12. Мәліметтер базасының персоналды және ұжымдық түрлерінің айырмашылығын айтыңыз.

Мәліметтер базасы 2 түрде болады:

1. Персоналды

2. Ұжымдық

Персоналды мәліметтер базасы кіші көлемді жобаларды орындауға арналған.

Ұжымдық мәліметтер базасы бірнеше қолданушының жұмысына үлкен мекемелерге арналған мәліметтердің барлығы орталық серверде сақталатын жүйе.

Мәліметтер базасы (МБ) - белгілі бір арнаулы ауқымға қатысты мәліметтерді баяндау, сақтау мен амал-тәсілдермен ұқсата білудің жалпы прииңиптерін қарастыратын белгілі бір ережелер бойынша үйымдастырылған мәліметтердің жиынтыгы. Адамның қатысуы ықтимал, автоматтық құралдармен өңдеуге жарамды түрде ұсынылған ақпарат мәліметтер ретінде түсініледі. Арнаулы ауқым ретінде нақты зерттеуші үшін қызықты нақты әлемнің бөлігі түсініледі.

. Мәліметтер базасын басқару теориясы дербес пән ретінде шамамен алғанда XX ғасырдың 50-жылдарының басынан бері дами бастады. Осы уақыт ішінде белгілі бір іргелі ұғымдар жүйесі калыптасты.Мәліметтер базасының басқару жүйесі - жаңа база құрылымын құруға арналған программаның құралдар кешені, оны құрамын толықтыру, құрамында барды редакциялау және ақпаратпен көрсетушілік (визуализация).

13. Arc GIS-те қолданылатын негізгі формат түрлерін атаңыз.

1. Шейп-файлдар

2. Геомәліметтер  базасы

3. ArcInfo жабуы

4. Векторлық объектілердің  қызметі ArcIMS

5. Картографиялық  қызмет (MapServices) ArcIMS

6. Географиялық  торға косылу

1. PC ARC/INFO жабуы,    SDE қабаттары,    TIN,    DXF,    DWG,    DGN,    VPF

Растрлық формат- картографиялық ақпараттың автоматтандырылған тәсілінің  бір түрі, мұнда ақпаратты жолдар мен бағаналардың көмегімен іске асырылады.  Кескіндерді кіргізгенде, нүктелер мен сызықтарға «1» деген мағына береді, ал фон «0» цифрасымен кодталады. Егер де сканерленетін сызықтың қалыңдығы 1мм болса, ал растрдың размері 0,1мм болса, онда ЭЕМ-нің жадысында осы контурдың  линиясын көрсету үшін 10 ұяшық «1»  деген кодпен беріледі. Растрды кіргізу  келесі этаптардан тұрады: сканерлеу: графикалық мәліметтерді сандық түрге  ауыстыру;  растрлық ақпаратты өңдеу (фильтрация);  қосу және осьтік сызықтарды көрсету; векторлық форматты түрде  мәліметтерді сақтауға көшу; мәліметтердің  МБ-сін жазу. растрлық модельде нысандар үздіксіз кеңістікте ұяшықтар түрінде көрсетіледі. Растрлы суреттемелер – графикалық объектілерді сканерлеу нәтижесінде алынуы мүмкін. Растрлы бейнелер өзінше жеке элемент құраушылар мәндерінің жинағын береді, ол сканерленген картаға немесе көрініске ұқсас.

Векторлық формат – геоинформатикадағы ең жаңа немесе кең қолданылатын тәсіл. Мұнда картографиялық мәліметтерді формализациялау төмендегідей атрибуттар көмегімен іске асырылады. Ол: нүкте, кесінді-екі нүктені қосатын сызық, сегмент-екі және одан да көп сызықты  қосады және осы сегменттер қосындысын контур немесе аудан деп аталады. Бұл әдісте картаны кеңістікте байлағаннан  кейінгі қабаттар жасалады. Векторлық  моделде әрбір нысан кесте  жолымен беріледі. Ал нысан формасы  кеңістіктегі координат х, у нүктелерімен анықталады. Аудандық полигондар шекараларымен  анықталады және тұйықталған полигон  түрінде көрсетіледі. Шекаралар  ретінде жерді пайдалану учаскелері үшін нақты бекітілген шекаралар  пайдалануы мүмкін. Векторлық көрсетуде  – қос координатаның жиынтығы түріндегі нүктелік, сызықтық, полигонды  кеңістік нысандардың цифрлық көрінісі. Деректер векторлық құрылымдарда сызық  және оданда көп координаттардан  тұрады. Векторлық моделдер әртүрлі  тәсілдермен алынады. Ең көп тарағаны  - сканерленген(растрлы) бейнені векторлау. Бұл тәсіл векторлық объектілерді сканерленген бейнеден бөлу мен оларды векторлық форматта алудан тұрады