17. Топологияға анықтама беріңіз. Қандай топологиялық қатынастардың бар екендіген анықтаңыз. Топологиялық қателерге мысал келтіріңіз.

Топология (грек.topos-орын) – математиканың бір бөлігі, пішіндердің топологиялық құрылымын зерттейді, яғни әртүрлі деформацияда да өзгермейтін, жабыстырылусыз және бөлінусіз жасалған құрылым.

Геомәлiмет топологиялар базада нүктелiк, сызықты және полигонал кеңiстiктiң объектiлерi дәл келетiн геометрияларды игерiсетiнiн анықтаған тетiк болып табылады. Мысалы, көше орталық сызық санақтың аудандарын шекаралары бар ортақ геометриялар бөледi, топырақтардың түрлерiнiң көршi полигондары ал шектеседi.

Топология - мәлiметтердi сақтау тетiктен жай ғана емес. ArcGIS топология келесi функцияларды орындайды:

1.База геомәлiмет топологияның ережесi, және ортақ геометриясы бар кеңiстiктiң объектiлерiнiң топологиялық сабақтас координаталары (яғни, нүктелiк, сызықты және полигонал кеңiстiктiң объектiлерiнiң таптары) объектiлерiнiң бос тұруларын сақтаудың ашық қалып пайдаланатын топологиялық мәлiметтердi үлгi қосады. Мәлiметтердi бұл үлгi мәлiметтердi бүтiндiктiң тексеруi және кеңiстiктiң объектiлерiнiң кластарын топологиялық мiнез-құлық ереженi пайдалануға мүмкiндiк бередi, топологияда қатысушы.

2. ArcGIS бейнеле топологиялық қатынастар, қате және шығарудың көрсетуге мүмкiндiк берген ArcMap топология қабатта. сонымен бiрге ArcMap сұрау салуларды құрылыс, редакциялау, тексеру және топологияның қателерiнiң түзетуi үшiн аспаптарды ендi таңдауды ұсынады.

3. ArcGIS құрылыс, талдау, басқару және топологияның тексеруi үшiн геообработки аспаптар болады.

4. Сонымен бiрге ArcGIS нүктелiк, сызықты және полигонал кеңiстiктiң объектiлерiнiң таптарындағын талдау және топологиялық элементтердi табылу үшiн ұлғаймалы программалық мүмкiндiктердi пайдаланады.

5.АrcMap жасау, сақтау және топологиялық бүтiндiктiң тексеруi үшiн қолданылылатын мәлiмет редакциялау және автоматты басқаруды қуатты ортаны пайдаланады, ортақ геометриясы бар кеңiстiктiң объектiлерiнiң редакциялауы үшiн сонымен бiрге ал.

6. Бағдарлама ArcGIS логикасы ArcGIS for Desktop және топологиялық қатынастар, шектестiкпен және орамдылық, және бұл элементтердi негiзде кеңiстiктiң объектiлерiн ұластыру жұмыс iстеуге мүмкiндiк берген ArcGIS for Server өнiмдердегi қол жететiн. Жекелiкте, нақтылы ортақ қабыртқасы бар полигонның көрсету; нақтылы түйiн бiрлескен қабыртқаларды тiзiмдi алу; бастапқы нүктеден бойлай бiрлескен қабыртқаларын жылысу; жаңа сызық қоссын және оныңның топологияның графына қосу; қиылысу нүктелерiндегi сызығы ойрандау; жаңа қабыртқаларды құрылсын, түйiндер де қырла; және тағы басқалар.

18. ГАЖ-ғы Аннотация мүмкіндіктерін ашыңыз.

Геометриялық әдіспен  – полигон, сызық, нүкте түрінде  берілген кеңістіктегі нысандар туралы мәліметтер карта бетінде жазу арқылы береді. Мұндай картографиялық мәліметтерсіз  картаны оқу мүмкін емес. Сондықтан, әрбір нысанды салғанда, оның сандық және сапалық көрсеткіштерін немесе атауларын атрибуттар кестесіне  толтырамыз. Электронды карталар жасау  барысында аннотация жасау міндетті емес.Аннотация дегеніміз –  нысандардың сандық және мәтіндік мәліметтерден  тұратын жеке қабат. Аннотация құру жолы:Нысандардың қажетті мәліметтері  жазылған соң, мысалы, елді мекендердің  атауы name жолы арқылы категорияға бөлініп, карта бетіне жазылады. Нысандардың  атауы тек бір бағытта ғана жазылады. Мысалы, оң жаққа, бірнеше  қабаттың мәліметтері осы әдіспен  жазылған жағдайда бір-бірімен араласып, оқылмай кетуі мүмкін. Сондықтан, жеке аннотация қабатын құрып, олардың  орнын ауыстыруға болады. Осы жұмысты  іске асыру үшін келесі функцияларды атқарамыз: ArcMap-та сол қабатқа барып, оң жағын басамыз → жазуларды  аннотацияға конвертациялау (Convert labels to annotation) → ашылған терезеден  осы аннотацияға қажетті мәліметтер болады → байланысты нысандар(feature linked). Feature Linked → объектімен байланысты анотация. Сол объектімен байланыста болады, объектіні алып тастағанда аннотация өшіп қалады → Convert карта бетінде аннотация қабаты қосылады.

NP_Anno

1. Астана   

2. облыс орталықтары 

3. қала 

4. басқалары 

 

Аннотация жасаған кезде  ескерілетін жағдайлар:

• карта масштабын көрсету керек;

• аннотациямен жұмыс жасағанда карта бетіндегі обьекттердің картографиялық заңдылықтарын қатаң сақтау керек. .  Аннотация қабатында объектілер қанша класқа бөлінсе, сонша кластан туратын категорияны көрсетеді. Керек уакқытта бір категорияға кіретін барлық объектілердің автоматты түрде өлшемін, түсін, штифтін өзгертуге болады