3 Түсініктіме жазыңыз

Билет №12

• Радио. Теледидар.

• «Ұлттық киім» диалог құрастырыңыз

• Салалас құрмалас сөйлем.

1Радио. Теледидар.

Радио – теледидар

Теледидар – телехабар бағдарламаларындағы бейне мен дыбыстық сүйемелдеудің радиоHYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B3%D0%BD%D0%B0%D0%BB"сигналдарын күшейту мен түрлендіруге арналған теле, радиоқабылдағыш теледидар түрлі-түсті, ақ ала, қара кескінді, стационарлы және тасымалды болып ажыратылады. Теледидардың негізгі ерекшелігі – бейне мен сүйемелдеуші дыбыс радиосигналдарын бір уақытта күшейту және түрлендіру. Теледидар, әдетте, супергетеродинді сұлба бойынша құрастырылады. Оның нұсқалары сүйемелдеуші дыбыс сигналдарын күшейту және бөлу әдістері бойынша бөлінеді. 20 ғасырдың соңында ертеден қолданылып келген кинескопты теледидарлардың орнын сұйық кристалды, плазмалы теледидарлар басты. Сұйық кристалды теледидарлар кескін айқындылығының, сапасының жоғарылығы бойынша қолданыстағы теледидарлардың ең озық түрі болып саналады.

Радио (лат.radio — оқимын, сәуле шығарамын ← radius — сәуле) – сымсыз байланыстың бір түрі, сигнал таратушы ретінде әуе толқындары пайдаланады. Радиобайланыстың қасиеті – әуе толқындар арқылы хабарларды аса шалғайға сымсыз әдіспен жеткізу. Хабарлағышқа орнатылған ұшқындық аралық тербемелі контур жіберіп – таратушы антеннамен индуктивті байланыста болады және онымен резонанстық күйге келтіріледі. Сигналды тіркеу тәсілдері әуе толқындары (радиотолқындар) арқылы жіберген сигналды (хабарды) қабылдай алады. Радиобайланысты алғаш ойлап тапқан – л А.С. Попов. Радиохабар – радиобайланыстың көмегімен әуе толқындары арқылы берілетін ақпараттық, қоғамдық-саяси, көркем және музыкалық хабарлар, жедел ақпарат, бұқаралық үгіт пен насихат жұртшылықты оқыту-ағарту құралдарының бірі. Демек, бұқаралық ақпарат құралдарының бір түрі. Радионың негізгі жанрлары: ақпараттық, қоғамдық саяси жанрлар, көркем публицистикалық жанрлар (радиоочерк, радиофельетон, радиокомпозиция), көркем жанрлар (радиоинсценировка, радиопьеса, тағы басқа). Радио сонымен бірге өз хабарларында барлық жанрда орындалған әдеби және музыкалық шығармалардың трансляциясын да, радиоға арнайы дайындалған драмалық және опералық спектакльдерді де пайдаланады.

2 «Ұлттық киім» тақырыбына диалог құрастырыңыз

-Қазақ халқының киім-кешегінен нені байқауға болады?

-Ұлттық ерекшеліктерді,мәдени дәстүрлерді,эстетикалық тағамды байқауға болады.

-Ұлттық киімдерді неше түрге бөлуге болады?

-Әйелдер мен ертелер киімі,сыртқы және ішкі киім,бас киім,аяқ киім болып бірнеше түрге бөлінеді.

-Бір киер киімді қашан киеді?Олар қандай матадан тігіледі?

-Бір киер киімді той-думан,мерекеде киеді.Олар қымбат матадан тігіледі.

-Ерлердің қандай ұлттық киімдерін білесің?

-Ерлердін ұлттық киімі бөрік,айырқалпақ,шапан,саптама етік.

-Ерлер киімінде Қазақстанның қандай символы жиі кездеседі?

-Ерлер киімінде қыран бүркіт пен күннің көзі жиі кездеседі.

-Әйелдер киімі несімен ерекшеленеді?

-Әйелдер киімі сәнділігімен,әсемділігімен ерекшеленеді.

-Қадыңдықты бас киімі қалай аталады?

-Қалындықты бас киімі сәукеле деп аталады.

-Оның биіктігінен нені байқауға болады?

-Сәукеленің биіктінінен қалыңдықтың байлығы байқауға болады.

-Қай мерекеде ұлттық киімдер көрмесін көруге болады.

-Қай мерекеде ұлттық киімдер көрмесін көруге болады?

-Қай мерекеде ұлттық киімдер көрмесін көруге болады?

-Наурыз мерекесінде ұлттық киімдер көрмесін көруге болады.

-Бүгінгі таңда киімдерден ұлттық киімдер нышанын байқауға бола ма?

-Әрине,бүгінгі таңда киімдерден ұлттық киімдер нышанын байқауға болады.