1 билет

1. Ғылыми және әдеби оқулықтарда жер құқығы кеңестік кезеңнен бері жер құқығы пәнінің анықтамасы туралы көптеген көзқарастарды қалыптастырды. Бұл анықтаманың өзгешелігімен мағыналық жағынан қисынын келтіру ғана емес. Олардың барлығы мемлекеттік ерекше меншігі жерге негізделді. Одақ таралғаннан кейін бұрынғы кеңестік республикалар егемендік алуына байланысты мемлекеттік жерге дегн монополиясын жойылуынан тәуелсіз мемлекеттің жер туралы заңдарда елеулі өзгерістер болды. Мұның барлығы жер құқығы курсын оқуда оқу пәніне өзгерістер енгізуді талап етті. Біздің егеменді еліміздің жер туралы заңдарының міндеттері болып жер учаскелеріне меншік құқығы мен жер пайдалану құқығы п.б. өзгертілу мен тоқтатылуының негіздерін шрты мен шектерін жер учаскелерінің меншік иелері мен жер пайдаланушылардың құқығы мен міндеттерін жүзеге асыру тәртібін белгілеу. Жерді ұтымды пайдалану мен қорғау топырақ құнарлығын ұдайы қалпына келтіріп отыру,табиғи ортаны сақтау мен жақсарту мақсатында жер қатынастарын реттеу. Шаруашылық жүргізудің барлық нысандарын тең құқығын дамыту үшін жағдайлар жасау жеке және заңды тұлғалар мен мемлекеттің жерге құқықтарын қорғау,жылжымайтын мүлік нарығын жасау мен дамыту,жер қатынастары саласында заңдылықтарды нығайту болып табылады да заң актілері мен реттеледі.

2.Елді мекендер жері.

2. . Жер қатынастары жер туралы заңмен және соған сәйкес келетін Қазақстан Республикасының басқа Қалаларды,кенеттерді,ауылдарды селолар мен басқа да қоныстарды дамыту үшін берілген жер учаскелері елді мекендер жерінің санатына жатады. Елді мекендердің жері өзге әкімшілік-аумақтық құрылымдардың жерінен қаланың шегі,кенттің шегі,ауылдық (селолық) елді мекеннің шегі арқылы шектеледі.

Елді мекендердің жерінің құрамына:

1. құрылыстар алып жатқан әрі көп пәтерлі және көп қабатты тұрғын үйлер, үй іргесіндегі жер учаскелері бар жеке тұрғын үйлер салуға арналған тұрғын жай салатын жер ;

2. Денсаулық сақтау,мәдениет,сауда,қоғамдық тамақтандыру,тұрмыстық қызмет көрсет,коммерциялық қызмет объектілер,сондай-ақ жалпы білім беру,арнаулы орта және жғары білім беру мекемелер,әкімшілік,ғылыми- зерттеу мекемелері,ғибадат үйлері мен өзге де іскерлік үйлері,құрылыстар мен ғимараттар салынған және соларды орналастыруға арналған қоғамдық іскерлік құрылыс саллатын жер ;

3. өнеркәсіп,коммуналдық және олардың жұмыс істеуін қамтамасыз ететін қойма объектілері,инженерлік және көлік инфроқұрылымы объектілері салынған және соларды орналастыруға арналған,сондай-ақ осы объектілердің санитарлы-қорғау аймақтарын белгілеуге арналған өндірістік құрылыс салатын жер ;

4. Темір жол,автомобиль,өзен,теңіз,әуе және құбыр тасымалы жолдары,инженерлік инфрақұрылым мен байланыс,инженерлік коммуникациялар жері;

5. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар,сауықтыру,рекреациялық және тарихи-мәдени мақсаттағы жер;

6. өзендер,табиғи және жасанды су айдындары мен акваториялар,су қорғау аймақтары,гидротехникалық және басқа да су шаруашылығы құрылыстары орналасқан су айдындары мен акваториялар жрі;

7. ауыл шаруашылығына пайдаланылатын жер ;

8. алаңдар,көшелер,тротуарлар,өтпе жолдар,жолдар,жағалаулар,парктер,гүлзарлар,қаладағы ормандар,бульварлар,су айдындары,жағажайлар,зираттар және халықтың қажеттерін қанағаттандыруға арналған өзге де объектілер (су құбырлары,жылыту құбырлары,тазарту құрылыстары және жалпы жұрт пайдаланылатын басқа да инженерлік жүйелер) орналасқан және соларды орналастыруға арналған ортақ пайдаланудағы жер ;

9. қала құрылысы қызметіне тартылмаған,елді мекенді аумақтық тұрғыдан дамытуға және өзіндік үй(қоалқы) шаруашылығын дамытуға арналған резервтегі және өзге де жер ;

10. кремоторийлерді,мал қорымы,тұрмыстық қалдықтар тастау орындарн және арнаулы нормативтер мен ережелер белгіленбейінше пайдалануға болмайтын өзге де объектілерді орналастыру үшін бөлінетін арнайы мақсаттағы жер ;

11. қорғаныс қажетері үшін берілетін және өзге де пайдалану режиміндегі жер кіруі мүмкін.

3.Уақытша жер пайдалану құқығы қысқа мерзімде (5 жылға дейін) және ұзақ мерзімде (5-49 жыл) болуы мүмкін,ал шетелдіктер мен азаматтығы жоқ тұлғаларға 10 жылға дейін мерзімге беріледі

2 Билет

1. 1. Жер құқық пәні—жер қатынасы болып табылады.

2.Жер құқық пәні—Жер қатынастарын реттейтін қалыптасқан мемлекеттік нормалардың ерекше жиынтығы болатын құқық саласы.

2.Жер мониторингі болып жатқан өзгерістерді уақытылы анықтау,оларды бағалау,одан әрі дамуын болжау және кері әсері бар процестерді болдырмау мен оның зардаптарын жою жөнінде ұсыныстар әзірлеу мақсатында жүргізілетін жер қорының салалық және мөлшерлік жай күйін базалық,жедел,мерзімді байқау жүйесін білдіреді.

3.Сервитут бөтен жер учаскісі.