Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
шпоргалки для зачёта по вов.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
66.15 Кб
Скачать

25. Пашырэнне маштабаў дсв. Перамогі саюзных войск на Ціхім акіяне, Міжземнамор’і, Афрыцы і Сіцыліі.

Паражэнне нямецка-фашысцкай арміі пад Масквой мела важныя палітычныя і стратэгічныя вынікі. Досыць хутка арганізацыйна аформілася антыгітлераўская кааліцыя, якая атрымала назву «Аб’яднаныя нацыі». Гэтыя дзяржавы абавязаліся супрацоўнічаць у вайне да поўнай перамогі. Такім чынам, тэатр ваенных дзеянняў пашыраліся на новыя часткі планеты.Актыўныя баявыя дзеянні ў пачатку 1942 г. разгарнуліся на Ціхім акіяне. Японія акупіравала Малазію, Інданэзію, Філіпіны, Бірму, нанесла буйнае паражэнне англійскаму флоту ў Сіамскім заліве і англа-амерыканскаму флоту ў Яванскай аперацыі. (7 снежня41г.-Японія атакавала “Перл Харбор” в ЗША)У Міжземным моры італа-германскаму флоту ўдалося ўстанавіць кантроль на шляхах, якія вялі ў Афрыку. У студзені-лютым 1942 г. італа-германскія войскі разграмілі брытанскія часці ў Лівіі і занялі Бенгазі. Аднак з вясны 1942 г. суадносіны сіл пачалі змяняцца на карысць антыгітлераўскай кааліцыі. У Афрыцы італа-германскія войскі, так і не здолеўшы захапіць сталіцу Егіпта Каір, перайшлі ў раёне Эль-Аламейна да абароны. А восенню 1942 г. для англа-амерыканскія войскі перайшлі ў наступленне. У час бітвы пад Эль-Аламейнам італьянцы і немцы страцілі 55 тыс. забітымі, параненымі і палоннымі, 320 танкаў і каля 1 тыс. гармат. Але гэта – не паваротны пункт у вайне, ці на словах У.Чэрчыля «паварот лёсу ў вайне».8 лістапада 1942 г. амерыканска-англійскія войскі высадзіліся ў Паўночнай Афрыцы ў Марока. 13 мая 1943 г. італа-германскія войскі ў Тунісе капітуліравалі. Іх агульныя страты склалі больш за 300 тыс. салдат і афіцэраў, з іх 30 тыс. забітымі. Ваенныя дзеянні ў Паўночнай Афрыцы закончыліся.

У ліпені-жніўні 1943 г., калі ішла буйнейшая бітва на Курскай дузе, англа-амерыканскія войскі высадзіліся на востраве Сіцылія і авалодалі ім. 25 ліпеня 1943 г. фашысцкі рэжым у Італіі паў. З верасня яна заключыла перамір’ е з саюзнікамі, а 13 кастрычніка 1943 г. Італія аб’явіла вайну Германіі.

26. Міжнародныя канферэнцыі ў ходзе ДСВ. Праграмма лэнд-лізу. Канферэнцыя адбывалася ў верасні 1941г.у Маскве на узроўні міністраў. “Тэгеранская канферэнцыя” – 28ліст.1943г. – пытанне адкрыцця 2-га фронту стварэння ООН. 4-11лют.1945г.- “Крымская (Ялтинская) канферэнцыя”,-пытанне стварэння Оон; СССр павінен уступіць на старану ЗША супраць Японіі; раз’яднанне на зоны Германіі; Тэрытарыяльная састаянне Польшы. ПРАГРАМА ЛЭНД-ЛІЗУ. Парламент Белага дома, ЗША і Англіі дапамога СССр тэхнікай, адзеннем, ежай. 12-15%-пастаўкі з боку ЗША і Англіі для СССР.;00тыс.стдудэбекераў былі пастаўлены СССР, вельмі добрапраходныя.Самалеты дрэнна арыентаваліся ў начы, самапад’емныя. Зенітныя гарматы – добрыя, паступаліся таксама харча і адзенне.

27. Пачатак вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх войск.

Савецкія войскі распачалі ваенныя дзеянні пасля Курскай бітвы. Утварыліся Калінінскі фронт, Цэнтральны фронт, Заходні фронт.Калі Цэнтральны фронт наблізіўся да беларускіх зямель, яны змянілі назву на “Беларускі фронт”.Верасень1943г.-першыя вайсковыя фарміраванні распачалі першыя ваенныя дзеянні. Былі вызвалены Камарын, Хацімск, Прапойск. 14ліп.1944г.-Іркуцкая дывізія вызваляла Пінск. У кастр.1943г.-Прапойск пераіменован у Слаўград. Праводзіліся Рэчыцка-Гомельская, Калінкавіцкая аперацыі. Шмат было страт, якія не прынеслі жадаючага выніку аб асвабаджэнні. Немцы на лініі р.Днепр зрабілі добрыя ўмацаванні і не адступалі. Частка тэррыторыі была адваевана дзякуя Ракасоўскаму.Гомель і Мазыр вызвалелі да студзеня1944г.Гэты і быў першы этап вызвалення. За гэты час ад студзеня 44г.да 22 чэрв 44г.гатаваліся да ачараднога бою. Савецкая армія вырашыла, дзе нанесці галоўны ўдар на фашыстаў, каб там сфарміраваць найбольшую колькасць тэхнікі і людзей. Маскоўская канферэнцыя.Большасць казала праводзіць наступальную аперацыю на тэр.Украіны, аднак Жукаў і Ракасоўскі былі не згодны, хацелі каб на Беларусі. Сталіну гэта не падабалася, бо на Беларусі шмат балот і танкі не змогуць прайсці, але ж можна зрабіць масты і гаці. Але і з Україна не здымаць танкаў, каб вораг бычыў іх. Гітлер таксама сабраў сабранне, на каторым вырашалася, дзе рускія будуць нападаць. На тэр.Украіны Сталін Дабавіў яшчэ і макетаў танкаў, таму Гітлер і вырашыў, что наступаць рускія будуць на Украіне, але не прэкрашчаць глядзець за арміей і партызанамі.

28. Баявыя дзеянні на тэр.Беларусі падчас ваенна-стратэгічнай аперацыі “Баграціён”. Калінін узначальваў “Беларускі штаб партызанскага атрада”, было загадана легчы на дно, спыніць рэйкавую вайну, а рабіць усе на тэр.Украіны, што і ўвяло ў зман немцаў. Была нават ужо назначана дата аперацыі “Багратыен”-22черв.1944г, але яе перанеслі на 23чэрв.1944г. Былі падрыхтаваны 4 франты: 1Бел.фронт –Ракасоўскі(ад поўдня да цэнтра); 2 Бел.ф.-Захараў(цэнтральная частка);3 Бел.ф.-Чарняхоўскі(паўночная частка); 1 Прыбалтыйскі ф.-Баграмян(паўночная частка Віцебшчыны і Пскоўшчыны). За 1,5дні партызаны выйшлі на чыгунку і немцы не паспелі перавесці войскі на Беларусі.Мінскі кацел -10,5тыс немцаў. 1-шы кацел пад Бабруйскам-звыш 30тыс.немц. Глушылі “Кацюшамі” наступленне немцаў. 2-гі кацел Віцебскі-да 35тыс немцаў. Ноччу 2-3 ліпеня ваваліся ў Мінск1 і 2 Бел.ф. №ліп. Быў вызвален Мінск. Скончыўся 1-шы этап аперацыі “Багратыен”. У ходзе 2-га этапа вызвалена уся Беларусь: 14ліп – Пінск, 28 ліп-Брэст. Суадносіны сіл у ап.”Багратыен”: савец.: 2,4млн салд, 5200 танкаў, 5.3тыс самалетаў; Немцы: 1,2 млн салд, 900 танкаў, 1350 самалетаў.

29. Удзел Пінскага партызанскага злучэння ў вызваленні Беларусі. 28 чэрвеня 1941 года ў раёне вёскі Пасенічы быў дадзены першы бой партызанскага атрада пад камандаваннем В.З.Каржа. Для аховы горада з паўночнага боку на дарогу Пінск - Лагішын паставілі групу партызан. На засаду партызанскага атрада, якім камандаваў Корж, наскочылі 2 нямецкіх танка. Гэта была разведка 293. Пяхотнай дывізіі вермахта. Партызаны адкрылі агонь і падбілі адзін танк. У выніку гэтай аперацыі ім удалося захапіць у палон 2 гітлераўцаў. Гэта быў першы партызанскі бой першага партызанскага атрада ў гісторыі Вялікай Айчыннай вайны. 4 ліпеня 1941 года атрад сустрэўся ў 4 кіламетрах ад горада з варожым кавалерыйскім эскадронам. Корж хутка «разверстал» агнявую моц свайго атрада, і дзясяткі фашысцкіх кавалерыстаў палеглі на поле бою. Фронт выдаляўся на ўсход, і спраў у партызан з кожным днём станавілася больш. Ладзілі засады на дарогах і знішчалі варожыя аўтамашыны з пяхотай, рыштункам, боепрыпасамі, прадуктамі харчавання, перахоплівалі матацыклістаў. На вырабленай асабіста Корж з выбухоўкі, якая выкарыстоўваецца да вайны для вандровак пнёў, першай міне партызаны падарвалі першы бронецягнік. Баявы рахунак атрада рос. Але не было сувязі з Вялікай зямлёй. Тады Корж паслаў чалавека за лінію фронту. Сувязны была вядомая беларуская падпольшчыца Вера Харужая. І ёй удалося дабрацца да Масквы.

30. Першыя аднаўленчыя мерапрыемствы на тэррыторыі БССР. Аднаўленне эканомікі адбывалася адначасова з вызваленнем яе тэрыторыі. 23 верасня 1943 г. вызвалены – Камарын, а 26 лістапада – Гомель. На працягу чэрвеня-ліпеня 1944 г. уся тэрыторыя БССР была вызвалена ад захопнікаў.Людскія страты склалі 2 млн. 220 тыс. чалавек. 209 гарадоў і 9.200 вёсак было спалена і разбурана. У Мінску, Віцебску, Оршы, Гомелі, Полацку разбурэнні складалі 70-90%. Было разбуранакаля 10 тыс. прадпрыемстваў прамысловасці і транспарту. электрастанцыі ,Чыгуначны транспарт.На 40% скараціліся пасяўныя плошчы, на палову пагалоўе буйной рагатай жывёлы.Першапачатковыя мэты аднаўлення гаспадаркі - наладжванне работы транспарту, наладжванне работы мясцовай прамысловасці і сельскай гаспадаркі.Спачатку аднаўлялася цяжкая прамысловасць і транспарт, якія задавальнялі патрэбы арміі. У маі-жніўні 1944 г. уступілі ў дзеянне гомельскія прадпрыемствы. У Мінску пабудавалі завод імя Варашылава,), аўтазборачны завод. Асабліва хутка аднаўляўся чыгуначны транспарт.Наладжвалася работа сродкаў сувязі, гідратэхнічных збудаванняў. Пачалася падрыхтоўка будаўніцтва ў Мінску аўтамабільнага, трактарнага, веласіпеднага заводаў, у Гродзенскай вобласці – цукровага завода і інш.У 1944 г. – першай палове 1945 г. у рэспубліку было вернута і атрымана новых 37 металаапрацоўчых прадпрыемстваў (7 тыс. станкоў), некалькі турбагенератараў, энергапаяздоў і інш.Аднаўляўся жыллёвы фонд.Для гэтых работ прыцягваліся грамадзяне. У Мінску кожны жыхар адпрацаваў на аднаўленні горада 30 гадзін у месяц.Сельская гаспадарка марудна.Адраджаліся калгасы, дапамога мела невялікія аб’емы, была слабая механізацыя вытворчасці, нехапала працоўных рук. Да вясны 1945 г. 95% даваенных калгасаў і саўгасаў былі адноўлены. Памеры пасяўных плошчаў вясной 1945 г. складалі 73,8% ад даваенных., у 1945 г. валавы збор збожжа склаў менш паловы ад даваеннага.Свае асаблівасці мела аграрная палітыка ў заходніх абласцях БССР. Яна пачалася з упарадкавання землекарыстання. Уводзілася норма зямлі на адзін сялянскі двор – 10-15 га. З адрэзкаў ад вялікіх і сярэдніх гаспадарак надзяляліся зямлёй малазямельныя і беззямельныя сяляне, у выніку чаго былі падарваны высокатаварныя сялянскія гаспадаркі. Там жа аднаўляліся і ствараліся калгасы, пераважна эканамічнымі метадамі. Але на 1945 г. “сацыялістычны сектар” у Заходняй Беларусі складаў толькі 0,43% ад колькасці ўсіх сялянскіх гаспадарак. Заходнебеларуская вёска пакуль яшчэ складалася з сялян-аднаасобнікаў.У першыя гады пасля вызвалення толькі пачалося пераадоленне цяжкасцей і нястач акупацыі.