15. Англиядағы абсолюттік монархия және оның ерекшелігі.

Англиядағы абс.монархия кезеңінде феод.жүйе ыдырай баст. ХҮ ғ. ІІ жарт. Ақ және Қызыл раушан деп ат.2 ірі феод.топт.арасын.соғ. нәт.ірі феод.көбісі жойылады. Асүйектердің 25 әулеті ғана қалады. Соғыс Тюдорлардың жеңісімен аяқт. Бұрын король ақсүйектерд.жерлерін сат.алған болса, енді жерлерді ірі буржуазия және ауқатты шаруа.сатып ала бас. Жаңа топ - рыцарьлардан қалыпт.джентри тобы қалыпт. Олар шаруаш.капит.әдіспен жүрг. 1450 жылғы Джэк Кэд көтер.нәт.шар.бірқатар құқық.ие болады. Қоғамдағы өзгер.байл ХҮ ғ. халық фригольдермен және копигольдер болып 2 топқа бөлінеді. Копигольдерлер лордтарға салық төлеген, бұрыңғы бағынышты шар. құқықтары тең болған. Фригольдерлер - еркін жер иелен. 1539 ж. король мен парламент актілерінің теңдігі жарияланады. Бірақ, 1547 жылы Парламент қабылдаған заң король қол қойған соң ғана заңдық күшке ие болады деген ереже бек. Король билігі күшейгенімен, Парламент және жерг өзін-өзі басқару сақт.қалады. Мем.аппарат орталықтан.сип.ие болады. Орт.мем.органд: король, Құпия кеңес /құрамы:лорд-канцлер, лорд-қазынашы, лорд-мөр сақтаушы/, Парламент. Ең жоғ.шіркеу органы - Комиссия болғ. Оның құрам. шіркеу қызметкерл.басқа Құпия кең.мүшелері де кірг. Жерг.басқ.графтікті король тағайынд.лорд-лейтенант басқарат.болды. Олардың қарамағында констебльдер болды. Сот жүйесінде бітістіруші сот институты енг. І Елизаветаның тұсында төтенше сот - Жұлдызды палата құр.

16. Франциядағы абсолюттік монархия, оның ерекшеліктері.

Францияда абс.монархия кезінде ХҮІ ғасырда Францияда кап.өнд.бірінші сат.болып таб – манфактура дамыды. Мем.ақша – тауарлық қат.жедел дамуы жалпы ұлттық нарықты қалыптаст.ықпалын тигізді.

Капитализм.дамысы қоғам.әлеум.құрылымын өзгертті. Жаңа әлеуметтік класс буржуйлар, сонымен қоса жалданбалы жұмысш.тобы пайда б. Әлеум.-эконом.құр.өзгерісі француз қоғамын мем.трансформацияға әкеп соқт. ХҮІ ғ бас.абс.монархия қалыпт. Мем.басш - корольдің қолына заң шығар, атқарушы, сот функц.шоғырлануы, абс.биліктің нег.сипаты. Осыған орай, мем.механизмін құрайтын армия, полиция, әкімшілік – қаржы аппараты, сот тек корольге бағ.Францияда мем.бюрократиялық аппарат құр, оның ерекш тоқталсақ:

• Үкімет монархқа пайда түсіреді деген ниетпен біршама лауазымд.сатты. Осының нәт. елде көптеген шенеуніктер пайда б. Оларды қызм.босату мүм.аз, және олар өзд. тәуелсіз тұлғалар рет. сез.

17. Испаниядағы абсолюттік монархия, оның ерекшеліктері.

Фердинанд пен Изабелла тұсында 1479 жж Испанияда абс.монархия құрыла бастайды. Ірі феод.сарай жанынд.аристократ.айналды да саяси дербестігін жоғалтты. Кортестер өзд. бұрынғы мәнін жоғалтып, барған сайын сирек шақырыл. Басқару орт.корольдік кеңест, ал жерг.орынд.корольдік чиновниктердің қолына шоғ, бюрократиялық сипат алды. Алайда Испанияның ғғ бойы қалыпт.ақырында одан әрі күшейген провинциялық және сос.бытыраңқ.басқару аппарат.шектен тыс күрделілігінен және келтірілмеген.өз бейнесін тапты. Фердинанд пен Изабелла тұс.Испнаиядағы корольд.билік әлеум.топтар өкілд. Жиналыст.өткізумен шект. Ол жиналыс кортес деп ат. Кортес үш топт.өкілінен тұрды. Бір топты дін иелерінің, ек.топты дворянд, үшінші топты қала тұрғ.мен шар.өкілдері құрады. Испанияда осы кезде король билігі күшейе түсті. Ол феод.билігіне біраз шектеу қойды. XV ғ.соң.король өкіметі ірі феод.теңге шығару, ішінара соғыстар жүргізу құқықт.айырды. Көптеген ірі шонжарл.жерін қазынаға алды.

18.Батыс Еуропа елдеріндегі капиталистік қатынастардың дамуындағы ерекшеліктер. Орта ғасырлар тарихының үшінші кезеңі-XVIғ бас кезінен-XVIIғ орта шеніне дейінгі 150жылды қамтиды. Бұл кезеңде Европада негізінен феодализм үстемдік жүргізді және феодалдар табы өзінің саяси өктемдігін сақтап қала берді. Сонымен қатар кейінгі орта ғасыр өндіргіш күштердің барған сайын неғұрлым шапшаң қарқын алып дамуымен, іріп-шіруге айналған феодалдық қоғамның өз қойнауында туып, бой көрсете бастаған капиталистік укладпен сипатталынады. «Капиталистік қоғамның экономикалық құрылымы, деп жазды Маркс, феодалдық қоғамның экономикалық құрылымынан өсіп шықты. Соңғының іріп шіруі алғашқының элементтерін босатты». Копиталистік өндірістің ұрықтары XIV-XVғ Италия мен Нидерландының ең ірі сауда өнеркәсіптік қалаларында пайда болды. Капиталистік заман тек XVIғ басталды. Бұл процестер европалық елдердің бәрінде бірдей дәрежеде болған жоқ. Олардың кейбіреулерінде капиталистік даму айтарлықтай табыстарға жете алмады, ал ақша товар қатынастары мен сыртқы сауда байланыстарының дамуын дворяндар көбінесе шаруаларды феодалдық қанаудың ең дөрекі формаларына барщина мен крепостниктік күйге қайта оралу арқылы өздерінің баи беру мақсаттарына пайдаланды. Орта ғасырлардың кейінгі кезеңінде бірқатар европалық елдерде феодалдар тобының саяси үстемдігінің жаңа формасы абсолюттік монархия пайда болды. Орта ғасырлар тарихының ушінші кезеңі европадағы буржуазиялық революцияның алғашқы актыларымен: реформациямен және 1525 ж Германияда бол5ан Шаруалар соғысының жеңіліске ұшырауымен және Нидерланды революциясымен әйгілі болды.

19. Скандинавия елдеріндегі феодализм генезисі және Батыс Еуропамен салыстырғандағы ерекшеліктері. Батыс европалық орта ғасырдың ең соңғы кезеңі сауда жолдарының аусуы және XVI ғ бағалар революциясы, скандинавия елдерінде: Дания, Швеция, Норвегияға едәуір елеулі өзгерістер әкелді. Феодалдық қатынастардың ыдырауын, Батыс Европадағы капиталистік укладтың табыстарына байланысты ежелден балтық және солтүстік теңіз саудасымен айналысып келе жатқан бұл елдер маңызды өткізу рыноктарына ие болды. Өйткені европада Данияның малы мен астығына және балығына, норвегияның кеме жасау материалдары мен балығына, Швецияның темірі мен мыс өнімдеріне деген сұраныс үнемі арта берді. Батыс европа мемлекеттерінің Россиямен және Посполит Вечасымен орнатқан сауда саяси байланыстары да Батыс және Шығыс европаның арасындағы ең қысқа теңіз жолдарында орналасқан скандинавия елдерінің пайдасына қызмет етті. Скандинавия елдерінің әлеуметтік экономикалық өркендеуінің ерекшеліктері өз белгісін таптық күрестен тапты. Шаруалардың антифеодалдық көтерілістері қала халықтарының жауынгерлік бой көрсетулерімен қоса жүргізілді. Салық салынатын сословиелер оппозициясының үнемі үдей түсуін король өкіметі және оның тірегі қызметші дворяндар пайдаланды. Олар мұны аристократияның және оның құдыретті органдарының көне мемлекеттік советтерінің өкіметін әлсірету үшін істеді. Реформацияның корольдық нұсқадағы табысы, феодалдық және феодализмге сепаратизмнің қалдықтарын мемлекеттік орталықтандырудың жеңіп шыққандығын да білдірді. Скандинавиядағы басқарудың лендық жүйесі бюрократтандырылды. Сословиелік уәкілдік органдар риксдагтар өздері шақырылған жерлерінде король өкіметінің ақсүйектерге қарсы жүргізген күресінің тірегі болып қызмет етті. Бұл скандинавия елдерінің сословиелік аристократиялық монархиялардан абсолюттікке көшуіне қажет алғы шарттар жасады.

20. Цвингли Ульрих (1484- 1531) - швейцарлық реформатор және гуманист. Қайта өрлеу дәуірінде стоиктер мен платонизмнің ықпалында болды. Құдай - «жоғарғы игілік», өзінің көрегенділігі арқасында өзін барлық жерде, әрқашанда көрсете біледі. Адам күнәһар, соған қарамастан ол жер мен аспан арасын дәнекерлеуші пенде.