11. Arc Map қабаттарының жазылуын түсіндіріңіз. «Maplex» модулінің қолданылуын жазыңыз.

ArcMAP – ArcGIS тің негізгі  қосымшасы. Мұнда барлық карталық  тапсырмалар орындалады – карта  жасау, өңделген мəліметтерді  басып шығару, картаны анализдеу  жəне редакциялау. ARC Map интерфесінің қосымшаларына сипаттама:

Тақырып панелінде картаның аты көрсетіледі;

Стандарттық панель;

Көрсету терезесі – картаның объекттері суреттелетін орын;

Статус панелі – координаттар туралы мәліметпен қатар, менюдің пернелері  мен пернелердің сипаттамасын көрсетеді;

Вид данных - географиялық қабаттармен  жұмыс жасауға, əртүрлі символдарды  анықтауға, анализ жасауға мүмкіндік  береді. Мұнда негізгі картографиялық жұмыстар жасалынады.

Вид компоновки  - вид данныхта жасалған картаны безендіру, яғни легенда  құрастырылады, тақырыбы жазылады, мəліметтер базасы, қағаз көлемі, масштабы жəне т.б. көрсетіледі. 

Мәліметтер көзіне төмендегі мәліметтер жатады:

• мәліметтердің векторлық жинақтары: shapefiles, автоматтанған жобалау файлдары (CAD), geodatabase және SDE мәліметтер базасы;

• мәліметтердің растрлық жинақтары: гридтер мен суреттер;

• мәліметтердің кестелік жинақтары: INFO, dBase және RDBMS кестелер;

• тин мәліметтер жинақтары: TINs.

Осы тәсіл бойынша мәліметтерге сілтеме жасау карта бетінде  ең жаңа ақпараттарды автоматты түрде  ГАЖ мәліметтер базасында көрсетуге  мүмкіндік береді. Қабаттар картаның сақталған документінің (.mxd файл) бөлігі ретінде сақталады, бірақ олар тікелей  тәуелсіз файлдар ретінде сақтала  алады. Қабат файлдары (.lyr) символдар  мен мәліметтердің анықталған көздері  үшін қажетті қасиеттерін алдын  ала анықтайтын оңтайлы әдіс.

Мәліметтер фреймі – қабаттар сақталатын контейнер. Жаңа, бос картаны  ашқан кезде мәліметтер фреймі Слои деп аталып тұрады, ол автоматты  түрде мазмұн терезесінде қосылады, бірақ пайдаланушы оның атын өзгерте  алады. Қабаттар сияқты мәліметтер фреймінің  басқаруға болатын қасиеттері бар.

Мәліметтер фреймі мәліметтерді тақырыптар немесе географиялық облыстар сияқты логикалық топтарға ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Пайдаланушы мульти-мәліметтері бар фреймдерді көре алады, яғни қабаттарды салыстыру немесе қосымша мәліметтер мен қысқаша шолуларды қосу, қандай да бір деректерді алдыңғы қатарға шығару сияқты операциялар жүзеге асырылады. Мәліметтер фрейміне көп қабаттарды қоса беруге болады, бірақ бұл жұмыс істеуді қиындатады.

Картада мәліметтер фреймі саны біреуден артық болған жағдайда, олардың біреуі әрекеттегі (активный) мәліметтер фреймі. Әрекеттегі мәліметтер фреймі – пайдаланушы жұмыс істеп  отырған кездегі фрейм. Қандай мәліметтер фреймі әрекетте екендігін (активный), оның картаның бірінші планында және оның аты қалың шрифтпен жазылып  тұрғандығынан білуге болады. Әрине, картада бір ғана мәліметтер фреймі болған жағдайда, ол әрқашанда әрекетте болады.

Көп мәліметтер фреймі бар  картаға жаңадан қабат қосқан жағдайда, ArcMap ол қабатты қай мәліметтер фрейміне қосу керек екендігін білуі  қажет. Мәліметтер фреймін қосу үшін, оның үстіне барып оң жақ пернені  басып әрекеттендіреді. Сол кезде  әрекеттегі мәліметтер фреймі мазмұн кестесінде қалың шрифтпен көрінеді.

ArcMap документі объекттердің  орналасуы сияқты географиялық  ақпараттарды көрсетуге мүмкіндік  береді. Картада оның контексті  мен мақсатын түсіндіретін қосымша  ақпарат болуы мүмкін. Картаның  документін ашқан кезде, ArcMap мәліметтер  көздерімен байланысты тексереді. ArcMap кейбір мәліметтерді таппаған  жағдайда (қабаттың бастапқы мәліметтері  өшірілген немесе аты ауысқан  жағдайда), ArcMap пайдаланушыдан мәліметтің  орналасқан жерін сұрайды. Егер  ол мәліметтер жойылған немесе  керек болмаған жағдайда, бұзылған  байланысқа көңіл аудармауға  болады.

ArcMap – AcGIS^TM документі, ол бейнелерді басқаруға және сақтауға, редакциялауға, сұрату және талдауды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

Мазмұндық кестені басқару  – мазмұндық кесте (МК) барлық мәліметтер фреймдері мен картадағы тақырыптық қабаттарды жинақтайды. Қабаттың қасындағы  төртбұрышты символдың ішіндегі қанат белгісі, бұл қабаттың жұмыс  кезінде картада бар, жоқтығын көрсетеді.