Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Экзамен сурактары ГИС дайыны.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
100.02 Кб
Скачать
  1. Шейп файлдарды құрудың процесін көрсетіңіз.

Шейп файл – векторлық файл болып табылады. Карта бетіндегі объектілердің барлығы шейп файл түрінде беріледі. Олар 3 түрге жіктеледі:

  1. Нүктелік шейп файл – бір ғана ху координаттан тұратын қарапайым шейп файл (елді мекендер, қала және т.б.).

  2. Сызықтық шейп файл – сызықтық шейп файлға бірнеше ху координаттан тұратын сызық түрінде берілетін объектілер жатады (өзен, автомобиль және темір жол, мемлекеттік жіне обдыстық шекаралар және т.б.).

  3. Полигональды шейп файл – бірнеше ху координаттан тұратын өзара байланысқан, жабық объектілерді көрсететін шейп файлдар (көлдер, облыс территориясы және т.б.).

Жаңа шейп файл құрған кезде ArcCatalog қосымшасын ашып, онда өзіміз мой компьютерде құрған «вектор» деген папкамызға тышқанның (мышка) оң кнопкасын басып «Новый» Шейп файл деген батырманы басамыз. Сосын жаңа шейп файл құру деген терезе шығады, ол терезеде «Имя» деген жерге шейп файлдың атын жазамыз, одан кейін «Тип объекта» деген жерге шейп файлдың түрін жазамыз (полигон, нүкте, сызық). Одан соң Редактировать деген батырманы басып, онда шейп файлдың координата жүйесін жазамыз. Оған баяғыдан құрылған шейп файлдарды жазсақ болады, яғни импорттап немесе жаңадан белгілесек болады Выбрать деген түймені басып. Выбрать ⟶Projected Coordinate Systems ⟶ Continental ⟶ Asia ⟶ Asia North Equidistant Coric ⟶ OK. Осылайша жаңа шейп файлды құрып бітеміз.

  1. Arc Toolbox қосымшасының жұмысын сипаттаңыз.

ArcToolbox – құралдар жинағы. Мəліметтерді өзгертуге, координаталар жүйесін басқаруға жəне карталардың проекцияларын өзгертуге арналған құралдардан тұрады. ArcInfo тұтынушыларын, ArcToolbox мəліметтерді өңдеуге жəне кеңістіктік анализ жасауға арналған құралдармен қамтамасыз етеді.

ArcToolbox – мәліметтерді геоөңдеудің конвертациясы. Геомәліметтерді өңдеуге арналған көптеген құралдарды сақтайтын қосымша.

ArcToolbox. ArcToolbox мәліметтерді  өзгерту, картаның координат жүйелерін  басқару және проекциясын өзгерту  үшін қажетті құралдармен қамтамасыз  етеді. ArcToolbox пайдаланудың қарапайымдылығы  үшін ArcCatalog-тан тасу операцияларын  қолдайды. ArcToolbox мәліметтерді қайта  өзгерту және кеңістікте талдау  үшін қосымша және біршама  күрделі құралдармен қамтамасыз  етеді. 18 құралдар жинағы бар. Оларға:

  1. Data Interoperability Tools

  2. Mobile Tools

  3. Анализ

  4. Геокодирование

  5. Инструменты  3D Analyst

  6. Инструменты Geostatistical Analyst

  7. Инструменты Network Analyst

  8. Инструменты Spatial Analyst

  9. Инструменты Trancking Analyst

  10. Картография

  11. Конвертация

  12. Многомерные данные

  13. Примеры

  14. Пространственная статистика

  15. Серверные инструменты

  16. Системы линейных координат

  17. Схематика,

  18. Управление данными

Біз практика жүзінде көптеген құралдармен жұмыс жасадық. Мысал ретінде атап айтсақ:

  • Анализ (Analysis Tools) құралы. Оның ішінде Близость, Извлечение, Наложение, Статистика деген функциялары бар.

  • Управление данными ( DataManagementTools ) құралы. Автономное редактирование, База данных, Генерализиция, Классы объектов, Классы отношений, Общие, Проекции и преобразивания, Пространственные объекты, Топология, Файловая база геоданных және тағы басқа да функциялары бар.

Осы құралдар арқылы мәліметтерді өзгертуге, координаталар жүйесін басқаруға, карталардың проекцияларын өзгертуге болады.