
- •Георафиялық ақпараттық жүйенің мәнін ашыңыз. Гаж даму тарихын айтыңыз.
- •Жаңа ақпараттық технологияларға анықтама беріңіз, олардың мағынасын, жерге орналастыру және кадастрдағы алатын орнын негіздеңіз.
- •Георафиялық ақпараттық жүйесін және олардың өнімдерін сипаттаңыз.
- •Word бағдарламасының фунционалды мүмкіндіктерін сипаттаңыз.
- •Жерге орналастыру және кадастрдағы гаж-дың қолданылуын түсіндіріңіз.
- •Гаж фунционалды мүмкіндіктерін сипаттаңыз. Шейп-файл форматына анықтама беріңіз.
- •Георафиялық мәліметтер базасына анықтама беріңіз.
- •Гаж бағдарламалық жабдықталуының негізгі өндірушілерін атаңыз.
- •Мәліметтер базасы мен шейп-файлдардың ерекшеліктері мен айырмашылықтарына тоқталыңыз.
- •Arc Map қабаттарының жазылуын түсіндіріңіз. «Maplex» модулінің қолданылуын жазыңыз.
- •Мәліметтер базасының персоналды және ұжымдық түрлерінің айырмашылығын айтыңыз.
- •Метомәліметтерге анықтама беріңіз.
- •Топологияға анықтама беріңіз. Қандай топологиялық қатынастардың бар екендіген анықтаңыз. Топологиялық қателерге мысал келтіріңіз.
- •«Maplex» модулін сипаттаңыз.
- •Георафиялық карта негіздерінің қабаттарына сипаттама беріңіз.
- •Координаттар жүйесін атаңыз. Кеңістіктік байлауға анықтама беріңіз. Әртүрлі территориялардағы проекциялар айырмашылығын көрсетіңіз.
- •Layerформатын сипаттаңыз.
- •Карта шаблондары туралы айтыңыз. Карта шаблондарының қолданылуын сипаттаңыз.
- •Карта компановкасының элеметтерін айтыңыз. Карта компановкасы процесін анықтаңыз.
- •Мәліметтер базасының құрылымын айтыңыз. Мысал келтіріңіз.
- •Атрибуттар кестесіндегі бағандарын айтыңыз және оларға сипаттама беріңіз.
- •Нүктелік қабаттың құрылуы мен атрибуттар кестесінің құрылуына мысал келтіріңіз.
- •Shep- атауы (полигон, сызық, нүкте);
- •Нүктелік қабаттарды қандай категорияларға бөлуге болатындығына мысал келтіріңіз (елді мекендер қабатына қатысты).
- •Сызықтық қабаттың құрылуына және атрибуттар кестесінде жолдардың құрылуына мысал келтіріңіз.
- •Сызықтық қабаттарды қандай категорияларға бөлуге болатындығына мысал келтіріңіз.
- •Полигоналды қабаттың құрылуына және атрибуттар кестесінде жолдардың құрылуына мысал келтіріңіз.
- •Полигоналды қабаттарды қандай категорияларға бөлуге болатындығына мысал келтіріңіз.
- •Келесі функцияларға анықтама беріңіз: а) полигонды құру; б) полигоналды қабатта полигонды бөлу.
- •Келесі функциялардың айырмашылығын көрсетіңіз: а) полигонда автоаяқтау; б) полигоналды қабатта полигонды өзгерту.
- •Бағаналы, жіңішке және дөңгелекті диаграммалардың айырмашылығын ажыратыңыз.
- •Полигоналды қабатты нүктелік қабатқа өзгертудің мәнін түсіндіріңіз.
- •Сызықтық қабатты нүктелік қабатқа өзгертудің мәнін түсіндіріңіз.
- •Келесі функцияларды сипаттаңыз: а) объектілердің қосылуы; б) объектілердің тұйықталуы; в) объектілердің біріктірілуі.
- •Стандартты жазулар мен аннотацияның айырмашылығын ажыратыңыз.
- •Келесі функциялардың жұмысын анықтаңыз: а) объектілердің қосылуы; б) қабаттың файлы ретінде сақтау.
- •Топология функциясының мағынасын ашыңыз және оның қандай жағдайда қолданылатындығын көрсетіңіз.
- •«Мәліметтер түрі» мен «Компановка түрі» функциялары арасындағы айырмашылықтарын ажыратыңыз.
- •Карталарды безендіруде қандай картографиялық ережелер қолданылатындығын көрсетіңіз.
- •Шейп файл мен кеңістіктік объектілер класы арасындағы айырмашылықты көрсетіңіз.
- •Мәліметтер базасына және оның қолданылуына анықтама беріңіз.
- •Объектілердің жазылуы кезінде қандай картографиялық ережелер қолданылатындығын көрсетіңіз.
- •Объектілердің жазылуы процесін көрсетіңіз.
- •Шейп файлдарды құрудың процесін көрсетіңіз.
- •Arc Toolbox қосымшасының жұмысын сипаттаңыз.
- •Arc Map және Arc Catalog қосымшаларының жұмысын сипаттаңыз.
- •Карта компановкасы процесіне анықтама беріңіз.
Сызықтық қабатты нүктелік қабатқа өзгертудің мәнін түсіндіріңіз.
ArcMap→ рабочий набор→ ArcToolbox → управление данными→ пространсвенные объекты→ объект в точку. Ашылған терезеде полигональды қабаттың нүктелік қабат алу керектігін көрсетеміз, сонымен қатар қайда сақтау керек екендігін де көрсетеміз. Нүктелік қабатта барлық объектілер түсіріліп болған сон оларды категорияларға бөліп арнайы шартты белгілермен көрсетеміз. Категорияларға бөлінетін объектілерге арнайы шартты белгілермен белгілеу картографиялық заңдылықтарды білуді қажет етеді. Объектілерге символ таңдау барысын іске асыру үшін: қабаттың оң жағын басып → свойства→ категории→ уникальное значение → поле значении бағанына категория енгізген бағанды тандаймыз → КАТО→ добавить все → әрбір категория үшін символ таңдаймыз → шартты белгі→ түсін, өлшемін тандау →ОК. Тандалган шартты белгілер баска документте пайдалану үшін қажетті қабатты Layers форматында саламыз. Онын орындау барысы: нас пункты → сохранить как файл слоя→ папка→слои →сохранить.
Келесі функцияларды сипаттаңыз: а) объектілердің қосылуы; б) объектілердің тұйықталуы; в) объектілердің біріктірілуі.
Слияние
Объединить
Пересечь
1.Сызықтық объектілерді бір объектіге біріктіру үшін.
Мысалы өзенді алатын болсақ: ArcMap та жасалынады редактор активті болып тұруы қажет:
Редактор→замыкание→Реки(vvv қою керек)
Егер біз 1 өзенді редактрлеп жатқанда бөлініп кетсе, оны қосуымыз қажет. Ол үшін: бірінші объектіні белгілеп shift басып тұру арқылы келесі объектіні белгілейміз; редактор→слияние басамыз.
2.ArcMap-та экспорт жасау үшін керекті полигональды қабатқа барып оң жақ кнопка→ данные→ экспорт данных →экспорт:Все объекты→ исходного слоя(v)→сары папканы басамыз→ керекті папкамызды тандап→ имя жазамыз→ Сохранить как тип: шейп файл→ сохранить→ ок
Мысалы көлді алатын болсақ: ArcMap та жасалынады редактор активті болып тұруы қажет:
Редактор→замыкание→озера(vvv қою керек)
Егер біз 1 көлді редактрлеп жатқанда бөлініп кетсе, оны қосуымыз қажет. Ол үшін: бірінші объектіні белгілеп shift басып тұру арқылы келесі объектіні белгілейміз; редактор→слияние басамыз.
Стандартты жазулар мен аннотацияның айырмашылығын ажыратыңыз.
Аннотация дегеніміз – нысандардың сандық және мәтіндік мәліметтерінен тұратын жеке қабат. Аннотация құру жолы:Нысандардың қажетті мәліметтері жазылған соң, мысалы, елді мекендердің атауы name жолы арқылы категорияға бөлініп, карта бетіне жазылады. Нысандардың атауы тек бір бағытта ғана жазылады. Мысалы, оң жаққа, бірнеше қабаттың мәліметтері осы әдіспен жазылған жағдайда бір-бірімен араласып, оқылмай кетуі мүмкін. Сондықтан, жеке аннотация қабатын құрып, олардың орнын ауыстыруға болады. Аннотация жасаған кезде ескерілетін жағдайлар: карта масштабын көрсету керек;аннотациямен жұмыс жасағанда карта бетіндегі обьекттердің картографиялық заңдылықтарын қатаң сақтау керек. Аннотация қабатында объектілер қанша класқа бөлінсе, сонша кластан туратын категорияны көрсетеді. Керек уакқытта бір категорияға кіретін барлық объектілердің автоматты түрде өлшемін, түсін, штифтін өзгертуге болады.Жазу ерекшеліктері – карта бетінде объекттерді маркерлеу, пайдаланушыларға тез идентификациялап, карталарды біршама тез интерпретациялауға көмектеседі. Қандай объекттер белгіленген, ярлыктар қайда орналасқан және жазуларды көрсету масштабын реттеу сияқты көрсеткіштер ақпараттың және картаның дәлдігін жеткізуде өте маңызды. Ярлык символының графикалық сипаттамалары тексттің дәлдігі мен қандай да бір мағынасын анықтайды. Текст ярлыгының орналасуы тексттің шрифтына, көлеміне, орналасуына, масштабына, объекттер санына тәуелді. Көмекші ретінде ArcMap орналастыру, көлемі және масштабын өзгертетін және басқа да жазу қасиеттерін басқаруға мүмкіндік беретін құралдармен қамтамасыз етеді.
Arc GIS-те символдар берудің процесін көрсетіңіз.
Шартты белгілердің көмегімен географиялық объектілер түрлі категория бойынша бөлініп, атаулары беріліп отырады. Бұл объектілердің көлемін, не дәрежесін көрсетеді. Оларды картада белгілеу үшін «символдар» қолданамыз.
ArcMap қосымшасында өзіміз құрған кез-келген қабаттың біреуіне барып, мышканың оң кнопкасын басып «Свойство» батырмасын таңдаймыз. Пайда болған терезеде «Символы» батырмасына басамыз. Символдары 5 түрде көрсетуге болады:
Пространственные объекты – барлық объект бір түрде, яғни бір символмен беріледі.
Категории – объекттердің дәрежесіне байланысты символдарды бөліп көрсетеміз, яғни әр түрлі түспен немесе атауларын бергенде шрифттарының өзгерісі.
Количество – түстер арқылы объект санын береміз.
Диаграммы – статистикалық мәліметтерді көрсетеміз.
По нескольким атрибутам – категория бойынша бөліну.
Осы 5 түрдің біреуін таңдап, оған өзіміздің қалауымызша картаны безендіреміз, яғни түсін, көлемін, түрін таңдаймыз. Егер ол елдімекен болса оған нүктелі символ, өзен не жол болса сызықты символ, және т.б. таңдаймыз.