
- •1.Қазіргі заманғы өлшеу техникасының орны.
- •2.Өлшенетін технологиялық параметрлер. Технологиялық үрдістерді үздіксіз және дискретті сипаттамалары қатысатын өндіріс.
- •2Электродтардың жұмысшысы және қосымшасы.
- •2Температураны өлшеу. Жалпы мағұлмат. Температуралық шкалалар.
- •1.Инфрақызыл газоанализатор.
- •2.Манометрлік термометрлер түрлері, жұмыс істеу принципі.
- •1.Ұзартқыш термоэлектродтық сымдар
- •2) Капиллярлы вискозиметрлер.
- •1)Тэт бос ұштарының температурасын түзету.
- •2)Гидроаростатикалық плотнометрлер.
- •2)Жүктік және пикнометрлі тығыздықты өлшегiштер (плотномер).
- •10 Билет.
- •13.2 Сұйықтықтардың тұтқырлығын өқ
- •1)Тэт құрылғысына және темоэлектрод материалдарына қойылатын талаптар.
- •2)Электрлі деңгей өлшеу құралы. Көлем деңгей өлшегіш.
- •1)ТермоЭқк-ті милливольтметрмен өлшеу
- •2)Акустикалық деңгей өлшеу құралы
- •14Билет
- •1)Магнитэлектрлі милливольтметр. Сұлбасы, жұмыс істеу принципі.
- •2) Гидростатикалық деңгей өлшеу құралы.
- •1) Жұмыс тогының айнымалы күші бар потенциометр сұлбасы.
- •2 )Электромагниттік шығын өлшеуіші. Сұлбасы, жұмыс істеу принципі.
- •1) Кедергі термотүрлендіргіш. Металды және жартылай өткізгішті кедергі термотүрлендіргіштер.
- •21 Билет
- •2)Қысымды өлшеуге арналған жалпы әдістемелік нұсқаулар
- •22 Билет
- •1)Логометрлер
- •2)Пьезоэлектрлік қысым өлшегіш түрлендіргіштер
- •24 Билет
- •25 Билет
- •26 Билет
- •1 Деформациялық қысым өлшеу құралдары
- •27 Билет
- •28 Билет
1)ТермоЭқк-ті милливольтметрмен өлшеу
Милливольтметрдің ТЭТ-ке қосылу сұлбасы және
милливольтметрмен термоЭҚК өлшеу 5.1 суретте
көрсетілген.
Rу – теңестіруші катушканың кедергісі;
Rp – рамканың кедергісі;
Rд – қосымша катушканың кедергісі;
Rм=Rp+Rд – mV ішкі кедергісі;
Rс = (RAB + RFD + Rc + Ry) –
аспаптың қатысты тізбектің сыртқы
кедергісі.
mV
5.1 Сурет – ТермоЭҚК-ті милливольтметрмен (mV) өлшеу сұлбасы
Егер ТЭТ градуировкасы, шкаладағы көрсетілген градуировкаға сәйкес келсе, онда милливольтметрдің градустік шкаласын қолдануға болады. Ол үшін сыртқы линияның кедергісін Rу кедергісінің көмегімен Rс кедергісіне жуықтату керек.
Өнеркәсіпте градус шкаласының дәлдік дәрежесі 0,5; 1,0; 1,5; 2,0 болатын стационарлы милливольтметрлер шығарылады.
Магнитоэлектрлік жүйедегі милливольтметрдің сұлбасы А қосымшасы, А.2 суретінде келтірілген және СӨЖ-да қарастырылады.
2)Акустикалық деңгей өлшеу құралы
Акустикалық деңгейөлшегіштерді құрудың әртүрлі принциптері бар. бір тектес әр түрлі принциптерде құрылады. Локация принципі кең тараған: шыққан ультрадыбыстық тербелістің екі ортаның шекарасына жету және кері қайту уақытын өлшеу бойынша деңгейді өлшеу.
Екі ортаның локациясы газ арқылы жүретін деңгейөлшегіштер акустикалық деп, ал жұмысшы орта арқылы жүретін (су және т.б.) болса онда ол құрал ультрадыбыстық деңгейөлшегіш деп аталады.
Акустикалық деңгейөлшегіштің артықшылығы: ол жұмысшы ортаның физика-химиялық қасиетіне тәуелсіз. Кемшілігі – газ температурасына және Р қысымына тәуелді.
Сусымалы ортада жұмыс істеу принципі тура осылай. Түйіршіктер өлшемі 2¸200мм.
Өлшеу диапазоны : (0¸2,5 м), (0¸30м). Дәлдік класы: 1,0; 1.5.
14Билет
1)Магнитэлектрлі милливольтметр. Сұлбасы, жұмыс істеу принципі.
ТЭТ-пен бірге жұмыс істейтін екінші реттік аспаптар:
а) магнитоэлектрлік жүйенің милливольтметрлері;
б) потенциометрлер;
в
)
нормалаушытүрлендіргіштер.
ТермоЭҚК-ті милливольтметрмен өлшеу
Милливольтметрдің ТЭТ-ке қосылу сұлбасы және милливольтметрмен термоЭҚК өлшеу 5.1 суретте көрсетілген.
Rу – теңестіруші катушканың кедергісі;
Rp – рамканың кедергісі;
Rд – қосымша катушканың кедергісі;
Rм=Rp+Rд – mV ішкі кедергісі;
Rс = (RAB + RFD + Rc + Ry) –аспаптың а, b қысқыштарына қатысты тізбектің сыртқы кедергісі.
5.1 Сурет – ТермоЭҚК-ті милливольтметрмен (mV) өлшеу сұлбасы
Егер ТЭТ градуировкасы, шкаладағы көрсетілген градуировкаға сәйкес келсе, онда милливольтметрдің градустік шкаласын қолдануға болады. Ол үшін сыртқы линияның кедергісін Rу кедергісінің көмегімен Rс кедергісіне жуықтату керек.
Өнеркәсіпте градус шкаласының дәлдік дәрежесі 0,5; 1,0; 1,5; 2,0 болатын стационарлы милливольтметрлер шығарылады.
А.2 Сурет – Магнитэлектрлік жүйедегі милливольтметрдің сұлбасы
Технологиялық аппаратты жұмысшы ортамен – сұйықпен немесе сусымалы затпен толтыру биіктігін деңгей деп айтады. Деңгейді ұзындық бірлігімен өлшейді (мм, см, м). Деңгей өлшеу құралын деңгейөлшегіштер деп атайды. Өлшеу диапазоны бойынша оларды кең диапазонды және тар диапазонды деп ажыратуға болады.
Кең диапазонды деңгейөлшегіштер (0,5-20м) көбінесе тауар санау процестерінде қолданылады. Тар диапазонды деңгейөлшегіштерді(0-100мм), (0-450 мм) әдеттеавтоматты реттеу жүйелерінде (АРЖ) қолданады.
Қазіргі таңда деңгейөлшегіштерді (жұмыс істеу принципі бойынша) келесідей бөледі: визуалды; қалтқымалы; буёкты, гидростатикалық; электрлік; акустикалық; радиоизотоптық.