емес заңды тұлғалар қаражатыесебінен отырғызылған және олардың жеке меншігіне берілген жасанды орманы бар жер жатады. Орман қоры жеріндегі орман шаруашылығы қажеттеріне пайдаланылмайтын ауыл шаруашылығы алқаптары Қазақстан Республикасының орман заңдарына сәйкес ауыл шаруашылығы мақсаттары үшін жеке және заңды тұлғаларға берілуі мүмкін. Орман алқаптарын орман шаруашылығын жүргізумен байланысты емес мақсаттарға пайдалану үшін алып қоюдан немесе жеке және заңды тұлғалардың қызметінен болған әскердің нәтижесінде жер сапасының нашарлауынан туындаған орман шаруашылығы өндірісіндегі шығасы республикалық бюджет кірісіне өтелуге тиіс. Орман алқаптарын орман және ауыл шаруашылығын жүргізумен байланысты емес мақсаттарда пайдалану үшін алып қоюдан туындаған орман шаруашылығы өндірісіндегі шығасыны өтеудің нормативтерін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

Су қорының жері және босалқы жер.

Су айдындары (өзендер және олармен теңестірілген каналдар,көлдер,су қоймалары,тоғандар мен басқа да ішкі су айдындары,аумақтық сулар),мұздықтар,батпақтар,су көздерінде орналасқан,ағысты реттейтін су шаруашылығы құрылыстары алып жатқан жер,сондай ақ осы құрылыстардың су күзет аймақтары мен белдеулеріне және ауыз сумен қамтамасыз етудің бас саға жүйелерін санитарлық күзет аймақтарына бөлінген жер су қорының жері деп танылады. Су айдындары (өзендер және олармен теңестірілген каналдар,көлдер су қоймалары,ішкі су айдындары,аймақтық сулар),мұздықтар,батпақтар,мемлекетаралық және республикалық маңызы бар су шаруашылығы құрылыстары алып жатқан су қоының жері,сондай ақ осы құрылыстарыдың су қорғау белдеулеріне және ауыз сумен қамтамасыз етудің бас саға жүйелерін санитарлық күзет аймақтарына бөлінген жер мемлекет меншігінде болады. Жергілікті атқарушы органдар су ресурстарын басқарудың уәкілетті оганның ұсынысы мен өзендер,көлдер,су қоймалары,каналдар,ішкі сулар, мұздықтар,батпақтар жағалауынан,гидротехникалық және басқа да су шаруашылығы құрылыстары жағынан су қорғау аймақтары мен белдеулеріне жер учаскелерін бөледі. Жергілікті атқарушы органдар су ресурстарын басқарудың уәкілетті органымен келісім бойынша жеке және заңды тұлғаларға ауыл шаруашылығының,орман,балық,аңшылы, шаруашылықтарының қажеттері үшін және жер учаскесінің негізгі нысаналы мақсатына қайшы келмейтін басқа да мақсаттар үшін уақытша жер пайдалануға су қоы жерінің құрамынан жер учаскелерін беруі мүмкін.

Меншікке немесе жер пайдалануғаберілмеген,аудандық атқарушы органдардың қарамағындағы барлық жер босалқы жер болып табылады. Босалқы жер оны басқа санаттарға ауыстырғаннан кейін жер заңдарында белгіленген тәртіппен және жағдайларда ауыл шаруашылығының,өнеркәсіптің қажеттері үшін және өзге де мақсаттар үшін меншікке немесе жер пайдалануға беріледі.

2. Ауыл шаруашылығының қажеттері үшін берілген немесе осы мақсаттарға арналған жер ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер деп танылады. Ауыл шарушылық мақсатындағы жер құрамына ауыл шаруашылығы алқаптары мен ауыл шаруашылығының жұмыс істеуіне қажетті ішкі шаруашылық жолдары,коммуникациялар,тұйық су айдындары,мелиорациялық жүйе,қра жайлар мен ғимараттар орналасқан жер,сондай-ақ басқа да алқаптар (сор,құм,тақыр және ауыл шаруашылығ алқаптарының алабына қосылған басқа да алқаптар) жатқызылады. Ауыл шаруашылығы алқаптарына егістіктер,тыңайған жер,көп жылдық екпелер егілген жер,шабындықтар мен жайылымдар жатады

3. .Жер кадастрі ҚР жерінің табиғи және шаруашылық жағдайы,жер учаскелерінің орналасқан жері,нысаналы пайдаланылуы,мөлшерімен шекарасы,олардың салалық сипаттамасы туралы,жер пайдаланудың есепке алынуы мен жер учаскелерінің кадастрлық құны туралы мәліметтердің,өзге де қажетті мәліметтердің жүйесі болып табылады.