131. Y

132. A

133. 3

135. 2 Субституция аймағы

137. 1 B

138. U

140. 1 2 3 X

150,талғаусыздықтың қисық сызығы координаталарының басында ойыс,батыңқы бұл:

28-в суретінде тұтынушы неғұрлым көп тауарға ие болған сайын, соғұрлым көпке ие болғысы келетін ахуал көрсетілген – талғаусыздықтың қисық сызығы координаталар­дың басында ойыс, батыңқы.

Y Y Y

U U U

а) X б) X в) X

28 Сурет. Талғаусыздық қисық сызықтарының түрлері

151,тауар бағасы мен оған деген ұсыныс шамасы арасындағы тура тәуекелділік,ал оның қисық сызығы оңды ылдиы және еңкіштігі бар бұл:

ұсыныс заңы деп аталады

152,тауар неғұрлым қажетті болса, соғұрлым оған сұраныс икемділігі аздау бұл:

Баға бойынша икемділікке қатысты бірнеше ережелер

153,тауарға сұраныс пен оның бағасы және көлемін анықтайтын факторлар араларындағы тәуекелділік бұл:

Сұраныс міндеті

154,тауарды басқалар сатып алса,мен де олардан қалмаймын деген тілек бұл:

Көпке қосылу әсері, көппен болу себебінен

155,тауарды сатып алғанда басқалар ерекшеленемін деген тілек бұл:

Сноб әсері,

156,тауардың бағасын көтергеннен ол қымбат зат болып саналады да,тұтынушы арзандау ауыстырушы тауарларды алуын ұнатады бұл:

кіріс (табыс) әсері және ауысу әсерімен

157,тауардың келесі даналары тұтынушы үшін азайған пайдалылыққа ие болады (керегі аздау қажеттілікті қанағаттандырады),демек оларға баға кеміген жағдайда ғана сатып алу бұл:

кемитін (азаятын) шекті пайдалылық заңы

158,тауардың орнын алмастырушылары неғұрлым көп,соғұрлым оған деген сұраныс икемді, өйткені баға өскен жағдайда оны арзандауымен ауыстыруға болады бұл:

Баға бойынша икемділікке қатысты бірнеше ережелер

159,тауардың тұтыну қасиеттерімен,оның пайдалылығымен себептелген сұраныс бұл:

Функционалды сұраныс

160,тепе-теңдіктен ауытқу нақты нарық бағасының тепе-тең бағасынан ауытқу нәтижесінде болады,мәселен нақты нарық бағасы ( ) теңсалмақты баға ( ) деңгейінен төмен белгіленді дейік.Бұл жағдайда сұраныс ұсыныстан асып ( ), сұраныс артылып қаланды,ол сатып алушылар арасында бәсекелестік туғызып,нарық бағасын теңсалмақты баға деңгейіне дейін жоғары итермелейді бұл:

Вальрас бойынша тепе-теңдік

161, тепе-теңдіктен ауытқу ұсыныс нақты шамасының тепе-тең шамасынан ауытқуынан болады,мәселен егер ұсыныс нақты шамасы жоғарылап кетеді ( ).Жоғары баға ұсыныстың өсуіне әкеледі бұл:

Маршалл бойынша тепе-теңдік

162,технологиялық ауысу нормасы ( -marginal rate of technical substitution) бұл:

басқа факторлардың өзгерістеріне байланысты бір фактордың қажет сандық өзгерістерін көрсететін шама (тұрақты шығару көлемінде) (marginal rate of technical substitution):

163,технологиялық аусыудың шекті нормасы факторлардың шекті өнімдерімен байланысы бұл:

норма олардың кері өзара қатынасына тең.

164технологиялық ауысудың шекті нормасы факторлардың шекті өнімдерімен кері өзара қатынасына тең =(-∆K/∆L) ( / ), мұнда -еңбектің шекті өнімі (marginal product), еңбекті пайдаланудың бірлікке өзгеруінің нәтижесінде жиынтық өнімнің өзгеруі; -капиталдың шекті өнімі-капиталды пайдаланудың бірлікке өзгеру нәтижесінде фирма жиынтық өнімінің өзгертуі бұл:МР_K – капиталдың шекті өнімі – капиталды пайдаланудың бірлікке өзгеру нәтижесінде фирма жиынтық өнімінің өзгеруі. Бұл капиталдың еңбекпен ауысу барысында шекті өнімінің өсіп, ал еңбектің шекті өнімі түсетінін, яғни капитал бірлігінің қайтарымы өсіп, еңбек бірлігінің қайтарымы түсетінін білдіреді. Демек, MRTS_LK шамасы төмендейді де, изокванта түзеледі. Сәйкес ахуал капиталды еңбекпен ауыстырғанда пайда болады.

165. тұтынушы игіліктердің барлық жиынтықтарын реттеп,таңдап ,салыстырады(А жиынтығы, В немесе С жиынтығы) осындай салыстырудың нәтижесінде біреуін не бірнешеуін таңдайды, тіпті ешқайсысын да алмауы мүмкін бұл:

«Толық тәртіпке келтіру» аксиомасы.

166. тұтынушы неғұрлым көп тауарға ие болған сайын ,соғұрлым көпке ие болғысы келетін ахуал бұл:

талғаусыздықтың қисық сызығы координаталар­дың басында ойыс, батыңқы.

167. тұтынушы табыстарының деңгейі өте төмен,мәселен,Англия халқының негізгі бөлігінің ең басты тамағы-нан.Нанға бағалардың өскен жағдайында нан жалғыз, қол жетерлік тамақ болып саналады,өйткені басқа тамақ өнімдеріне(ет,көкөністер,жемістер) бағалар одан да жоғары.Осы себептен нанға деген сұраныстың көлемі өсе береді.Бұл:

«Гиффен парадоксы»

168 .тұтынушылар келешекте бағалардың одан да жоғарылауын күтулері салдарынан бағалардың көтерілуі сұраныстың үлкеюіне әкелуі мүмкін.Бұл:

Инфляциялық күтулер

169. тұтынушының тепе-теңдігі бұл:

Бір игіліктің шығын бірлігіне келетін шекті пайдалылығы басқалардан көбірек болса, шығындарды соның пайдасына қайта бөлу мақсатқа лайықты болып келеді. Барлық сатып алатын игіліктердің шығындар бірлігіне келетін шекті пайдалылығы тең болғанда тұтынушының тепе-теңдігі орын алады.

170. тұтынушының тепе-теңдік моделі:

Алынған графиктегі Е нүктесі – бюджеттік сызық сәйкес талғаусыздық қисық сызығына тиіп тұрған нүкте. А және В нүктелері тепе-теңдік шартын қанағаттандырмайды, өйткені олар құрылымы бойынша оңтайлы емес жиынтықтарды ұсынады. Тұтынушы үшін оңтайлы, оның бюджетіне сәйкес, қолы жететін жиынтықта Х тауарлардың Х_Е бірлігі және Y тауардың Y_Е бірлігі бар. Талғаусыздық қисық сызығының және бюджеттік сызықтың еңкіштік бұрыштары Е нүктесінде дәл келеді. Бюджеттік сызықтың еңкіштігі Р_Х /Р_Y тең болғандықтан, ал талғаусыздық қисық сызығының еңкіштігі MRS_XY тең, тұтынушының тепе-теңдік шарты келесі болады:

Р_Х /Р_Y = MRS_XY

Y U₁ U₂ U₃

•A •B

171. тұтынушының тұрақты кірісі шартында (жағдайында) тауар бағасының төмендеуі оны сатып алу қабілетін жоғарылатады да көп тауарды сатып алуға мүмкіндігі болады және керісінше бұл:

кіріс (табыс) әсері.

172. тұтынушының шығындар құрылымында тауардың неғұрлым көп меншікті салмағы болса,соғұрлым оған деген сұраныстың икемділігі жоғары, бұл:

Баға бойынша икемділікке қатысты ережесі.

173.уақыт өткен сайын сұраныс икемділеу болады.Жаңа тауар пайда болғанда,оған деген сұраныс баға бойынша икемділігі аздау.Арада уақыт өткенде нарық қанығып,субтитут-тауарлар шығып ,тауарға көптің қолы жетеді, бірақ баға түскен жағдайда,яғни оған деген сұраныс бағаға байланысты,одан тәуелді болады, бұл: Баға бойынша икемділікке қатысты ережелерд1н б1р1(№6 ереже)

174.ұсыныс-бұл: өндіріс нәтижесі және де сатушы осы баға бойынша сатуға дайын тауарлар саны болып келеді.

175.ұсыныс заңы мен ұсыныстың қисық сызығы бұл: Тауар бағасы мен оған ұсыныс шамасы арасындағы тура тәуелділік ұсыныс заңы деп аталады да графикалық – ұсыныстың қисық сызығы түрінде бейнеленеді.

P S

Q

176.үдерістер мен құбылыстар қандай болу керек екеі жөніндегі бағалау пікірлер,ол мақсаттық нұсқамаларды дамытуға бағдар беретін бұл: нормативті талдау

177.фактордың қосымша бірлігін(шекті өнімді) пайдаланудан алынған қосымша табысқа деген көбейтіндісі ретінде өлшенеді:MRP=MP*MR; ; ; мұндағы ∆Q/∆L)*(∆R/∆Q)=∆R/∆L; ∆R/∆K бұл: Өндіріс факторының шекті табыстылығы

178.факторлардың шекті өнімдері теңескеге дейін кәсіпкер пайдаланатын факторларды қайта үлестіру жалғаса береді: бұл: пайданы көбейтудің (шығындарды азайтудың) алтын ережесі

179.фирмалардың пайыздық санына келетін нарықтың пайыздық үлесін көрсетеді де мына формула бойынша анықталады:G=D/N, мұнда D-нарық көлемінің кумулятивті пайызы; N-нарықтағы фирмалар санының кумулятивті пайызы.Егер коэффициент 0 тең болса, онда нарықтағы барлық фирмалардың үлестері бірдей,егер коэффициент 1 тең болса,онда нарықта 1 фирма ғана бар.Коэффициент бірге неғұрлым жақын,нарықтағы шоғырлану соғұрлым жоғары,бұл: Джини коэффициенті

180.функционалды емес сұраныс бұл: басқа факторлармен, ең алдымен пайдалылыққа сыртқы ықпалдармен себептелген сұраныс.

181. Функционалды сураныс: басқа факторлармен, ең алдымен пайдалылыққа сыртқы ықпалдармен себептелген сұраныс.

182. Функционалды талдаудын максаты: бір шамалардың екінші (басқа) шамалардан математикалық функциялар арқылы тәуелдігін тауып, зерттеу.

183. Х жане У мулде озара ауыстырылатын тауарлар: субститут тауарлар

184. Х жане У мулде озара толыктыратын тауарлар: комплементарлы тауарлар

185. Х жане У тауарлары озара толыктырушы жагдайда айкас икемдилигиннин коэфиценти терис сан болады: айқас икемділігінің коэффициент шамасы неғұрлым көп, соғұрлым тауарлар өзара толықтырушылық дәрежесі үлкен.

186. Х және Y тауарлары тәуелсіз болса, айқас икемділік коэффициенті 0 (нөлге) тең: Айқас икемділігінің коэффициент шамасы неғұрлым көп, соғұрлым тауарлар өзара толықтырушылық дәрежесі үлкен

187. Х игілігін Y игілігімен ауыстырудың шекті нормасы – тұтынуды қамтамасыз етудің дәрежесі сол күйінде қалу шартымен Y игілігі тұтынуын 1-ге көбейту айырбасына оның тұтынуы қысқартылуға қажет Х игілігінің саны. U = сonst жағдайында: Талғаусыздық қисық сызығының төмен түскен түрі ауысудың шекті нормасы әрқашан теріс болуымен себептелген, яғни Х игілігін көбірек алу үшін, тұтынушы Y игілігінің тұтынуын қысқартуға (азайтуға) мәжбүр болады.

188.х игілігін Ү игілігімен ауыстырудың шекті нормасы( МRS-MARGINAL RATE OF SUBSTITUTIONбұл: Х игілігін Y игілігімен ауыстырудың шекті нормасы – тұтынуды қамтамасыз етудің дәрежесі сол күйінде қалу шартымен Y игілігі тұтынуын 1-ге көбейту айырбасына оның тұтынуы қысқартылуға қажет Х игілігінің саны.MRSXY = - ΔX/ΔY U = сonst жағдайында.

189.Х тауар Р бағасының өзгеруіне тұтынушының әсері табыс әсерімен ауысу әсеріне бөлінеді; мұндағы бағаның өзгеру ықпалынан болған тұтыну өзгерістері; ауысу әсері; табыс әсері бұл;

190. ХАЛЫҚТЫҢ ТАМАҚ ӨНІМДЕРІНЕ ШЫҒЫНДАР ҮЛЕСІ БОЙЫНША ЖОҒАРЫ ДӘРЕЖЕДЕГІ ДӘЛДІКПЕН ХАЛЫҚТЫҢ ӘЛ-АУҚАТЫНЫҢ ДЕҢГЕЙІ ЖӨНІНДЕ АЙТУҒА БОЛАДЫ:ОЛ НЕГҰРЛЫМ ЖОҒАРЫ,СОҒҰРЛЫМ ХАЛЫҚ КЕДЕЙ.ТАБЫСЫ ЖОҒАРЫ БОЛҒАН САЙЫН АДАМНЫҢ СҰРАНЫСТАРЫ ДА ЖОҒАРЫЛАЙДЫ,ЯҒНИ ЕҢ АЛДЫМЕН АЗЫҚ-ТҮЛІК ӨНІМДЕРІМЕН ҚАНЫҒУ ОРЫН АЛАДЫ,СОНАН СОҢ ӨНЕРКӘСІП ТАУАРЛАРЫМЕН(СТАНДАРТҚА САЙ САПАСЫ БАР), ЕҢ СОҢЫНДА-ЖОҒАРЫ САПАЛЫ ТАУАРЛАР МЕН ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУЛЕР БҰЛ:

191. ХЕРФИНДАЛЬ-ХИРШМАН ИНДЕКСІ БҰЛ: нарықта қызмет жасайтын барлық фирмалардың нарықтық үлесін көрсетуге мүмкіндік беретін нарықтық шоғырлануының көрсеткіші.

192. ШАМАДАН АРТЫЛАТЫН ҚОҒАМДЫҚ ИГІЛІКТЕР БҰЛ:

193. ШЕКТІ ӨНІМ(МР-MARGINAL PRODUCT) - БҰЛ: ауыспалы фактор бірліктерінің қолдануын көбейтуден алынған жиынтық өнімнің өсімі. MPL =ΔTP/ΔL; MPK = ΔTP/ΔK

194. ШЕКТІ ПАЙДАЛЫЛЫҚТЫҢ ДИНАМИКАСЫ(ДАМУ,ӨЗГЕРУ БАРЫСЫ) АЗАЯТЫН ШЕКТІ ПАЙДАЛЫЛЫҒЫ ЗАҢЫ(ГОССЕНІҢ БІРІНШІ ЗАҢЫ) - БҰЛ: игіліктің әр келесі бірлігінің алдындағы қарағанда, қажеттілігі аздау,яғни игіліктің әр қосымша бірлігінің шекті пайдалылығы азаяды

195 ШЕКТІ ТАБЫС (МР-MARGINAL REVENUE) -БҰЛ.өнімнің өлшемін сатуды көбейту арқасында жалпы табыстың үстелуі

196 ШЕКТІ ТАБЫС БАҒАҒА ТЕҢ,ЯҒНИ САТЫЛҒАН ТАУАРДЫҢ ӘР БІРЛІГІНЕ ФИРМА ШЫҒАРУ КӨЛЕМІНЕ БАЙЛАНЫССЫЗ ОНЫҢ НАРЫҚТЫҚ БАҒАСЫНА ТЕҢ СОМАСЫН АЛАДЫ,СОНДАЙ-АҚ ШЕКТІ ТАБС ОРТАША ТАБЫСҚА ТЕҢ:P=MR=AR-БҰЛ:.жетілген бәсекелестік жағдайда қызмет жасайтын фирма

197. ШЕКТІ ТАБЫС ПЕН ШЕКТІ ШЫҒЫНДАРДЫ САЛЫСТЫРУ ҚАҒИДАСЫ БҰЛ:Бұл тәсілде сол мәліметтер алынады, бірақ ΔTR/ ΔQ = ΔTC/ ΔQ ары қарай дамиды: өйткені ΔTR/ ΔQ = MR, ал ΔTC/ ΔQ = МС, онда MR= МС.

198. ШЕКТІ ТАБЫС ПЕН ШЕКТІ ШЫҒЫНДАРДЫҢ ТЕҢДІГІ САҚТАЛАТЫН ӨНДІРІС КӨЛЕМІ P=MR=AR-БҰЛ:фирма пайдасының көбею шарты

199. ШЕКТІ ТАЛДАУ -БҰЛ:маржиналистік теориясының негізгі әдісі

200. Экномикалық-математикалық молдельдеу әдісі: нақты, шын объектінің сипаттарына ие жасанды объектінің модельдеуі мен талдауына негізделген.