3 Фонетика деген не? Мына сөздерге фонетикалық талдау жасаңыз.

Фонетика – тілдің дыбыс жүйесін зерттейтін тіл білімнің бір саласы. Фонетика тіл дыбыстарының түрлері жіктелуі (топтарға бөлінуі), сөз ішіндей бір-біріне ықпалы, буын екпін, орфография, орфоэпия мәселері қарастыралды. Тіл дыбасы-тілдің ең кіші бөлшегі (-бақ,-бар,-бас,-бой,-бай)

Қазақ тілі дыбыстар 2 топқа бөлінеді:

дауысты дауыссыз

Дауысты дыбыстар 6 топқа бөлінеді:

жуан ашық еріндік

а,о,ұ,ы,у а,ә,о,ө,е,э о,ұ,у,ө

жіңішке қысан езулік

ә,е,ө,ү,і,и ы,і,и,у,ұ,ү а,ә,е,ы,і,и

Дауыссыз дыбыстар 3 тонқа бөлінеді:

қатан ұян үнді

к,қ,п,с,т,щ,ф,х, h, ж,д,в,г,ғ,б,з й,л,у,м,н,ң,р

ш,ч,ц

Билет №11

• Қалижан Бекхожин.

• Қазақ әншілері туралы диалог құрастырыңыз

• Түсініктіме жазыңыз

1. Қалижан Бекхожин.

Бекхожин Қалижан (1913-1990). Павлодар қаласында туған. Қазақ ақыны Алматының Абай атындағы педагогикалық институтын бітірген (1938ж.). Алғашқы лирикалық шығармаларында сол заманның ұлылығын, өз замандастарының жастардың жарқын өмірін жырлады. «Орман қызы» поэмасы (1938ж) – халық дарындары туралы. «Партизан Балтабай» (1940ж) поэмасы – Қазақстандағы Азамат соғысында халық ерлігі. «Ақсақ құлан» поэмасы. Ол А.Невскийдың, 28 панфиловшы-гвардияшылардың асқан ерлігін, отаншылдығын суреттеген көрнекті дастандар жазды. («А.Невский», «Жиырма сегіз»).Бекхожин драматургия саласына да үлес қосып, келе жатқан жазушы. Оның қазіргі замандастарымыз туралы «Егер жүрек шын берілсе» өлеңі жазылған. Бекхожин әдебиет сынына да белсене ат салысып келеді. Ол аударма жұмысымен де шұғылданады. Пушкинның, Лермонтовтың, Маяковскийдың, Байронның, Некрасовтың, Ғұламның т.б. еңбектерін қазақ тіліне аударды. Ақынның шығармалары орыс, украин, армян, татар, өзбек, қырғыз, венгер т.б. тілдерге аударылды.Қ.Бекхожин Еңбек Қызыл Ту орденімен, медальдармен марапатталады.

2. Қазақ әншілері туралы диалог құрастырыңыз

1.-Сәлем, Дамир.

-Сәлем, Дана.

2.-Ертең сен Роза Рымбаеваның концертіне барасың ба?

-Ертең концерт болады ма?Мен білмедім. Ал сен билеттерді аласың ба?

3.-Иә, мен алдым.

-Алақай! Мен және менің отбасым Роза Рымбаеваны өте сүйеміз.

4.-Иә. Роза Рымбаева – бұл біздің Қазақстандық сахнамыздың жұлдызы. Мен оның әндерін өте жақсы көремін. Осы әнші – нағыз аңыз.

-Ал сен тағы қандай әншілерді сүйесің?

5.-Мен Нағима Ескалиеваны, Мақпал Жүнүсованы, Батырхан Шүкеновты сүйемін. Олардың дауыстары әдемі. Дүние жүзі біздің музыкалық дарындарымызды біледі, өйткені олар біздің әншілерімізді жақсы таниды.

-Ал сен қандай Қазақстанның музыкалық топтарын білесің?

6.-Мен «Байтерек», «Досмұқасан», «Нұрмұқасан», «Music Cola», «Жігіттер» топтарын білемін. Мен олардың көп әндерін білемін. Менің әжем «Досмұқасан» тобының әндерін тыңдайды. Ал Батырхан Шүкенов қандай топта ән салды.?

-«А-Студия» тобында ән салды.

7. -Әрине.

-Сен Роза Рымбаеваның концертіне барасың ба?

8.-Сау бол! Концертте кездескенше!

-Сау бол!