
- •1.Гидродинамиканың негізгі теңдеулері (тұтқыр сығылмайтын сұйықтың бірөлшемді моделі)
- •2. Құбыр бойымен қысымның азаюы (екпіннің жоғалуы).
- •3. Кенеттен, өзегіне қарағанда симметриялы кеңеюі кезіндегі, құбыр бойындағы екпіннің жоғалуы.
- •4.Ағыс режимдері. Ламинарлы және турбулентті ағыс.
- •2.1.1 Сурет - Сұйық қозғалыстың екі түрлі тәртібі
- •6. Сұйықтық манометрлері. Микроманометрлер. U-тәрізді манометрлер. Көлбеу түтікшесі бар микроманометрдің жұыс істеу принципі неге негіздлеген?
- •7. Статикалық қысымды өлшеу тәсілдері. Прандтль түтікшесі. Толық қысымды өлшеу тәсілдері.Пито түтікшесі
- •3.4 Сурет. Статикалық қысымды өлшеу: а – жазық қабырғада; б – қисықсызықты бетте
- •3.5 Сурет. Толық қысымның қабылдағышы
- •8. Құбыр ішіндегі ауаның жылдамдығын анықтау. Режимдік жылдамдық. Пито-Прандтль түтікшесі
- •9. Ағыстың жылдамдығын анықтау. Aнемометрлер. Термоанемометрлер.
- •10. Ағыстағы газдың температурасын анықтау. Тежелу температурасы. Температураны өлшейтін қабылдағыштар.
- •11. Аэродинамикалық құбырлар. Аэродинамикалық құбырлар түрлері.
- •12. Ұқсастық критерийлері. Геометриялық, динамикалық және кинематикалық ұқсастықтар. Пи теоремасы, өлшемсіз параметрлер.
- •Жергілікті кедергі коэффициенттерінің мәні
- •14.Белгісіз сұйықтың тығыздығын анықтау.
- •16. Дыбыс жылдамдығына жуық және транс дыбыс жылдамдықты аэродинамикалық құбырлар.
- •17. Ағыстағы газдың температурасын анықтау. Тежелу температурасы. Температураны өлшейтін қабылдағыштар.
- •19.Зертханалық жұмыс. Стокс әдісі бойынша сұйықтың тұтқырлық коэффициентін анықтау(глицерин).
- •20. Зертханалық жұмыс.Стокс әдісі бойынша сұйықтың тұтқырлық коэффициентін анықтау(гицерин мен мотор майын салыстыру).
- •21. Зертханалық жұмыс.Пуазейль әдісі бойынша сұйықтың тұтқырлық коэффициентін анықтау.
- •22.Зертханалық жұмыс.Бернулли интегралының қолданылуын тексеру. «Гидродинамика» тақтасы.
- •23. Зертханалық жұмыс. Бернулли теңдеуінің диаграммасын тұрғызу. Бернулли теңдеуін графикте кескіндеу, пьезометрлік сызық пен толық қысым сызықтарын тұрғызу. «Гидродинамика» тақтасы.
- •26. Зертханалық жұмыс. Құбырдың кенеттен кеңейген кездегі жергілікті гидравликалық кедергінің әсерінен қысымның азаюын зерттеу. «Гидродинамика» тақтасы.
- •27. Зертханалық жұмыс.Ағыс режимдерінің ауысуын зерттеу. Рейнольдс тәжірибесі. «Гидродинамика» тақтасы.
- •28.Зертханалық жұмыс.Құбыр бойындағы қысымның азаюы. «Гидравлика» тақтасы.
- •29. Зертханалық жұмыс. Құбыр бойындағы сұйық ағынның гидравликалық үйкеліс коэффициентін анықтау. Гидравлика тақтасы.
- •30. Зертханалық жұмыс. Құбырдың кенеттен кеңейген жеріндегі пайда болған жергілікті гидраликалық кедергінің әсерінен қысымның азаюын зерттеу. Гидравлика тақтасы.
Жергілікті кедергі коэффициенттерінің мәні
20-кесет
Кедергілер түрлері |
Кедергі сұлбасы |
коэффициентінің мәні |
Құбырға ену |
а |
0,5 |
Кенеттен кішірею |
б |
|
Кенеттен кеңею |
в |
|
Құбырдан шығу |
е |
1,0 |
21-кесте
Баяу бұрылыс, (г) |
Жылдам бұрылыс (д) |
||
d/R |
|
|
|
0,20 |
0,14 |
20 |
0,12 |
0,40 |
0,21 |
30 |
0,16 |
0,60 |
0,44 |
45 |
0,32 |
0,80 |
0,98 |
60 |
0,56 |
- |
- |
90 |
1,19 |
14.Белгісіз сұйықтың тығыздығын анықтау.
Дененің сұйық ішінде жүзуі,оның бетіне қалқып шығуы н/е батып кетуі сұйық пен дене материалы тығыздықтарының арақатынасы байланысты.Олай болса,дененің сұйыққа бату тереңдігі бойынша дене мен сұйықтың тығыздықтарын салыстыруға болады.Сұйықтың тығыздығын өлшеуге арналған қарапайым құрал-ареометрдің әрекеті осы принципке негізделген.Өзіндік ерекше пішіні бар ареометр түбі кішкене металл кесектерімен ауырлатылған шыны құтыдан тұрады.Құтының жоғарғы жағы тығыздықтың градуирленген шкаласы орналасқан жіңішке түтікше пішінді өзекке жалғасады.Ареометр тығыздығын өлшенетін сұйыққа батырған кезде оның шыны құтысы архимед күші ауырлық күшіне теңескенше белгілі бір тереңдікке дейін сұйыққа батады.Сұйық тығыздығы неғұрлым аз болса,соғұрлым ареометр сұйыққа тереңірек батады.Сұйық тығыздығы үлкенірек болса,оған ареометр азырақ батады.Ареометр кез-келген сұйықтың тығыздығын өлшеу үшін қолданылады.
16. Дыбыс жылдамдығына жуық және транс дыбыс жылдамдықты аэродинамикалық құбырлар.
Аэродинамикалық құбырлар Мах санына байланысты мына түрде бөлінеді:
1.Дыбыс жылдамдығына жуық (0,15-0,7)
2.Транс дыбыс жылдамдығы (0,7-1,3)
3.Дыбыс жылдамдығынан жоғары (1,3-5)
4.Гипер дыбыс жылдамдықты (5-25)
Транс дыбысты аэродинамикалық құбырдың жұмыс бөлігінде саңылаудың тіреуінің қимасында , ағысқа қарсы және каналға қарсы жағынан осы саңылауларды және қысым камераларын жасау керек. Нәтижесінде, саңылаулар мен камералар қысым камераларымен тіреу қимасындағы аэродинамикалық іздеоді біріктіреді.Аэродинамикалық іздегі жылдамдық пен статикалық негізгі ағыстағыға қарағанда аз, сондықтан қысым камерасынан шығатын газ тіреу қимасы орналасқан бөлікке өздігінен ағады.
Дыбыс жылдамдығына жуық аэродинамикалық құбырлар жұмыс негізінен 1 тұрады,ол цилиндр тәріздес болып келеді.