
- •Этика мен этикеттің негізгі ұғымдары
- •Мораль. Адамгершіліктің «алтын қағидасы»
- •Конфуцийдің моральдық-этикалық ілімінің мән-мағынасы
- •Будданың моральдық-этикалық ілімінің мән-мағынасы
- •Моисейдің моральдық-этикалық ілімінің мән-мағынасы
- •Иисус Христостың моральдық-этикалық ілімінің мән-мағынасы
- •Мухаммедтың моральдық-этикалық ілімінің мән-мағынасы
- •Сократтың, Эпикурдың моральдық-этикалық ілімінің мән-мағынасы
- •Канттың моральдық-этикалық ілімінің мән-мағынасы
- •Ницшеның моральдық-этикалық ілімінің мән-мағынасы
- •Жалпы моральдық ұғымдар: идеал, жақсылық, жамандық, парыз, ар
- •Жалпы моральдық ұғымдар: еркіндік
- •Жалпы моральдық ұғымдар: рақымшылық және кесір
- •Жалпы моральдық ұғымдар: бақыт
- •Жалпы моральдық ұғымдар: пайда және әділеттілік
- •Жалпы моральдық ұғымдар: қайырымдылық
- •Жалпы моральдық ұғымдар: рационалдылық (орындылық) және эгоизм
- •Этикета ұғымы мен қағидалары
- •Этикеттің қысқаша тарихы
- •Дипломатиялық және іскерлік этикет пен протокол
- •Таныстыру ережелері. Танысу. Қонақтарда таныстыру
- •Көшеде, үй ішінде сәлемдесу ережелері. Қошайтысу.
- •Сұхбаттасу
- •Қонаққа шақыру, шақыруды қабылдау: шақыруды қалай қабылдау қажет және қалай бас тарту керек. Қонаққа баруға дайындалу.
- •Қонақтарды қабылдау және қонақ болу ережелері
- •Темекі шегуге байланысты этикет ережелері
- •Сыйлық беру және қабылдаумен байланысты этикет ережелері
- •Жол жүру этикеті
- •Көше, есік, көлік, лифт сияқты қоғамдық орындардағы сыпайылық ережелері
- •Мейрамханада болу ережелері
- •Театрда, концерт залында және т.Б. Көңіл көтеру, қойылым орындарында болу ережелері.
- •Іскерлік қарым-қатынастар этикеті
- •Таныстырудың ресми және протоколдық формалары
- •Іскерлік қарым-қатынастардағы сыйлық беру-қабылдау ережелері
- •Іскерлік қарым-қатынастар мәдениеті, формалары және компоненттері.
- •Іскерлік қарым-қатынастардағы ақпарат алмасу формалары
- •Іскерлік қарым-қатынастар: басқарушы этикасы
- •Келіссөздер мен жиналыстар
- •Іскерлік қарым-қатынастарға даярлану. Іскерлік қарым-қатынастар өтетін орын
- •Іскерлік сұхбаттасу техникасы
- •Іскерлік қарым-қатынастар: сұрақ қою және жауап тыңдау техникасы
- •Іскерлік қарым-қатынастар: дәлелдеу (аргументация)
- •Өз пікірі қорғау және қарсыластың жауабын қайтара білу
- •Делегации құрамын іріктеу. Кездесуге әзірлену 46. Делегацияны қарсы алу және оны күту екеуіне осыны жазасындар!
- •49. Қарым-қатынастар мен этикеттің ұлттық формалары: араб елдері
- •50. Қарым-қатынастар мен этикеттің ұлттық формалары: Ұлыбритания
- •51. Қарым-қатынастар мен этикеттің ұлттық формалары: Германия
- •52. Қарым-қатынастар мен этикеттің ұлттық формалары: Испания
- •53. Қарым-қатынастар мен этикеттің ұлттық формалары: Италия
- •54. Қарым-қатынастар мен этикеттің ұлттық формалары: Қытай
- •55. Қарым-қатынастар мен этикеттің ұлттық формалары: ақш, Аустралия
- •56. Қарым-қатынастар мен этикеттің ұлттық формалары: Франция
- •57. Қарым-қатынастар мен этикеттің ұлттық формалары: Корея
- •58. Қарым-қатынастар мен этикеттің ұлттық формалары: Жапония
- •59. Қарым-қатынастар мен этикеттің ұлттық формалары: тмд елдері
- •60. Қарым-қатынастар мен этикеттің ұлттық формалары: Қазақстан
- •61.Іскерлік қарым-қатынастар психологиясы. Іскерлік қарым-қатынастар ережелері (д. Карнеги бойынша)
- •62. Сұхбаттасу кезіндегі ескерту жасау (п.Мицич бойынша)
- •63. Ескертулердің кері әсерін төмендету әдістерінің мысалын келтіріңіз
- •64. Сұхбаттастың әдепсіздігін қалай қайтаруға болады (н.Энкельман бойынша). Өмір тәжірибесінен мысал келтіріңіз.
- •73. Визиттік карточкалар. Туризм менеджерінің визит карточкасының макетін жасаңыз.
- •74. Қабылдаулардың негізгі түрлері: таңғы ас, түскі ас, кешкі ас. Осындай іс-шараға шақыру үлгісін жасаңыз.
- •87.Көже ішу ережелері. Нақты мысалдар келтіріңіз.
- •1 Этика мен этикеттің негізгі ұғымдары
Қонаққа шақыру, шақыруды қабылдау: шақыруды қалай қабылдау қажет және қалай бас тарту керек. Қонаққа баруға дайындалу.
Қонаққа шақыру. Шақырылмаған қонақ- жаман қылықтың себебі. Үй иелері бос емес немесе демалып жатуы мүмкінү Егер де біреуді қонаққа шақырмасе, әлде шақыра алмайды, әлде шақырғысы келмеді.
Қонақтарды қабылдау
Шақырылмаған қонақтар. Шақырылмаған қонақ келген кезде үй иесі үй жинап жүгіріп жүрмеуі қажет. Және үйдің жайсыздығы үшін кешірім сұрамау керек. Үй иесі көңілді болуы міндет емес.
Қонақтарды қалай шақыру керек. Алдын ала шақыратын адамдарға хабар беру керек. Шақыруды ауызша немесе жазбаша,әлде жеке кездесу мен телефон арқылы болады.
Үшінші жақ арқылы шақырмаған жөн.Және шақырылмаған адамдар бар жерде шақырмаған артық. Қонаққа ұрысып қалған адамдарды шақырмау керек,бірақ егер де оларды татуластырам демесеңіз. Қонақ шақыру мақсатын (мерейтой,достық кездесу т.б.) шай үстелінің сипаты (шай,түстік ас,фуршет) мен нақты уақытын айтыңыз. Егер де сіз бір адамды екі рет шақырып ол бармаймын десе үшінші рет шақырудың қажеті жоқ.
Қонақтарды қабылдаудағы дайындық. Бағдарламаны алдын ала жоспарлау керек. Кімде кімнің орындықсыз немесе асханалық приборы болмауын болдырмау керексіз. Көңіл көтеру ойындарын ойластырыныз.Егер әртіс, әнші,музыкантты шақырамын десеніз, қонақтардан сұрап алыныз алдымен мүмкін олар жай отырып қайтуға келген шығар.
Барлық дайындықтар қонақтар келгенше дейін дайын болуы қажет.
Қонақтарды қалай қарсы алу қажет. Үй иесі есікті ашуы керек Тапочка киюді ұсынбаған дұрыс Аяқ киімін шешпесін. Алғашқы қонақтарды екі адам бірге қарсы алып, әйел үй иесі олардың көңілін аулап,ал ер адам қалған қонақтарды қарсы алады.Достық кездесуде қонақтарды таныстырғанда олардың дәрежесі мен атағын айтпаған жөн.Кешігіп жатқандарды -15-20 минут күтеді. Егерде барлық қонақ жиналмаса алғашқы тамақты максимум 30 минуттан соң беру қажет.
Қонақтарды қалай отырғызу қажет. Ресми қабылдаулар үшін арнайы ережелер болады.Жоғары орындарға үй иесінің оң және сол жағына және кіреберіс есікке қарама қарсы отырғызады.Екі ерлі зайыпты адамды бірге отырғызбаған жөн(ескерту жас жұбайларды ғана).Қонақтарды оларға жеңіл және жақсы әңгімелесу үшін отырғызу керек: мысалы, сөйлегіш адамды үндемейтіннің жанынан, ұрысып қалған адамдар бір-бірінің жанында отырмауы керек және т.б..Әйел үй иесіне басқалардың мазасын алмау үшін ас үйге жақын жерге отырған жөн.Ең бірінші үстелге әйел үй иесі отыру керек.Үстелді дайындығын өткізу.Ыдыстар сынық және жарылған болмауы керек.Ұзын гүлдерді ұзын вазаға қоймаған жөн,қонақтар бір-бірін көре алмай тамақты келесі адамға бере алмай қалады.Жаңа емес гүлдерді қоймаған дұрыс.Дәмді тағамдарды ер үй иесінің оң жағынан отырған әйел адамдардан бастап береді. Ыстық тағамдарды сол,ал ішімдіктерді оң жағынан. Қонақ келерде радио,теледидарды өшірген жөн.Ықыластық пен қамқорлықты бәріне берген жөн. Үй иелері шаршаған болса да көңілді жайдарлы болып жүруі керек. Қонақтар бар жерде телефон арқылы ұзақ әңгіме жүргізуге болмайды:сөйлесушіден кешірім сұрап басқа уақыттар звондасын деп айту керек.Сонымен қатар қонақтарды жалғыз қалдыруға болмайды,егер де бір-екі минутқа шыққан болсаңыз келерде кешірім сұрау керек.Қонақтарға бір тағамды екі рет ұсынуға болмайды. Ер үй иесі әйел үй иесінің жасаған тағамдарын жамандап оның кулинарлық кәсібін критикилауға болмайды. Үй иелерінің міндеті қонақтарға сұрықты кеш болмауы керек. Осы жағдайда жас ерекшелігі,мінезі,ерлі зайыптылардың флирті туралы әзілдуге болмайды. Үй иесі би кезінде әйелдер серіксіз қалмауын қадағалаған жөн.Үй иелері тамақты асықпай ішіп,басқаларынада сондай мүмкіндікті беруі керек. Үстел жиылысы біткен соң,бірінші болып әйел үй иесі тұрады.Қонақтармен қоштасқанда ,әсіресе кеш болса әйел адамды шығарып салатын ер адамдар болуы керек. Қалған қонақтармен кеткен қонақтарды әңгімелеу тұрпатсыз.Егер кеш болып қонақтар отырып қалса,кішкене айлакерлік жасау керек, терезе немесе балконның есігін ашып,ыдыстарды әкету т.б.
Шақыруды қалай қабылдау және қабылдамау қажет.Егер сіз шақыру алсаңыз және бара алмасаңыз бірден айтқан жөн. Егер бірнеше күн немесе сағат бұрын сіздің шұғыл істеріңіз бар екенін айту керексіз,тек 5 мин бұрын емес. Егер адамды күтіп ол келмей өзі туралы хабар бермесе бұл этикеттің қатал бұзылуы.Сыпайы емес: Тағы кім келеді? деп сұрау.
Бірақ қалған қонақтарды айту-үй иесінің парызы.
Кейде ерлі-зайыптылардың біреуін шақыратын кездер болады.Егер бір компанияның шақыруы қайталана берсе,келесі жолы бармай бас тартуға болады.
Басқа жағдайларда шақырудан бас тартпаған дұрыс.Сыпайы емес жауап беру: Рахмет, уақыт болса кіремін немесе Үй жанынан өтсем кіремін.
Егер де сізді шын жүректен шақырып уақыт пен күнін айтпаса шақырушыдан қайта сұраныз:Қай уақытта сізге ыңғайлы болады?
Сіз қонаққа баруға жиналып жатырсыз. Балаларды егер үй иелерінің балалары болса ғана алу керек тек рұқсат алу қажет.Жақсы киіну керек.
Шығыс ақылгөйлерінің айтуынша: «Бетіңізде күлкі болмаса басқа біреудің есік табалдырығын басуға болмайды». Түніліп,ызаланған адам көңіл-күй шақырмайды. Уақытша жайсыздықтарыныз туралы ұмыту керек.Қонаққа уақтылы келу керек.Кешіксеңіз кешірім сұрау керек.Кішігірім сыйлықтар жасаған жөн: балаларға тәтті базарлық,ойыншық,әйел үй иесіне гүл букетін беруге болады.
Қонақта.Егер үстел 6-7 адамға жайылса,онда үй иелері көрсеткенше дейін күтіңіз. Адам көп жерде орынды өзіңіз таңдауға болады. Егер сіз телефон хабарын күтсеңіз немесе біреуге телефон шалу керек болса, көршілерді мазаламайтын жерге отырыңыз.Қонақ өзінің жанында отырғандармен әңгімелесіп отыруы керек. Әңгімелесуге болмайтын тақырыптар – саясат, дін, ауру.Болатын тақырыптар- спорт,музыка,өнер, жалпы таныстардың жетістіктері,т.б.Жоқ адамдар туралы айту жөнсіз іс. Қонақтар үй иелері отырыңыздар деген соң отырады,ал ер адамдар әйел адамдар отырған соң отырады. Барлық адамдарға тамақты салып болмайынша ішкен дұрыс емес. Келесі тамақты әкелгенде де осы ережені сақтау міндетті емес.Ер адамдар әйел адамдар бастамайынша күтеді.