2) Гидростатикалық деңгей өлшеу құралы.

Гидростатический метод измерения уровня -метод основанный на измерении гидростатического давления столба жидкости по формуле P=ρgh, где P-қысым, ρ-тығыздық, g –еркін түсу үдеуі, h – сұйықтың биіктігі. Гидростатикалық деңгей өлшеу үшін гидростатикалық деңгей өлшеуіш құралдар қолданылады (гидростатический уровнемер)

Гидростатический уровнемер (гидростатический датчик уровня) – прибор, измеряющий уровень жидкости в ёмкости методом измерения гидростатического давления столба жидкости по формуле h=P/ρg, где P-давление, ρ-плотность, g –ускорение свободного падения, h – высота столба жидкости. Главное достоинство гидростатических уровнемеров это высокая точность при относительно невысокой стоимости и простоте конструкции. Гидростатическим методом, с помощью гидростатического датчика уровня, можно измерять объём жидкости. Для цилиндрических и параллелепипедообразных емкостей используют формулу V=S*h, где V –объём, S – площадь основания, h – высота. Для конусообразных емкостей V=⅓ π(h23-h13) /tg2a. Для ёмкостей сложных конфигураций емкость необходимо «разделить» на части и рассчитывать по формулам для параллепипеда, цилиндра и конуса. При этом следует учитывать, что чем больше площадь поверхности жидкости, тем выше погрешность.

15-билет.

1)Потенциометрдің жұмыс істеу принципі өлшеудің компенсациялық әдісінде негізделген. Ол әдіс – белгісіз кернеуді қосымша ток көзі түзетін белгілі кернеумен теңестіру (компенсациялау) әдісі.

Компенсациялық I контурда - реттелетін резистор,ИП-қорек көзі, -реохорд,оның бойымен с движогі жылжиды, -бақылаушы резистор,жұмыс тогын орнатуға арналған.

II - өлшеу контуры ,III контур  жұмысшы тоқтың тұрақтылығын бақылау үшін керек.

П переключательдің көмегімен НП нольдік приборын э.д.с.-і болатын НЭ нормалаушы элементі бар тізбекке немесе АВ термоэлектрлік термометрге қосуға болады.

Жұмыс тогының белгілі бір мәнін орнату үшін П переключательді К(контроль) бақылаушы күйіне орналастырады.Бұл жағдайда НЭ нормалаушы элементпен бірге тізбектей жалғанған нольдік прибор бақылаушы резисторының a және b ұштарына жалғанады. Компенсациялық тізбектегі ток резисторы көмегімен -ның кернеуінің түсуі э.д.с.-іне теңескенше реттеледі. Осы шарт орындалса, НП нольдік прибор тілшесі 0-ді көрсетеді. бұдан

Жұмыс тогы орнатылған соң П переключателін ортаңғы жағдайға орналастырады,ал с движогін өлшенетін термо-э.д.с.-тің мәніне жуықтап сәйкес келетіріп орнатамыз. Содан соң П переключательді И(измерение) өлшеу күйіне орналастырамыз, нольдік прибордың тілшесінің ауытқуын бақылап тұрып, сол тілше 0-ге оралғанға дейін с движогін жылжытып отырамыз, яғни b мен c аралығындағы -реохордының компенсациялау кернеуі термометрдің өлшенетін термо-э.д.с.-не теңескенше.

-часть сопративления реохорда левее движка с)

2 ) Жылу шығын өлшеуіші. Сұлбасы, жұмыс істеу принципі. Құбырмен өтетін зат шығыны технологиялық процестің маңызды көрсеткіштерінің бірі болып табылады. Зат шығыны – арнаның берілген қимасы бойынан бірлік уақыт ішінде өтетін зат мөлшері.

Шығынды өлшейтін құралдар  шығынөлшегіштер деп аталады.

Жылулық шығынөлшегіштің сұлбасы

Автоматтық құрылғы құрамына көпірлік функционалды схемасы МФС(мостовая функционалная схема),нормалаушы түрлендіргіш НП(нормирующий преобразователь),түрлендіргіш «ток – жиілік» П.

Екінші ретті өлшеу құрылғылары ретінде жылу шығынын көрсететін миливольтметр ИП(измерительный прибор),электромеханикалық санауыш СИ. МФС-тің а,b зажимдарына тұрақты ток сигналы беріледі. Судың шығынын өлшеу үшін индукциялық расходомер ИР-51 қолданылады,оның құрамына шығын түрлендіргіші ПР(преобразователь расхода),өлшеуіш блок ИБ(измерительный блок) кіреді.МФС-тің астыңғы тармағына кедергі термометрлері жалғанған,олар келген және кері линиялардағы суды температуралары. Көпірдің шығыс сигналы с,d тқбелерінен алынады да, НП нормалаушы түрлендіргішімен тұрақты ток сигналына түрлендіріледі. П «ток – жиілік» түрлендіргіші НП-дан шыққан ток сигналын импульстар тізбегіне түрлендіреді,олардың қайталану жиілігі жылу шығынына пропорционал. импульстар қосындысы СИ алтыразрядты электромеханикалық санауышы бар шығыс құрылғысында алынады.

16-билет.